BİZE ULAŞIN
Büyük bir şey yapmak için uzun bir yol giden küçük gemi diye biliniyordu.
Panama Kanalı 20. yüzyılın mühendislik harikalarından biri olarak kabul ediliyor. Renfrew'de inşa edilen tarama gemisi Corozal, kanalın en zorlu ve en tehlikeli yerlerinden biri olarak görülen kısmının inşasında büyük rol oynadı.
Paisley Müzesi'ndeki görevliler, taşınırken geminin bir maketini buldu ve kayda değer bir hikayeyi araştırmaya başladılar. Bu hikaye restorasyondan geçirilmiş müzenin 2023'teki açılışında önemli kısımlardan biri olacak.
Paisley Müzesi'nden John Presley "Şimdi baktığınızda hayal etmeniz çok zor" diyor.
"Daha önce burası tam bir sanayi gibiydi, gürültü ve duman... Dünyanın inşasına yardımcı olan tarama gemilerini yapıyorlardı."
ABD, Panama Kanalı üzerinde çalışmaya 1904'te başlamıştı. Böylelikle Büyük Okyanus ve Atlantik Okyanusu arasındaki binlerce deniz millik tehlikeli deniz yolculuğundan kurtulmak istiyorlardı.
Bir Amerikan projesi olduğu için, Amerikan yönetimi ekipmanın ve materyalin Amerika'dan gitmesini istiyordu.
Ancak 1911'de işi alan, ihalede San Franciscolu rakibinin yarısından daha az fiyat veren İskoç tersanesi Renfrew'den Simons oldu.
Corozal'ın işi, Culebra Kanalı'nda, sık sık toprak kaymalarının yaşandığı zorlu kesimde çalışan gemilere önderlik etmekti.
Pressley "O zamana kadar yapılmış en kuvvetli tarama gemisiydi" diyor.
18 bin kişilik işçi ordusu, kazmalar, kürekler ve dinamitlerle ilerledi ve bir noktada Culebra'ya su akıtıldı ve tarayıcıların seyretmesine hazır hale geldi.
Pressley "Corozal geldi ve kazı işi yaptı" diye açıklıyor.
"Sadece o da değildi. Sanırım başka 33 tarama gemisi vardı. Bu da size yapılan işin büyüklüğü hakkında bir fikir verebilir."
Corozal'ın inşa edildiği zaman yapılan bir maketi, bir başka yere taşınırken Paisley Müzesi çalışanları tarafından bulundu.
Makette geminin nasıl çalıştığı ayrıntılarıyla görülüyor. Toprak ve çamuru alan dev kovalar da buna dahil.
Pressley "Her dalışta tonlarca toprak çıkartabilen bu dev kazıcı kovalar var" diyor:
"Tersanede bir tanesinin içine 12 adamın girebildiği müthiş bir fotoğraf var.
"Sanırım o bantta 50 kova vardı, yani çok büyük miktarda toprak ve çamur çıkartabiliyordu."
Corozal, inşasının Aralık 1913'te tamamlanmasının ardından Culebra Kanalı'ndan geçen ilk gemi oldu. Culebra, bir sonraki yıl açılan Panama Kanalı'nın önündeki son engeldi.
En yoğun olduğu yıllarda Clyde Nehri'nin kenarında, her tür gemiyi üreten tersaneler vardı. Yolcu gemileri, krüvazörler, donanma gemileri...
Nehirde yapılan, Corozal dahil gemiler dünyaya yayıldı.
İskoç Deniz Müzesi'nden Abigail Mclntyre "Clyde, gemi inşasının tam anlamıyla merkeziydi. Uzmanlıklarıyla dünya sahnesinde bir dalgalanma yarattılar" diyor:
"Yani Renfrew kıyılarında inşa edilmiş bir tarama gemisinin olması, bu tersanelerin bazı en küçüklerinin bile dünya sahnesinde ne kadar büyük bir etkisi olduğunu kanıtlıyor."
