Vetolu vakıflar yasası yeniden mecliste

ANKARA (ANKA) – Vakıf kurulmasını kolaylaştıran, yabancılara Türkiye'de vakıf kurma, kurulan vakıfların yönetimlerinde görev alma hakkı da tanıyan tartışmalı Vakıflar Yasa Tasarımsı yeniden Meclis gündemine geliyor.

10. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in, "Lozan'ı deldiği" gerekçesiyle yeniden görüşülmek üzere Meclis'e iade ettiği Vakıflar Yasası 15 Ocak'ta Adalet Komisyonu'nda ele alınacak. Hükümetin 'Bu Dönem Meclis'ten Geçmesi Gereken Yasalar' listesinde bulunan Vakıflar Yasa Tasarısı 22. dönem görüşmelerinde sert tartışmalar yaşanmıştı. Tasarı Adalet Komisyonu'nda ele alınacak, daha sonra Genel Kurul'a getirilecek.

-SEZER'İN VETO GEREKÇESİ

10. Cumhurbaşkanı Sezer'in, tekrar görüşülmesi için 22. dönem de TBMM'ye geri gönderirken gerekçesinde, "Yasa Koyucunun, kabul ettiği yasalarda Lozan Antlaşması kurallarını göz önünde bulundurması hukuksal gerekliliktir" ifadesini kullanmıştı. Sezer yasayla; cemaat vakıfları mülhak vakıf statüsünden uzaklaştırılarak yeni vakıf statüsüne yakınlaştırıldığından, bunların yönetim organının oluşturulamaması durumunda mazbut vakıflar arasına alınmasına olanak bulunmadığı gibi, cemaat vakıflarının tüzelkişiliklerinin sona ermesine ilişkin herhangi bir düzenlemenin de bulunmadığı, başka bir anlatımla, bu konunun boşlukta bırakıldığını gerekçe olarak göstermişti.

-TASARI NE GETİRİYOR -

Tasarıyla yabancıların Türkiye'de yeni vakıf kurabilmelerine olanak sağlanıyor. Yeni vakıfların kuruluşunda, gayesini gerçekleştirecek asgari mal varlığı miktarı, mahkemece belirlenecek. Yeni vakıflar, vakıf senetlerinde yazılı amaçlarını gerçekleştirmek üzere, Vakıflar Genel Müdürlüğü'ne beyanda bulunmak şartıyla şube ve temsilcilik açabilecek. Yabancılar, aynı zamanda Türkiye'de kurulan vakıfların yönetim organlarında da görev alabilecek. 10 yıl süreyle yöneticisi atanmayan veya yönetim organı oluşturulamayan mülhak vakıflar, mahkeme kararıyla Vakıflar Genel Müdürlüğü'nce yönetilip temsil edilecek. Mazbut vakıflar arasına alınan vakıflara bir daha yönetici seçimi ve ataması yapılamayacak.

-KİMLER VAKIF YÖNETİCİSİ OLAMAYACAK-

Vakıflarda; hırsızlık, nitelikli hırsızlık, yağma, nitelikli yağma, zimmet, dolandırıcılık, nitelikli dolandırıcılık, güveni kötüye kullanma, kaçakçılık suçlarıyla devletin güvenliğine karşı işlenen suçların birinden mahkum olanlar, yönetici olamayacak. Vakıf yöneticisi seçildikten sonra bu suçlardan mahkum olanların yöneticiliği sona erecek.

Vakıf yöneticilerinin sorumluluklarını ayrıntılı olarak düzenleyen tasarıya göre, vakıf yöneticilerinin görevden alınma ve uzaklaştırılmaları, idari karar yerine mahkeme kararıyla yapılabilecek.

-VAKIFLARIN MAL EDİNİMİ-

Tasarı ile vakıfların izin almadan mal edinebilmelerine ve malları üzerinde her türlü tasarrufta bulunmalarına olanak sağlanıyor. Mülhak, cemaat ve yeni vakıflara başlangıçta özgülenen mal ve haklar, vakıf yönetiminin başvurusu üzerine, haklı kılan sebepler varsa denetim makamının görüşü alınarak mahkeme kararıyla, sonradan edindikleri mal ve hakları ise bağımsız ekspertiz kuruluşlarınca düzenlenecek rapora dayalı olarak vakıf yetkili organları kanalıyla daha yararlı olanlarıyla değiştirebilecek ve paraya çevrilebilecek.

-VAKIF SENEDİ DEĞİŞTİRİLEBİLECEK

Vakıfların vakfiyelerindeki şartların yerine getirilmesine fiilen veya hukuken imkan kalmaması halinde; vakfedenin iradesine aykırı olmamak kaydıyla mazbut vakıflarda Vakıflar Genel Müdürlüğünün, mülhak, cemaat ve esnaf vakıflarda vakıf yöneticilerinin teklifi üzerine şartları değiştirmeye, hayır şartlarındaki parasal değerleri güncel vakıf gelirlerine uyarlamaya Vakıflar Meclisi yetkili olacak.

Tapu kayıtları üzerinde vakıf şerhi bulunan taşınmazları tasarruf edenlerin mirasçısız ölümleri, kaybolmaları veya terk ve mübadil gibi durumlara düşmeleri durumunda, bu taşınmazların mülkiyetleri hiçbir hükme gerek olmaksızın şerhte belirtilen vakfı adına tescil edilecek.

-TAVİZ BEDELİ-

Tasarı ile gayrisahih vakıflarla ilgili mülkiyet ve tasarruf sahipleri ile Genel Müdürlük arasında ihtilafların ortadan kaldırılması amacıyla düzenleme yapılıyor. Taviz bedellerinin hesaplanmasında rayiç bedelin baz alınması uygulaması yerine, emlak vergisi değerinin esas alınması ve ödeme kolaylığı getiriliyor. Taviz bedeli peşin ya da bir yılda 5 taksitte ödenebilecek, ayrıca, eşdeğer bir taşınmazla takas edilebilecek.