AKP, Reyhanlı'da gücünü koruyabilecek mi?

Mahmut Hamsici

BBC Türkçe, Reyhanlı

Hatay'ın merkez ilçesi Antakya'dan gelen yol, Reyhanlı'ya girerken tam ilçe tabelasının bulunduğu yerde Recep Tayyip Erdoğan Bulvarı'na dönüşüyor.

Reyhanlı'nın girişinden itibaren sizi camlarında hem Arapça hem Türkçe yazılar olan dükkanlar, Suriye'yle ilgili çeşit çeşit yardım vakıfları ve dernekler, çok sayıda AKP bayrağı ve posteri karşılıyor.

Suriye sığınmacılar Reyhanlı'da gündelik yaşamın parçası olmuş durumdalar.

Hatay'ın bu ilçesinin merkezinde esnafla sohbetlerimizde dikkat çekici bir şey oluyor.

AKP'ye oy vereceğini söyleyenler rahat. AKP'ye oy vermeyeceğini söyleyen esnaflar arasından ise asla isimlerinin yazılmamasını, fotoğraflarının çekilmemesini isteyenler çıkıyor.

Reyhanlı'da, 11 Mayıs 2013'teki saldırılarda hayatını kaybedenler anısına inşa edilen anıt

AKP oylarını nasıl artırdı?

Reyhanlı, kimilerince AKP'nin gücünün sarsılmaz olarak görüldüğü bir yer.

11 Mayıs 2013'de Reyhanlı'da iki bombalı araçla düzenlenen saldırılarda 52 kişi hayatını kaybetmişti. Ancak bu saldırılar sonrası ilçede AKP'ye destek azalmadı.

AKP, Reyhanlı'da 2014 yerel seçimlerinde yaklaşık yüzde 59 oy aldı.

Reyhanlılar geçen yıl Cumhurbaşkanlığı seçiminde de Recep Tayyip Erdoğan'a yüzde 72 oyla destek verdi.

Görüştüğümüz esnaf, yerel gazeteci ve siyasi parti yöneticilerine göre, AKP'ye desteğin azalmamasının farklı nedenleri var.

Eğitimci Yunus Dolgun, dillendirilen görüşleri şöyle aktarıyor:

"Saldırıların Suriye yönetimi tarafından yapıldığına inanılıyor."

"Patlamalardan sonra Reyhanlı'ya büyük miktarda yardım akıtıldı."

"Birçok kişi işe alındı."

"Mazot kaçakçılığına göz yumuldu, birçok kişi bu sayede büyük paralar kazandı."

"Eleştirmeye kalkanlar sindirildi."

'AKP tabanı rahatsız'

AKP, Reyhanlı'da hâlâ en güçlü parti. Ancak ilçede partinin başarısına rağmen, Reyhanlılı hiçbir milletvekili adayının seçilebilecek yerlerden listeye girememesinin, iktidar partisinin tabanında rahatsız yarattığı söylentileri herkesin dilinde.

Esnaf ziyaretlerinin ardından siyasi partilerin temsilcileriyle görüşüyoruz.

AKP Reyhanlı İlçe Başkan Yardımcısı Hamit Zaimoğlu'na ilk sorumuz, AKP'nin Reyhanlı'da elde ettiği büyük desteğin nedeni oluyor. Zaimoğlu'nun yanıtı şöyle:

"Reyhanlı, Cumhurbaşkanımızı da Başbakanımızı çok seviyor. Bu patlamanın da kimler tarafından yapıldığını Reyhanlı çok iyi biliyor. Reyhanlı Belediye Başkanı'nın Reyhanlı'ya hizmetleri de burada etkisini göstermekte. Hiçbir oyuna Reyhanlı olarak gelmedik, bundan sonra da gelmeyeceğiz. Yine AK Parti inşallah Reyhanlı'da yine birinci parti olacak ve oyunu geçen seçimlere göre daha da artıracak."

Hamit Zaimoğlu (AKP): Reyhanlı, Cumhurbaşkanımızı da Başbakanımızı çok seviyor

AKP: Suriyeliler, Reyhanlı ekonomisini güçlendirdi'

Zaimoğlu'na halkın Suriye sığınmacıların bu şekilde ilçeye getirilmesinden memnun olup olmadığı konusunda ne düşündüğünü de soruyorum.

"Hükümetimiz Suriyeliler Türkiye'ye gelirken hepsini çadır kente almak istedi ama Reyhanlılar çadır kente gitti dedi ki bu benim amcam olsun, bu benim teyzem olsun, bu benim akrabam olsun, ben evimi açacağım, çadır kentte bırakmam. Suriyeliler Reyhanlı'da çoğaldıysa bunu isteyen Reyhanlılar oldu" diye cevap veriyor.

Peki Reyhanlı'da Suriyelilerden rahatsızlık duyanlar yok mu?

Hamit Zaimoğlu, "Yok, bence ekonomisi daha çok güçlendi" diyor ve devam ediyor:

"İş çoğaldı. Suriye'dekilerin gelmesiyle en güzel ev, evin kirası 250 TL iken 1000 TL'ye çıktı. Reyhanlılar bundan faydalandılar. Daha önce bir yılda bir apartman yapıp satmak çok zordu, şu an inşaat sektörü patlama gerçekleştirdi. Bu da Suriyelilerin gelmesinden dolayı. Bence Reyhanlı'nın ekonomisi güçlendi. Tabi ki az bir kesim bundan zarar görmüş olabilir ama çoğunluk yani yüzde 90'ı faydalandı."

AKP'nin Hatay milletvekili adayları arasında seçilebilecek yerde bir Reyhanlılının bulunmayışının kırgınlık yarattığını duyduğumu söylüyorum Zaimoğlu'na.

"Doğru buna katılıyorum" diyor ve ekliyor:

"Mehmet, Ahmet fark etmez, Reyhanlılı birinin iyi bir sıralamada olması bekleniyordu. Kesin gözüyle bakılıyordu ama kısmet olmadı. Ama biz dava sahibiyiz. Keşke bizden bir milletvekili olsaydı ama ne yapalım. Ahmet, Mehmet için yapmıyoruz, bu davayı hep birlikte sahipleniyoruz. Ama tabi ki olsaydı Reyhanlı'da hava daha da değişik olurdu. Ama şu an milletvekili olmayışı Reyhanlı'da hayal kırıklığı yarattı, buna katılıyorum."

Peki bu durum AKP tabanında da kırgınlığa sebep olur mu?

Zaimoğlu'nun cevabı "Hayır" oluyor:

"İlk günler, biliyorsunuz su sıcak dökülürken acıtır insanı, ama daha sonra Başbakanımız geldi, milletvekillerimiz geldi, sonradan düzeldi. Şu an düzeldi. Ama ilk günler evet, bir hayal kırıklığı, bir kırılma yarattı ama Reyhanlı bunu başardı ve toparladı."

'Hatay, bir dönem mazot kaçakçığından faydalandı'

Zaimoğlu'na son olarak mazot kaçakçılığı iddialarını soruyorum.

Bir dönem böyle bir kaçakçılığın yapıldığını doğruluyor Zaimoğlu:

"Ben AK Parti İlçe Başkan Yardımcısı olmak dışında Ziraat Odası'nda Meclis Başkanıyım, bir nakliye firması sahibiyim, aynı zamanda akaryakıt istasyonu sahibiyim. Tabi ki bir komşuda bir ateş yanarken çevresinde de mutlaka bir boşluk oluyor. O zaman bir boşluk oldu ve sadece bir kesim değil, bütün Hatay faydalandı bu işten açıkçası. Ama sonradan bu işin yanlış olduğunu, bu işin aslında fayda değil zarar getirdiğini anlattık. Valimiz de bakanımız da anlattı."

"Allaha şükür bu durum düzeldi. Şu anda gittiğimiz köylerde, böyle bir taleple karşılaşmıyoruz, 'sınırları açın, mazot kaçakçılığı yapalım gibi değil de Allah razı olsun böylesi daha iyi' deniyor."

MHP'nin gözü AKP oylarında

İlçede AKP oylarına en fazla göz diken parti MHP gibi gözüküyor.

MHP Reyhanlı İlçe Başkanı Gürhan Açıkgöz, "Patlamalar sonrası Reyhanlılıların parayla susturuldu" diyor ve ekliyor:

"Ölen kişilerin birinci derece yakınlarına iş sözü verdiler. İşyerlerinin zararları 2 milyarsa 10 milyar verdiler. Kimilerine 70-80 milyar verip susturdular. Sınıra yakın olan köylerde mazot için serbestlik sözü verdiler, seçim bitti bir gün sonra mazotu kapattılar, sınır köylerini öyle kandırdılar. Şimdi sınır köylerindeki vatandaşlarımızı hepsi mahkemelik."

MHP Reyhanlı İlçe Başkanı Gürhan Açıkgöz, kamuoyuna yansıtmasalar da AKP tabanından milletvekili aday seçimi nedeniyle bir tepki olduğunu söylüyor.

AKP yönetiminde yer alan bazı muhtarların dahi kendilerini toplantılara çağırdığını belirtiyor.

"AKP'den kopacak oylar MHP'ye gelir" yorumunu yapıyor.

CHP: İnsanların tepki göstermelerine izin verilmedi

Cumhuriyet Halk Partililerle yaptığımız sohbetlerde ise saldırıların ardından Reyhanlı'da hükümete tepki gösterilmemesine dair bir hayıflanma dikkat çekiyor.

CHP Reyhanlı İlçe Başkanı Ruşen Balatur, o dönem kamuoyunun Reyhanlı'dan tepki beklediğini, iktidarın ise tam tersine siyasi başarı kazandığını aktarırken "Utanarak söylüyorum" diyor.

Ruşen Balatur (CHP): İnsanların tepki göstermesine izin verilmedi

Balatur'a göre "insanların tepki göstermesine izin verilmedi".

Bunun nedenlerini şöyle yorumluyor CHP İlçe Başkanı:

"Siyasi iktidar burada büyük bir propaganda yürüttü. Patlamalar olur olmaz, burada insan bedenleri toplanırken oturdular, failleri ilan ettiler. Zaten toplumun etnik ve mezhepsel yapısı bu propagandaya uygun bir şeydi.

"O savaş ortamında savaş ekonomisi, illegal ekonomi de burada etkili oldu. Sınırlarda kaçakçılık, özellikle de mazot kaçakçılığı bilinçli olarak serbest bırakıldı, köylerden borularla buraya petrol aktı. Bununla hem hem IŞİD'in finansmanı sağlandı hem de insanlar bir anlamda susturuldu."

"Toplumun tepki göstermesine fırsat vermediler, hem maddi olarak, hem propagandayla, hem baskıyla bunu bastırdılar."

Peki bugünkü atmosferi nasıl yorumluyor Balatur?

CHP ilçe Başkanına göre "insanlar gerçekleri yavaş yavaş anlamaya başladı".

"Ama hala tepki açığa çıkmış değil ama umuyoruz ki o bastırılmış tepkiyi açığa çıkartacağız. Seçimde de AKP'de gerileme olacak" diyor Ruşen Balatur.

HDP: Provokasyonlar karşısında geri adım attık

Reyhanlı sokaklarında HDP'ye ait herhangi bir afiş, pankart, poster yer almıyor.

Bir ilçe örgütü bulunmayan HDP'liler, seçim bürolarına yönelik saldırı ardından "korkudan değil ama olası bir provokasyonun önüne geçmek adına bir adım geri attıklarını" söylüyorlar.

HDP çalışması yürüten gönüllülerden , Reyhanlı'daki aşiret yapısını hatırlatıyor ve partilerine yönelik bir saldırıda çıkabilecek bir kavganın siyasi olmakla kalmayıp kan davasına dönebileceğini belirtiyor.

Oğur, ilçede büyük bir korkunun hakim olduğunu, bu bölgenin yıllardan beri "mayınlı bir araziye" benzediğini, muhalif insanlar açısından sıkıntılı bir yer olduğunu belirtiyor.

Ancak Oğur'a göre insanlarda bir sıkışmışlık duygusu da var ve AKP'den oy kayma ihtimali bulunuyor.

Mehmet Oğur (HDP): AKP'den oy kayma ihtimali var

HDP'nin Reyhanlı'da hedefi partinin ilçedeki oylarını iki katına çıkarmak.

Bu arada Reyhanlı'da Çerkesler de yaşıyor. Görüştüğüm Reyhanlı Çerkes Derneği Başkanı Uğur Pihava bu seçimlerde HDP'yi desteklediğini söylüyor.

Reyhanlı'da sadece AKP'liler değil, AKP muhalifleri de iktidar partisinin seçimlerden birinci olarak çıkacağına inanıyor.

Merak edilense AKP'nin milletvekili listesinde seçilebilecek sırada bir Reyhanlılının olmamasının ve ülke gündeminin, AKP oylarını etkileyip etkileyemeyeceği.