BİZE ULAŞIN
Ellen Michaud
Su dolu bir küvette durduktan sonra arkadaşım, Jane karanlık gökyüzünde duran inanılmaz yıldız geçidine ve çam ağacına baktı. Ardından uzun ve derin bir nefes aldı.
Bunun yerine, karanlık bir gecede ormanın güzel kokusunu içine çekerek ve sarı lastik ördeği ile oynayarak 102 Fsuda ıslanıyordu. Ve anlatıyordu. Annesinden, kız kardeşinden, işinden, kocasından, çocuklarından ve çizgiden inşa ettiği işinden konuşuyordu.
Her şey masaya yatırılmıştı. Onun yaşamına renk katan tüm ince çizgiler insafsızca eleştirilene kadar, her şey orada olacaktı ardından dokumalar onları bir araya getirecekti.
Kadınlar arasında arkadaşlık çok özeldir. Kim olduğumuzu ve kim olacağımızı şekillendirirler. İç dünyamızda olan çalkantılarımızı dindirir, evliliğimizdeki duygusal boşlukları doldurur, gerçekten kim olduğumuzu hatırlamamıza yardımcı olur. Fakat daha da fazlasını yapabilirler. Bilim adamları, arkadaşlarımızla takılmak çoğumuzun günlük yaşamda karşılaştığı mide titreten stres çeşidini etkisiz hale getirdiğinden şimdilerde şüphe duyuyorlar.
UCLA çalışmasının bir dönüm noktası, kadınların diğer kadınlarla arkadaşlık yapmasına ve bunu sürdürmesine neden olan beyin kimyasallarının bir kaskatı ile strese tepki verdiklerini sunar. Hayert verici bir bulgudur bu.
“Bu çalışma yayımlanana kadar, bilim adamları genel olarak, insanlar stresle karşılaştıklarında, mümkün olduğunca hızlı vücudu ya durması, mücadele etmesi, ya da kaçması için harekete geçiren hormonal bir şelale salgıladıklarına inanıyorlardı” Laura Cousino Klein, PhD, açıkladı. Kılıçlı-dişli kaplanlardan gezegenimize karşı yakaladığımız zamandan arta kalan eski bir hayatta kalma mekanizmasıdır. Araştırmacılar kadınların sadece “mücadele et veya kaç”tan daha büyük davranışsal dağarcığa sahip olduklarından şüpheleniyorlar.
Aslında, Dr Klein, oksitosin hormonu, bir kadında stres tepkisinin bir parçası olarak harekete geçtiğinde, mücadele et veya kaç tepkisini korur ve çocuklarıyla ilgilenmesi ve diğer kadınlarla toplanmasına teşvik ettiğini söyler. Gerçekten bu eğilim ve dostça yaklaşımı ile ilgilendiğinde, çalışmalar daha fazla oksitosinin harekete geçtiğini sunar. Bu da sakin bir etki yaratır. Dr. Klein Bu yatıştırıcı tepkinin erkeklerde ortaya çıkmadığını söyler. Çünkü erkekler stres altındayken yüksek miktarda testosteron salgılarlar. Ve bu da oksitosinin etkisini azaltır. Östrojenin ise bunu geliştirdiği ekler.
Strese kadınlarının erkeklerden daha farklı tepki verdiklerinin keşfi, UCLA laboratuarında iki kadın bilimci tarafından yapılan klasik”ha” dakikalarında yapıldı.
Dr. Klein laboratuarda çalışan kadınlar stresli olduklarında, laboratuara gir bir fincan kahve al ve yatış diye bir şakanın var olduğunu söyler.” Erkekler stresli olduklarında ise; bir köşeye çekilirler.”
Bir gün öğretim üyesi Shelley Taylor’a stres araştırmaların %90’ının erkekler üzerinde yapıldığını söyledim. Laboratuarımdaki verileri gösterdim ve her ikimizde kesin olarak bir şeylerin üzerinde olduğumuzu biliyorduk. Kadınlar programlamaları açıkladılar ve çeşitli araştırma spesiyalitelerini bulmak için bir bilim adamından sonra diğer bir biliadamı ile görüşmeye başladılar.
Çok çabuk Dr. Klein ve Taylor stres araştırmalarının kadınları içermediğini keşfettiler. Biliadamları çok büyük bir hata yapmışlardı. Kadınların strese erkelerden farklı olarak tepki vermesi gerçeği sağlığımız için önemli içerimdir.
Oksitosinin çocuklara bakmaya ve diğer kadınlar ile takılmaya teşvik etmesinin tüm yollarını harekete geçirmek için yeni çalışmalar biraz zaman alabilmesine rağmen, Drs Klein ve Taylor tarafından geliştirilen “ eğilim ve dostça davranma” kavramı kadınların neden erkeklerden fazla yaşadıklarını açıklayabilir. Birbiri ardına yapılan çalışmalar sosyal bağların, kan basıncını, kalp oranını ve kolesterolü düşürerek hastalık riskimizi azalttığını buldu.
Dr.Klein” arkadaşların daha uzun yaşamamıza yardım ettiği konusunda şüphe yoktur” der. Bir araştırmada, örneğin, araştırmacılar arkadaşı olmayan insanlar ölüm risklerini yaklaşık olarak 6 ay öne çektiklerini buldu. Diğer bir araştırmada ise; çok arkadaşı olan kişilerin 9 yıl daha yaşadıkları ve ölüm risklerini %60’dan fazla azalttıklarını buldu.
Arkadaşlar, daha iyi yaşamamız konusunda da bize yardımcı oluyorlar. Harvard Medical School’dan ünlü hemşirelerin sağlık araştırması, daha çok arkadaşı olan kadınların, yaşlandıklarında fiziksel özür geliştirmelerin daha az muhtemel olduğunu ve daha eğlenceli bir hayata sahip olma ihtimallerinin çok yüksek olduğunu buldu. Aslında, sonuçlar çok önemlidir, araştırmacılar, yakın bir arkadaşa veya sırdaş bir dosta sahip olmamanın sigara içmek veya fazla kiloya sahip olmak gibi sağlığınıza zararlı olduğu kanısına vardılar.
Hepsi bu kadar değil: Araştırmacılar, kadınların kocalarının ölümünden sonra nasıl iyi bir şekilde faaliyette bulunduklarını incelediler, en büyük stres yükleyici durumlarla karşı karşıya kaldıklarında bile, yakın bir arkadaşı veya sırdaşı olan kadınların herhangi yeni fiziksel özür ve kalıcı hareket kaybı yaşamadan hayatta kalmaları daha muhtemeldir. Arkadaşı olmayan kişiler çok şanslı değillerdir.
Üvey annemi düşüneyim, Edna ve onun arkadaşı, bu kesinlikle anlam taşır. Edna 62 yaşında ilk kocasını kaybettiğinde, mahvolmuştu. Fakat arkadaşı ( o da dul) onu kanatlarının altına aldı ve her Pazar bir araya gelen kilisede bir grup kadın ile tanıştırdı. Arkadaşları Fern ve Sally kocalarını kaybettiklerinde, dört kadın kendilerini “Şen Dullar” olarak adlandırdılar. Öğle ve akşam yemekleri için sıklıkla bir araya geldiler ve yutdışına seyahat ettiler. Kadınlar, ocalarının ölümünün ardından birkaç 10 yıl daha hayatta kalmayı başardılar ve onlardan biri, sevgili üvey annem, evlendi ve tekrardan dul kaldı.
Şuan 84 yaşında, Edna hala gayrimenkül satıyor, saldırgan kiracılarla baş ediyor, arkadaşları ile öğle yemğine çıkıyor ve ailesini ziyaret için Amerikaya gidiyor. Onun kabiliyetinin bir parçası çok aktif olmaktır çünkü Edna Edna’dır. Nasıl bu kadar aktif ve nasıl bu kadar sağlıklı olduğunu her zaman merak ederim cevap basit, arkadaşları Gloria, Fern ve Sally. Arkadaşlar yaşamımızdan stresi çıkarıyor daha güzel, daha sağlıklı ve daha uzun bir yaşam sağlıyorlarsa; onlarla birlikte olmak için zaman bulmak neden çok zordur? Sıkıntı araştırmacısı Ruthellen Josselson’un bir sorusudur. PhD, coauther of Best Friend: The Perils of Girls ve Women’s Friendships( Three Rivers Press, 1998). Dr. Josselson Ailemiz ve işimizle aşırıcı derecede meşgul olduğumuz her zaman, yaptığımız ilk şey diğer kadınlarla olan arkadaşlığımızı bırakmak olduğunu”söyler. Onları bir kenara atarız. Bu çok büyük bir hatadır. Çünkü kadınlar birbirleri için güç kaynağıdırlar. Birbirimizi besleriz. Kadınların birbiri ile yaptıkları özel konuşmalarla oluşturdukaları baskısız ortama ihtiyaç duyarız. Gerçekten çok iyileştirici bir deneyimdir.
Güneş ağaçların arkasına düşerken, güverteme oturdu ve nehirdeki kurbağalar gece nakaratına başlarlar. Dr. Josselson’un sözleri olduğunu ve arkadaşım Debbie hakkında olduğunu düşünüyorum.
Birkaç yıl önce, daha çocukları küçükken, Debbie, Web tasarımcısı olarak haftada milyon saat ve süperanne olarakta diğer bir sonsuz büyük sayı kadar çalışıyordu. Piste, hokeyde, bandoda, izcilite ve okul oyunlarında olan 3 çocuğu ile Debbie, Harriet Nelson, Dona Reed, Florence Henderson gizi annelerin hepsinin içinde barındırıyordu. Çocuklarından biri, keman çalmak isterse; Debbie kesinlikle bunu gerçekleştirirdi. Fakat fiyatlar çok yüksekti. Çok morali bozulmuştu tabi onunla birlikte benimde moralim bozulmuştu.
Arkadaşlığımız her şeye değerdi. 16 yıldır arkadaşız ve diğer bir 16 yıl daha arkadaş kalmaya devam edeceğiz. Birbirimizle çok güzel zaman geçirdiğimizi çok iyi biliyorduk. Bu yüzden çocukları kocalarımıza bıraktık ve, çocukların programını buzdolabına yapıştırdık ve Jersey Mağazasında erken bir bahar haftasonu için aileleri, meslekleri ve sorumlulukları bir kenara bıraktık.
Yüzümüzü saklayan büyük güneş gözlükleri taktık. Bozuk taşınabilir kasetçaları gibi Debbie’in beyaz LeBaron değiştirilebilir titreşene kadar radyoyu açtık. Somers Point mağazasında bir saatten daha kısa bir süre harcadık ve bulabildiğimiz en pahalı şarabı aldık. Yol boyunca konuştuk. Boş sahile doğru yürürken bile hala konuşuyorduk. Deniz kabuklarını topladık ve şen dalgaların etrafında dans ettik. Otelin tenha yemek odasında deniz mahsüllerini domuz gibi yedik.- ellerimizle yedik ve her yerimize bulaştırdık- ardından odamıza döndük ve sandalyeleri, örtüleri ve şarap kadehleri ağırdan aldık ve balkonda kıyıya vuran köpüklü dalgaları seyrettik.
2 saat sonra, konuşmalarımız yavaşladı ve kumsala vuran dalgaların yatıştırıcı seslerini dinlemeye başladık. Debbie sandalyeye iyice gömüldü ve örtüyü çenesinin altına doğru çekti ve uykulu bir şekilde “saat kaç” dedi.
Saatime baktım. Saat 9.00 dedim. Uyuyacak mısın?
“Mmm” örtünün altında esnedi.“ Belki. Bunu yaparsam sakın çocuklara söyleme. Bütün gece parti yapacağımızı söyledim onlara.”
Hışırdayan sahil çimenlerinde azalan uykulu kahkalar ile bu iki yorgun arkadaş konuşmayı bıraktı ve derin ve yatıştırıcı bir uykuya doğru kaydılar. Çocukluk arkadaşınız her zaman kalbinizin kızkardeşi olmasına rağmen, genelde çoğrafya, meslekler ve yaşam, tek diğer bir kişiye güvenmeyi imkânsız hala getiriyor. Büyümemizin bir parçası, kalbinizi ve arkadaş halkanzı genişletmenizdir. Bu ruh halinde, her kadının kendi alanında ihtiyacı olduğu 5 çocuk var olduğunu düşünüyoruz.
“Sütyeniniz ve ispanyol paça pantalonunuz ile sizi gördüm.” Nerede yaşarsanız yaşayın herkesin bildiği bir şeydir bu. Sadece harfiyen değildir. Fakat her şeyin başladığı figüratif bir yerdir. Lastik atlarken tutturdun. Aileni tanıyor ve 16. yaş gününden sonra bir direğe arabanı nasıl çarptığını biliyor ve 32AAA sütyen taktığında gülmedi. Nereden geldiğinizi anlıyor ve nereye gitmek istediğiniz konusunda size yardımcı oluyor.
Biyolojik Arkadaş: Aile statünüzde yansıyan bir arkadaş. Çocuğunuz varsa, o sahip, mantıksal olarak onun çocukları sizin çocuklarınıza yeteri kadar yakın ise, lazımlık eğitimi ve araç koltuğu ikileminden yakınabilirsiniz. Junior’ı hakkındaki hikâyesini sabırla dinleyin ve doğru yerde baş sallayın ve ardından sizin sıranız.
