Yüzde 100 kusurlu bulunması halinde yaşamını yitiren 301 işçinin 10 bin 535 yıllık primi kadar borçlanacak olan şirkete, ayrıca tazminat davası da açılabilecek. Ölüm aylığı ve gelirinin şirketten alınabilmesi için şirketin varlıklarının sıkı takip altına alınması şart.
Ölümlü bir kazanın neden olduğu iş gücü kaybı, Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) standartlarına göre 7 bin 500 gün olarak hesaplanıyor. ILO’ya göre bir işçinin hayatı boyunca 25 yıl çalışacağı öngörülüyor, her yılda 300 işgünü olduğu kabul edilerek bu rakama ulaşılıyor.
Bu da Soma’da yaşamını yitiren 301 işçi için 7 bin 525 yıllık prim gününe denk geliyor. Hayatını kaybeden bir işçinin bu kadar daha çalışabileceği öngörülüyor. Ancak SGK’nın ortalama çalışma standartları bundan da yüksek. Edinilen bilgiye göre üniversitelerden yaşam istatistiği bilgisi alan SGK, yakın zamanda verdiği bir kararda, bir işçinin çalışabileceği ortalama süreyi 35 yıl olarak aldı ve ölen işçilerin yakınlarına ona göre ödeme yapılmasını istedi.
Bu da 10 bin 500 prim gününe ve toplamda 10 bin 535 yıla karşılık geliyor. Bu hesaplamalara göre, işçilerin toplam 300 - 350 milyon lira arasında bir tazminat alabileceği belirtildi.
Ailelerin hakkı saklı
Bunun dışında hayatını kaybeden işçilerin yakınlarının maddi - manevi tazminat hakkı da bulunuyor. Bu tazminatlar konusunda işçi ailelernin muhatabı Soma Holding olacak.
Sosyal güvenlik uzmanı, Milliyet yazarı Prof. Dr. Cem Kılıç, hayatını kaybeden madencilerin yakınlarının bu parayı her halükarda alacağını, şirketin de mahkemece tespit edilecek kusuru oranında ödeme yapacağını kaydetti. Kılıç, “En az 5 yıldan beri sigortalı olan ve adına 900 gün prim yatanların yakınları ölüm aylığı alır” dedi.
Şirkete tedbir konulacak mı?
Şirketten ölüm geliri tahsil edilebilmesi için kasada gelir görünmesi gerekiyor. İzmir Barosu’nun, “kasten öldürme ve yaralama” gerekçesiyle Soma Holding’e yapılan suç duyurusunda holding ve şirket yöneticilerinin kişisel malvarlıkları ile Soma Holding ve Soma Kömür İşletmeleri’nin hem Soma’daki, hem de Zonguldak kömür işletmelerinde ve Mersin krom işletmelerindeki mal varlıkları üzerine tedbir konulması ve yargılama sonucunda müsadere kararı alınması talep edildi.
Daha önce pek çok şirket yöneticisinin, tazminat ödememek için üzerinde varlık tutmama yoluna gittiği öğrenildi.