Afganistan'ın iyi işlemeyen güvenlik birimleri

Bilal Sarwary

NATO'nun Afganistan'da kontrolü devretmeye başlamasıyla, Afgan kuvvetleri Taliban ve diğer isyancılarla mücadelede öne çıkıyor. Ancak son zamanlarda yaşanan saldırılar, Afgan güvenlik birimlerinin bir arada çalışmada başarısız olduğunu gösteriyor.

"Düşman yıkıcı bir eylem gerçekleştirmek istiyor. Kabil'deki Intercontinental Otel'e saldırmak istiyorlar. Otel içi ve çecresinde güvenliği sağlayın. Saldırı çok yakın."

Bu korkutucu istihbaran Afganistan Ulusal Güvenlik Servisi'nin (National Directorate of Security - NDS) raporunun bir parçası.

Ülkenin asıl istihbarat birimi olan NDS, bu bilgiyi Intercontinental Oteli dokuz silahlı militan tarafından saldırıya uğramadan birkaç gün önce içişleri bakanlığına ilettiğini söylüyor.

BBC'nin öğrendiğine göre, Balkh bölgesinin valisi Attah Muhammed Nur ve NDS'nin başkan yardımcısı Hasamudin Hasam otelden saldırının gerçekleşmesinden 20 dakika önce ayrılmış.

Afgan ve uluslararası güçlerin saldırıyı sona erdirmesi altı saatten uzun sürdü. Aralarında 11 sivil, dört polis ve 9 militanın da olduğu 24'ü aşkın kişi öldü, 10 kişi de yaralandı.

NDS, istihbaratın polisin saldırıyı engellemesini sağlayacak kadar detaylı olduğunu söylüyor, ancak içişleri bakanlığındaki üst düzey yetkililer ellerine böyle bir rapor geçmediğini ifade ediyor.

BBC'ye isimlerinin açıklanmaması karşılığında yaptıkları açıklamada, içişleri bakanlığı yetkilileri NDS'nin böyle bir bilgiyi elde ettikten sonra polisin harekete geçmesini beklemek yerine oteli korumak için adımlar atmış olması gerektiğini söyledi.

'Muğlak ve belirsiz'

Bir üst düzey içişleri bakanlığı yetkilisi, "İstihbarat muğlak ve belirsizdi" dedi ve sözlerine "Onlardan her gün 20 rapor geliyor. Ender olarak detaylı oluyorlar" diye devam etti.

Intercontinental saldırısı, Afganistan'ın güvenlik kurumları arasındaki sistematik koordinasyon eksikliğinin bir örneği gibi görünüyor.

NDS, Afganistan'daki komünist rejimin gizli servisi Khad'dan geriye kalan bir servis. Eski Sovyet KGB'si tarafından eğitilen Khad, binlerce Afgana işkence yapmak ve öldürmekle suçlanıyor

Ancak batılı bir istihbarat yetkilisine göre, Taliban'ın devrilmesinden bu yana NDS, Afganistan'daki en yetkin ve güvenilir kurumlardan biri olarak görülüyor.

Gizli servisin maaş bordrosuna kayıtlı binlerce kişi var.

Batılı ülkeler Afganistan'ın ordu ve polis kuvvetlerinin yanı sıra, NDS'ye oldukça büyük yatırımlar yaptı.

İstihbarat yetkilisi, "NDS'ye dayanıyoruz ancak sık sık koordinasyonsuzluk yaşanıyor." diyor.

Bilgilerin bazen yanlış olduğunu da ekliyor.

Batılı yetkililer, çeşitli güvenlik servisleri için asıl zorluğun iyi ve kötü istihbarat arasında ayrım yapmak olduğunu söylüyor.

İçişleri bakanlığı yetkilileri de istihbarat toplanmasının zayıf noktalardan biri olduğunu, bilgilerin çoğunlukla çok geç geldiğini ya da muğlak olduğunu söylüyor.

"Eğer istihbarat savaşını kazanırsak, bu savaşı kazanırız. Şimdilik onu kazanmak için savaşıyoruz" diyor.

İstihbarat toplanmasıyla ilgili kaygı yaratan tek olay Kabil'deki otel saldırısı değil.

Cezaevi firarı

NDS, Kandahar'da yılın ilk aylarında gerçekleşen cezaevi firarı çerçevesinde de meclis üyeleri ve vatandaşlar tarafından eleştirilmişti.

Firarda onlarca Taliban komutanı ve militanı kaçmıştı.

Ancak firardan sonra bir basın toplantısı düzenleyen üst düzey NDS yetkilisi Komutan Tahir Mohamand servisin görevini yaptığını söylemişti.

Mohamand, "Yanımda kayıtlar var. Polis ve cezaevi yetkililerini, bir değil, iki değil, tam 10 defa uyardık" dedi.

İçişleri Bakanlığı'nın sözcüsü Sıdık Sıdıki, istihbarat toplanmasının yeteri kadar iyi olmadığı iddiasını reddetti.

Sıdıki, BBC'ye yaptığı açıklamada "Güvenlik birimleri arasındaki iyi koordinasyon sayesinde Intercontinental saldırısını sona erdirebildik. Herhangi bir sorun yok." dedi.

Ancak Sıdıki, içişleri bakanlığının saldırıyla ilgili net bir istihbarat bilgisini görüp görmediği sorusunda daha kaçamak bir yanıt verdi.

NDS sözcüsü Lutfullah Mashal da güvenlik birimleri arasında "iyi bir koordinasyon" olduğunu ve bu nedenle otel saldırısının hızlı bir biçimde bertaraf edildiğini söyledi.

Mashal, istihbarat biriminin Kabil'deki Afgan yetkililerle düzenli olarak bilgi paylaştığını vurguladı.

Mashal, "Düşman içinde köstebeklerimiz var, hem insan hem teknik kaynaklarımız var. Düşmanın hareketiyle ilgili istihbaratı her zaman paylaşıyoruz." dedi.