Sağlıkta, 'evde bakım' dönemi başladı
ANKARA (İHA) - Sağlık Bakanlığı, gelişmiş Avrupa ülkelerinde uygulanan, "Evde Bakım Hizmetleri" sistemini başlattı. Yeni uygulamaya göre, hastalara, rehabilitasyon, fizyoterapi, psikolojik tedavi de dahil tüm tıbbi tedavi hizmetleri yaşadıkları ortamda verilecek. 'Uygunluk Belgesi'ne sahip Evde Bakım Merkezleri, hastanın talebine göre gece-gündüz, hafta sonu ve tatil günleri dahil olmak üzere gerektiğinde 24 saat kesintisiz hizmet verecek. Hastanın her türlü tıbbi ihtiyaçlarından Evde Bakım Merkezleri sorumlu olacak.
Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanan, "Evde Bakım Hizmetleri Sunumu Hakkındaki Yönetmelik" Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girdi. Yönetmelik, fertlerin ve toplumun sağlığını korumak maksadıyla, evde bakım hizmeti veren sağlık kuruluşlarının açılması, çalışması ve denetlenmesine ilişkin usul ve esasları düzenliyor. Evde bakım hizmetlerini, bağımsız işyerleri, tıp merkezleri, dal merkezleri, özel hastane bünyesinde evde bakım hizmeti sunmak amacıyla açılan sağlık kuruluşları verebilecek.
Uygulama kapsamında Sağlık Bakanlığı'ndan yetki alan Evde Bakım Merkezi'nde görevli sağlık ekibi, hasta kişilere, aileleriyle yaşadıkları ortamda tıbbi ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde sağlık ve bakım ile takip hizmetleri sunacak. Merkezler, tüzel kişiler ve gerçek kişilerce müstakil olarak açılıp işletilebilecek. Birimler ise, "Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelik" hükümlerine göre açılan merkezler, poliklinikler ile özel hastaneler mevzuatı uyarınca ruhsatlandıran özel hastaneler bünyesinde açılabilecek. Mevzuatında halka sağlık hizmeti sunumu ile ilgili düzenleme yer alan kamu kurum ve kuruluşları ile kamu hastaneleri, söz konusu yönetmelik kapsamında evde bakım hizmeti verebilecekler.
Evde Bakım Merkezlerinde hekim olan bir mesul müdür bulunacak. Mesul müdürün bulunmadığı ve merkezin hizmet verdiği saatlerde yetki devri yaptığı bir doktor görev yapacak. Mesul müdür sadece bir merkezde mesul müdürlük görevini üstlenebilecek. Mesul müdür, idari işlerden bizzat, tıbbi işlemlerden ise diğer doktorlar ile birlikte sorumlu olacak. Mesul müdürün idari işlerinden, merkezin işleyişinden ve sunulan sağlık hizmetinin gerektirdiği alt yapı olanaklarının sağlanmasından sağlık kuruluşunun sahipleri de bizzat sorumlu olacakları. Sağlık kuruluşunda mesul müdür veya birim sorumlusu haricinde en az 2 doktor bulunacak. Bu hekimlerden en az biri tam zamanlı görev yapmak zorunda.
HASTAYA EVİNDE 24 SAAT KESİNTİSİZ HİZMET
Evde bakım hizmeti; hekimlerin önerileri doğrultusunda, hastalara yaşadıkları ortamda rehabilitasyon, fizyoterapi, psikolojik tedavi de dahil tıbbi tedavisi ve bakımı devam edecek hastalara verilecek hizmetleri kapsıyor. Yönetmeliğe göre, evde bakım hizmetinde devamlılık esas olacak. Bu devamlılık, hastanın talebi ve hizmetin gereklerine göre gece-gündüz, hafta sonu ve tatil günleri dahil olmak üzere gerektiğinde 24 saat kesintisiz hizmet verilebilecek şekilde olacak. Hastanın ihtiyacına göre belirli saatlerde evde bakım hizmeti de verilebiliyor.
Evde bakım hizmetlerinde sistem şu şekilde işliyor:
"Evde bakım hizmeti almak isteyen kişi, sağlık kuruluşuna bizzat veya telefon ile müracaat ediyor. Çağrı merkezi görevlisi personel hizmet talep eden kişi ile görüşme yapar, gerekli bilgileri verir. İlk görüşmeyi takiben hekim veya hemşire tarafından görüşme yapılır. Hizmet alacak kişinin durumu ve sunulacak hizmet belirlenir. Bakım hizmeti alacak kişi hekim ve hemşire tarafından evde ziyaret edilir, kişinin bakım ihtiyaçları, ev şartları belirlenir. Hekim tarafından evde bakım hizmeti alacak kişinin varsa tanısını koyup ve tedavisini planlayan diğer hekimler ile bağlantı kurulur, tedavi planı alınır son olarak evde bakım planı ve tedavi planı oluşturulur. Hastanın tanısını koyup ve tedavisini planlayan diğer hekimler bulunmuyor veya bağlantı kurulamıyorsa hizmet alacak kişinin sağlık durumuna göre sağlık kuruluşunun hekimi tarafından muayene edilerek, tanı ve tedavi planı hazırlanır. Hemşire tarafından da bakım planı hazırlanarak hekimin onayına sunulur varsa gerekli değişiklikler yapılarak uygulanacak bakım planı hazırlanır. Gerektiği durumlarda ilgili uzmanlık alanlarındaki uzman hekimlerle hasta konsültasyonu sağlanır. Evde bakım planına göre hekim dışı sağlık personelinin görev saatleri ve uygulayacakları işlemler belirlenir ve görev dağılımı yapılır. Sağlık kuruluşu, evde tedavi veya bakımını yapabileceği kişi sayısı ve mevcut personel durumunu dikkate alarak uygun sayıda kişi ile bakım sözleşmesi yapabilir."
SAĞLIK GÖREVLİLERİ EVLERE ÜNİFORMALARIYLA GİRECEK
'Evde Bakım Hizmetleri Sunumu Hakkındaki Yönetmelik'e göre, sağlık kuruluşları evde bakım hizmeti sundukları kişilerin acil durumlarında ambulans ile en uygun bir sağlık kuruluşuna naklini yapmakla yükümlüdür. Evde bakım merkezi bünyesinde ambulans bulundurabilir veya her türlü acil durumlarda başvurulması için bir ambulans şirketi ile sözleşme yapabilir. Evde bakım hizmeti veren sağlık personeli, ev ziyaretlerinde mesleğine ve hizmetlerine uygun önlük veya üniforma giymek, adını, soyadını, unvanını veya mesleğini belirten fotoğraflı ve mesul müdürün imzasını taşıyan bir yaka kartı takmak zorunda. Uygulama kapsamında sağlık kuruluşundan hizmet alan her kişinin bir dosyası bulunacak. Açılacak dosyanın içerisinde hastanın tanısını koyup ve tedavisini planlayan hekim veya hekimlerin istekleri, tanıları, evde bakım hizmeti veren sağlık ekibinin takip notları, görüşleri, laboratuar ve görüntüleme tetkik sonuçları ve diğer tıbbi bilgiler olacak.
Yürürlüğe giren yönetmelikte evde bakım hizmeti verecek merkezlere bir takım sınırlamalar ve yasal yükümlülükler de veriliyor. Buna göre sağlık kuruluşları insanları yanıltıcı, paniğe sevk edici, yanlış yönlendirici, benzer nitelikteki kuruluşlar ve çalışanları arasında haksız rekabete yol açıcı davranışlarda bulunamayacak. Ancak, sadece sağlık kuruluşundan evde bakım hizmeti talep eden kişilerin kullanımına yönelik olarak, temel olarak sağlığı geliştirici ve koruyucu nitelikte, faaliyet gösterdiği alan ile ilgili sağlık sorunları, bu sorunlardan korunma veya sağlık sorunlarının kişide meydana getirdiği olumsuzlukların şahsi tedbirler aracılığı ile giderilmesi veya azaltılması hakkında bilgiler içeren eğitim materyalleri hazırlayabilecekler. Sağlık kuruluşları ve çalışanları, bu hususlara riayet etmek şartıyla tanıtım ve bilgilendirme niteliğindeki her türlü faaliyetleri için İl Sağlık Müdürlüklerinden izin almak zorundalar.
