Suç oranlarını kurşunsuz benzin mi düşürdü?

Amerika Birleşik Devletleri'nde 20 yıldır düşüşte olan suç oranlarında resesyona rağmen son iki yıl içinde ciddi oranda bir azalma görüldü.

Federal Soruşturma Bürosu FBI'nın açıkladığı verilere göre, suç oranlarında 1991'den beri düşüş yaşanıyor. 1991-98 yılları arasında cinayet ve soygunların sayısı yarı yarıya azaldı. 90'ların sonlarına doğru düşüş hızı yavaşladı. Ancak son iki yıl içinde, artan işşizliğe rağmen yeniden bir hızlanma görüldü. Düşüşle ilgili birçok görüş ileri sürülüyor. BBC muhabiri Tom Geoghegan'a göre bazı teoriler şöyle: Obama faktörü: Ünlü kriminoloji uzmanı Alfred Blumstein'e göre bir siyah siyasetçinin Amerikan başkanlığına seçilmesi, soygun ve cinayetlerin çok büyük bir bölümünden sorumlu olan siyah gençlere ilham vermiş olabilir.

Uyuşturucuya talep azaldı: Prof. Blumstein'e göre, suç oranlarının düşmesinde genel olarak uyuşturucuya talebin azalmasının da payı olabilir.

Polisiye önlemler: Teksas'taki sınır kenti Laredo'da polisin başlattığı yeni uygulamalar araba hırsızlıklarını yüzde 40 oranında azalttı. Hırsızlık şebekeleri hedef alındı ve halk hırsızlığa ve alınabilecek önlemlere karşı bilinçlendirildi. Bu kentte polisin, suçun yoğun olduğu bölgere ağırlık vermesi sonucu, suç oranı yüzde 16 oranında azaldı.

Kürtaj: En tartışmalı teorilerden biri ekonomist Seteven Levitt'e ait. Levitt'e göre, 1973'te Yüksek Mahkeme'nin eyaletlerin kürtajı yasaklama kararı sonrası kürtajın yaygınlaşması, 1970 ve 80'lerde, istenmeyen ve ileride suç işleyecebilecek yoksul çocukların doğmasını engelledi.

Hapis: Tufts Üniversitesi'nden sosyolog John Conklin'in teorisine göre, 1990'larda hapse atılan suçluların sayısı arttı ve bu kişilerin suç işleme ihtimalleri ortadan kaldırıldı.

Kurşunsuz benzin: Massachusetts'teki Amherst College'dan ekonomist Jessica Wolpaw Reyes ise suç oranlarının azalmasını çocukların benzindeki kurşuna maruz kalmamasıyla açıklıyor. Reyes'a göre, düşük ve orta seviyede kurşuna maruz kalmak davranış bozukluklarına, zeka geriliğine, hiperaktifliğe neden oluyor ve çocukları suça itiyor.

Reyes şöyle diyor: "1975-85 arasında kurşundaki düşüşü 20 yıl sonra şiddet içeren suç oranlarındaki düşüşle ilişkilendirebiliriz. 1970'lerde Amerikan çocuklarının yüzde 90'ında kanlarındaki kurşun seviyesi, bugün standartlarında kaygı yaratacak düzeydeydi." Reyes bu teorisini, suç oranlarının azalmaya başlamasıyla kurşunlu benzinin yasaklanması tarihleri arasındaki bağlantıyla destekliyor.

Doğum patlaması: Doğum oranlarında 1957-61 yılları arasında patlama yaşanmış, 1970 ve 80'lerde, 20 civarındaki yaşlarda olan Amerikalı erkeklerin oranı en yüksek seviyeye çıkmıştı. Zaman geçtikte, suç işleme yaşında olanların oranı düştü.

Video oyunları: Başka bir görüşe göre, video oyunları çocukları sokaktan ve dolayısıyla suçtan uzak tutuyor.

Teknolojik caydırıcılık: Bazıları ise suç oranlarının azalmasını görüntü kaydı yapan telefonların artması gibi caydırıcı olabilecek teknolojik gelişime bağlıyor.