Okul Başarısızlığı

Okul başarısızlığı, çocuğun, yaşına göre yapılandırılmış dersleri, uygun eğitim ve öğretime rağmen yaşıtları ile aynı düzeyde öğrenememesidir.

Her yaşa göre hazırlanmış dersler bulunmaktadır.Okullarda bu dersler belirli bir program dahilinde öğretilmektedir. Bir çocuk aynı sınıf ortamında diğer çocuklara göre yeterli başarıyı gösteremiyorsa okul başarısızlığından söz edilmektedir. Bu başarısızlığın çocuktan kaynaklanan nedenleri olabileceği gibi, çevresel nedenleri veya hem çevresel hemde çocuktan kaynaklanan nedenleri bir arada bulunabilir.

Çocuktan kaynaklanan nedenler şunlardır;

1- Zeka azlığı: Okul başarısızlığı olan bir çocukta öncelikle bir zeka sorunu olup olmadığını klinik gözlem ve bazı testlerle araştırmak gerekir.

2- Özgül öğrenme bozukluğu: Zekası normal olan bir çocuğun uygun eğitim koşulları olmasına rağmen yeterli başarıyı gösterememesi veya kişinin zekasına göre beklenen başarıyı gösterememesidir.Bu sorunu olan çocukların gördükleri sembolleri algılamalarında ve beynin bu sembolleri işlemesinde problem vardır.

3- Görme bozukluğu: Çocuğun görmesinde problem varsa öğrenmesi etkilenmektedir.

4- Duyma problemi:Çocuğun duymasında problem olması durumunda konuşması geri kalmaktadır.Ayrıca yeterince duymaması nedeni ile öğrenmesi geri kalmaktadır.

5- Çocukta var olan ruhsal bozukluklar: Şizofreni, depresyon, otizm ve çeşitli anksiyete bozuklukları okul başarısızlığına neden olmaktadır.

6- Çeşitli fiziksel hastalıklar: Diyabet, kronik enfeksiyonlar, epilepsi, migren, ortopedik engeller vb. nedenler çocuğun sürekli acı çekmesine veya tedavi süreçleri nedeni ile derslerini yeterince takip edememesine neden olmaktadır.

7- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu: Okul başarısızlığına en çok neden olan etkenler arasında yer almaktadır.

Çevresel etkenler

1- Sınıf ortamının çok kalabalık olması ve sınıfta yeterli koşulların olmaması.

2- Öğretmenden kaynaklanan yetersizlikler.

3- Evde uygun çalışma koşullarının olmaması: Anne baba arasındaki anlaşmazlık nedeni ile evde çocuğun çalışma koşullarının olmaması ve çocukla evde yeterince ilgilenilmemesi, çocuğun kafasının sürekli evdeki sorunlarla meşgul olması gibi nedenler okul başarısızlığına neden olan etkenler arasında önemli bir yer tutmaktadır.

4- Aile ortamında eğitime yeterli önemin verilmemesi, çocuğun bu yönde motive edilmemesi, anne babanın da eğitimsiz olmaları nedeni ile çocuğun dersleri ile ilgilenememeleri.

5- Anne babada var olan çeşitli ruhsal bozukluklar: Anne babanın çeşitli ruhsal bozukluklarının olması ev ortamının sorunlu olmasına ve çocukla ilgilenilmemesine, çocuğun yeterli uyaranları almamasına neden olmaktadır.

6- Akranların etkisi: Çocuğun arkadaşlık kurduğu çocuklar, çocuğu ders çalışmaya teşvik edebileceği gibi derslerden uzaklaşmasına ve okul başarısızlığına da neden olabilir.

7- Çocuğun yaşına ve kapasitesine uygun olmayan eğitim: Çocuğun yaşına ve kapasitesine göre daha ileri düzeyde eğitim verilmesi, aşırı ödevler verilmesi çocuğun okuldan soğumasına, kendine olan güvenini yitirmesine ve başarısız olmasına neden olabilir.

Okul başarısızlığı olan çocuklarda bu etkenlerin hepsinin araştırılması gerekir.Başarısızlığa neden olan fiziksel yada ruhsal hastalıklar söz konusuysa bu hastalıklar tedavi edilmelidir.Çevresel etkenler söz konusuysa bu etkenlerin ortadan kaldırılması önemlidir.Çocuğun zeka kapasitesinde düşüklük var ise, kapasitesine uygun eğitim verilmeli ve başarı beklentisi çocuğun kapasitesine uygun olmalıdır.

Dr. Mazlum Çöpür
Çocuk Psikiyatrisi Uzmanı
mazlum.copur@mynet.com
www.nirvanacocuk.com