BİZE ULAŞIN
Vücut ile beyin büyüklüğü arasında genelde doğru orantı bulunmamasının nedenini merak eden bilim insanları ise beynin evrim geçirmesini sağlayan faktörü araştırdı. 200 milyon yıl öncesine ait parmak kadar bir canlının fosili incelenerek, bu faktör tespit edildi.
Yapılan araştırmalar, beynin “koku duyusunu geliştirmeye ihtiyaç duyduğu için” evrim geçirdiğini ve büyüdüğünü ortaya çıkardı. Fosil bilimi uzmanı Tim Rowe, memeli hayvanların koku alma duyuları geliştikçe beynin de büyüme gösterdiğini belirtti.
Rowe ve meslektaşları, Çin’de bulunan 200 milyon yıl öncesine ait sürüngen fosilleri üzerinde yaptıkları incelemelerde bu sonuca ulaştı. Boyu parmak kadar olan Hadrocodium wui adlı sürüngenin, evrim geçirerek memelilere dönüşen ilk hayvan olduğuna inanılıyor.
KÜÇÜK SÜRÜNGENE KOCA BEYİN
Rowe, kafatası sadece 12 mm olan sürüngen fosilini ilk olarak 20 yıl önce incelemek istedi. Ancak mevcut teknoloji, sadece mikroskop altında dış iskelet yapısının incelenmesine el veriyordu. Sahibinin, fosilin kafatasının kırılmasına izin vermemesi, Rowe’un CT scan analizi yapmak için onlarca yıl beklemesine neden oldu.
Rowe, milyonlarca yıl arayla yaşamış olan sürüngen fosillerinin kafataslarını incelediğinde, koku alma lobunda sürekli büyüme yaşandığını gördü. Fosil uzmanı, “Sadece koku alma lobu değil, aynı zamanda beynin kokuyu değerlendiren bölümünde de gözle görülür bir büyüme yaşanmış” dedi.
Dahası, beynin diğer duyuları değerlendiren kısımlarının da büyüdüğü anlaşıldı. Özellikle çalılıklarda gezinen ve ağaçlara inip çıkan memelilerin tüyleri aracılığıyla hissettikleri, denge ve yön bulmada önemli bilgiler sağladı.
Böylece, milyonlarca yıl önce yaşayan canlılardan, daha iyi koku alan ve hareket eden hayvanlar hayatta kalma şansını önemli ölçüde artırdı.
KOKU ALGISI NEDEN GELİŞTİ?
Rowe, “Dinozorlar, tüm gün av peşinde koşuyordu. Gece vakti, gündüz saklanan hayvanlar dışarı çıkıyor ve burunlarıyla böcek ve solucan gibi küçük canlılar arıyordu… Gece vakti, koku ve hisler hayatta kalmak için daha önemli bir rol oynuyordu” dedi.
California Üniversitesi nörobiyoloji uzmanı Glenn Northcutt, sürüngenlerde tespit edilen evrimin sıcak kanlı hayvanlara özgü olabileceğine dikkat çekti. Çünkü sıcakkanlı hayvanların hayatta kalması için Güneş’e ihtiyacı yok.
Bu sayede, sıcakkanlı olan insanlar geceleri ava çıkabiliyordu. Northcutt, “geçmişe ait cevaplanması zor olan birçok soru olduğunu” belirtti ve “Nereden geldiğimiz ve nereye gittiğimiz her zaman merak ettiğimiz bir şey” dedi.
