Papa'nın Türkiye ziyareti ne anlama geliyor?

Övgü Pınar

Roma, İtalya

28-30 Kasım tarihleri arasında Türkiye'ye ziyarette bulunacak olan Papa Francesco, bu ziyaretinin Katolik ile Ortodoks kiliseleri arasındaki ayrılığı aşma isteğine işaret ettiğini söyledi.

Papa Francesco önceki gün, Katolik ve Ortodoks kiliseleri arasında diyalog çalışmaları yapan ABD merkezli Orientale Lumen Vakfı'ndan bir heyeti kabul etti. Hac ziyaretindeki heyetin Vatikan'ın ardından İstanbul'a giderek Fener Rum Patrikhanesi'ni de ziyaret edecek olmasından hareketle Papa şunları söyledi:

"Önümüzdeki günlerde hac ziyaretinizde Fener'e gideceksiniz ve Ekümenik Patrik 1. Bartholomeos Hazretleri'yle görüşeceksiniz. Kendisine sevgi ve saygılarımın yanı sıra candan ve kardeşçe selamımı da iletmenizi rica ediyorum. Bildiğiniz gibi ben de Bartholomeos Hazretleri'nin nazik daveti üzerine gelecek Kasım ayında, Havari Aziz Andreas Yortusu'nda Ekümenik Patrik'i ziyaret etmeye hazırlanıyorum. Roma Piskoposu'nun (Papa) Ekümenik Patrikhane'yi ziyareti ve Patrik Bartholomeos'la şahsen yeniden görüşecek olmam, Roma ve Konstantinopolis makamlarını birleştiren derin bağların ve bizi hala ayıran engelleri sevgi ve gerçek vasıtasıyla aşma arzusunun bir göstergesi olacaktır."

Papa Francesco, Mart 2013'te göreve gelmesinden bu yana, 1054'te ayrılan Doğu ve Batı kiliseleri arasında daha yakın ilişkilerin tesis edilmesi yönünde mesajlar veriyor.

Papa Francesco'nun göreve başlama törenine Patrik Bartholomeos da katılmış, Hıristiyanlık tarihinde bir ilk teşkil eden bu olay iki kilise arasındaki diyalog arayışının yansıması olarak yorumlanmıştı.

Papa Francesco ve Patrik Bartholomeos daha sonra da Mayıs ayında Kudüs'te, Haziran'da da Vatikan'da bir araya gelmişti.

'Türkiye'nin başarısı'Papa Francesco'nun Türkiye ziyareti öncesinde de iki kilise arasındaki engelleri aşmaktan söz etmesi üzerine, hem genel olarak ziyaretin hem de bu sözlerin nasıl yorumlanması gerektiğini "içeriden" bir isme sorduk.

Papa Francesco'nun da mensubu olduğu yaklaşık 500 yıllık Cizvit cemaatinin ilk ve tek Türkiye vatandaşı pederi olan Peder Antuan Ilgıt, BBC Türkçe için Papa'nın Türkiye ziyaretini değerlendirdi.

Aynı zamanda İtalyan vatandaşı olan ve halen ABD'deki Boston College'de Ahlak Teolojisi ve Biyoetik alanında araştırma görevlisi olarak doktorasını sürdüren Peder Antuan Ilgıt şunları söyledi:

"Sayın Erdoğan'ın Petrus ve Andreas kardeşlerin şahsında Roma Kilisesi ve Rum Ekümenik Patrikliğini İstanbul'da kucaklaştırması Türkiye'nin başarısıdır, ülkemiz için gurur vesilesi olmanın yanında, güncel konjonktürde oynayabileceği kuvvetli rolün sağlam bir işaretidir."

Peder Ilgıt, Katolik ve Ortodoks kiliseleri arasındaki yakınlaşma belirtilerini de şu sözlerle yorumladı:

"Sayın Ekümenik Patriğin Vatikan'a yaptığı ziyaretler, mayıs ayında Kutsal Topraklar'da gerçekleşen tarihi kucaklaşma ve İsrail eski Cumhurbaşkanı Şimon Peres ve Filistin Yönetimi lideri Abbas'ın beraberinde Papa Francesco'nun Vatikan'da düzenlediği Ortadoğu için barış duasına iştirak etmiş olmaları her ikisinin arasında öncekilerden bir nebze daha ileri ve derin samimi bir kardeşlik ve dostluğun geliştiğini gösteriyor."

"Bu dostluk ve kardeşlik münasebeti bu kadar ileri olunca acaba yüzyıllardır özlenen ve özellikle son yüzyılda giderek artan 'Hıristiyanların birliği için ateşli tutku' nihai bir sonuca varacak mı diye sormadan edemiyor insan."

'Papa'nın İslam dünyasına hassasiyetini göstergesi'Ortadoğu'daki çatışmalar, bölgedeki Hıristiyanların durumu ve İslam'ın Batı'da son zamanlarda IŞİD örgütü üzerinden konuşulduğu göz önünde bulundurulursa böyle bir dönemde Papa'nın Türkiye'yi ziyaret etmesinin nasıl yorumlanması gerektiğini sorduğumuz Peder Ilgıt bu konuda da şunları söyledi:

"Hali hazırdaki politik durumda, bir yandan Gazze'de yaz süresince yaşananlar ve halen süren sonuçları, öte yandan IŞİD terör örgütünün insanlık dışı ve Islam'la uzaktan yakından alakası olmayan tutumları ve Suriye-Irak ekseninde yaşananların yarattığı sığınmacı akını Papa'yı oldukça endişelendiriyorlar. Kendileri pek çok fırsatta bunun altını çizdi ve bu insanlar için dua ettiğini belirtti."

"Bütün bunlar yaşanırken, kendisini İslam ile demokrasinin bir arada yaşanabileceğine örnek olarak gösteren Türkiye gibi büyük ve etkili, yüzde 99'undan fazlası Müslüman olan bir ülkeyi ziyaret etmesi de Papa'nın Ortadoğu ve İslam dünyasına ilişkin hassasiyetinin ayrı bir göstergesi… Cumhurbaşkanımızdan Ortadoğu'da barışın bir an evvel sağlanması için daha kararlı adımlar atmalarını isteyeceklerini bekliyorum."

'Son yıllarda vakıf mal ve mülklerinin azınlıklara iadesi başta olmak üzere Hıristiyanları ilgilendiren konularda AKP hükümetlerinin hatırı sayılır iyileştirmeler yaptığını' söyleyen Peder Ilgıt, Papa'nın da bu hususun altını çizeceğini tahmin ettiğini söyledi.

Peder Ilgıt ayrıca "(Papa'nın) bu bağlamda kardeşi Ekümenik Patriğin yıllardır dillendirdiği ruhban okulu probleminin çözümlenmesi için ona destek çıkmasını da bekliyorum" dedi.