PNÖMOTORAKS NASIL MEYDANA GELİR?
a. Göğüs kafesinin yaralanması
-
Düşme, çarpma, veya vurma sonrası; trafik kazası, darbe
-
Ateşli veya delici silah yaralanması
-
Akciğer biyopsisi sırasında veya sonrasında
-
Kırık kaburganın akciğere batması
-
Kalp masajı sırasında
- Bronkoskopi ile biyopsi yapılması sırasında (akciğerin endoskopisi)
b. Var olan akciğer hastalığının olması;
ŞİKAYETLER?
KİMLERDE DAHA ÇOK RİSK VARDIR?
-
En sık 20 - 40 yaş aralığında; genç ve orta yaş yetişkin, erkeklerde görülür
-
Uzun ve zayıf yapılılarda daha sıktır (astenik yapı)
-
Altta yatan diğer akciğer hastalığının olması
-
Bazılarında genetik yatkınlık var olabilir (Ör. Alfa-1 antitripsin eksikliği)
- Önceden geçirilen “pnömotoraks” varlığı sonraki 1-2 yılda tekrar olma olasılığını (aynı taraf veya diğer akcigerde) arttırır; ikinci ataktan sonra nüks etme olasılığı %80'lere yükselir!
DİĞER RİSK ALTINDA OLANLAR?
-
Basınç değişikliklerine maruz kalanlar;
Dalgıçlar
Uçak yolculuğu yapanlar, pilotlar
Dağcılar
Suni solunum cihazina bağlı olanlar (Mekanik Ventilasyon)
TANI NASIL KONUR?
-
Hastanın şikayetleri; daha önceden var olan akciğer hastalığı, önceden geçirilmiş pnömotoraks hikayesi, vb.
-
Fizik muayenede solunum seslerinin kaybolması, azalması ve/veya derinden duyulması
- Akciğer filmlerinde (düz grafi, Bilgisayarlı Tomografi) akciğerin kısmi veya tam söndüğünün tespit edilmesi.
ACİL DURUMLAR?
Akciğerin tam sönmesi
Kalbi sıkıştırarak çalışmasını engellemesi; vücuda kan pompalama görevinin aksaması (Tansiyon Pnömotoraks); ÖNEMLİ NOT: Ölümcül bir durum olabilir. Uyanık olunmalı! Kalp durması nedeniyle "Kalp Masaji" gerektirebilir Acilen hastaneye başvurulmalıdır!
TEDAVİ?
Gözlem
Kateter ile hava aspirasyonu
Göğüs tüpü uygulaması
Cerrahi - akciğerdeki hava keseciklerinin kapalı “VATS yöntemi”yle (torakoskopik cerrahi) stapler – zımba kullanılarak çıkarılması
GÖZLEM" TEDAVİSİ KİMLERE UYGULANABİLİR?
%10-15'lik sönme varsa ve ilk ataksa
Belirgin hava keseciğinin veya bülün olmaması
Mesleksel risk grubunda değilse
"GÖĞÜS TÜPÜ TEDAVİSİ" KİMLERE UYGULANABİLİR?"
Tansiyon pnömotoraksta, zaman kaybetmeden “acil tüp” uygulanmalıdır! (her an acil cerrahi müdahale için hazır olunmalıdır!)
İlk ataksa
Belirgin hava keseciği veya bül tespit edilemediyse
"KAPALI VATS - ENDOSKOPİK STAPLER (ZIMBA) TEDAVİSİ" KİMLERE UYGULANIR?
%15'ten fazla akciğerde sönme varsa
Ikinci nüks ile gelen hastalarda
Tespit edilmiş hava kesecikleri veya bül varsa
Mesleksel risk grubunda olanlarda *“ilk atakta” yapılmalıdır.
AMELİYAT SONRASI NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR?
Sigara kesinlikle bir daha hiç kullanılmamalı
Sigara içilen ortamda dahi durulmamalı (sigarada akciğerin ve diğer organların dahil elastin ve kollajen liflerini parçalayan maddeler hızla ciltten nüfuz ederek kana karışırlar)
Verilen ilaçlar düzenli kullanılmalı
Düzenli yürüyüş yapılmalı
Kabız kalınmamalı
Bol meyve ve sebze tüketilmeli
Ağır yük kaldırılmamalı; en az 6 ay boyunca efor veya ıkınma gerektirecek fiziksel aktivitelerden ve sportif faaliyetlerden uzak durulmalı
Aylık doktor kontrolleri ihmal edilmemeli.
AKCİĞERİN SÖNME (PNÖMOTORAKS & BÜL) HASTALIĞININ TORAKOSKOPİK (KAPALI) CERRAHİ TEDAVİSİNİN FAYDALARI
-Kısa ameliyat süresi
-Daha az ağrı
-Akciğerlerin daha hızlı normal haline ulaşması
-Daha çabuk akciğer fonksiyonlarının normale dönmesi
-Daha hızlı ayağa kalkma
-Daha az hastane yatış süresi
-Daha hızlı taburculuk
-Daha hızlı günlük hayata dönme
-Hasta ve hasta yakınlarının daha az işgücü ve zaman kaybı
Erkan YILDIRIM, MD, TS & TSS (f.e.t.c.s.)
Göğüs Cerrahi & Akciğer Transplant Cerrahi
info@goguscerrahisi.com.tr