Mahmut Hamsici
İstanbul, BBC Türkçe
Refah Partisi, Fazilet Partisi ve son yıllarda da Adalet ve Kalkınma Partisi...
Sultanbeyli, 1980'li yıllarda içinden TEM otoyolunun geçmesi ile köyden büyük bir ilçeye dönüştüğü dönemden bu yana hep Milli Görüş partilerinin ve son olarak da AKP'nin kalesi oldu.
Hem yerel hem de genel seçimlerde bu partilerle diğer partiler arasında çok büyük oy farkları vardı Sultanbeyli'de.
Anadolu yakasının merkeze uzak bu yerleşimi, muhafazakâr toplumsal dokusu ve yoksul sınıfsal yapısıyla biliniyor.
İlçede yerel seçimlerde AKP'ye yaklaşık yüzde 62, Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Recep Tayyip Erdoğan'a yaklaşık yüzde 70 oy çıktı.
Sultanbeyli'de hem merkezde hem de mahallelerde yaptığım görüşmelerde görüyorum ki, AKP hâlâ büyük bir güce sahip.
Bununla birlikte siyasi eğilimi farklı olan birçok kişiden şu cümleyi duyuyorum: Bazı sürprizler olabilir!
Daha güçsüz olmalarıyla birlikte ilçede AKP'nin karşısında öne çıkan iki parti var: Halkların Demokratik Partisi (HDP) ve Saadet Partisi (SP).
AKP'nin hedefi yüzde 70 üzeri oyGörüştüğüm AKP Sultanbeyli İlçesi Tanıtım ve Medya Birim Başkanı Veli Gündoğdu, kendilerine büyük bir ilgi olduğunu ve bu seçimde yüzde 70'in üzerinde oy almayı hedeflediklerini söylüyor.
İnsanların istikrar ve kendi isteklerinin yaşama geçmesi nedeniyle partiyi seçtiğini belirten Gündoğdu, Sultanbeyli'de AKP'den herhangi bir partiye oy kayması beklemediğini belirtiyor.
Sultanbeyli sakinleriyle konuştuğumda ise AKP'yi desteklemelerinin nedeni olarak öncelikle öne çıkarttıkları söylem "İyi çalışıyorlar" oluyor.
'Tayyip, ne dediyse yapan bir adam'Kazım Mert ve Sezgin Zeki "her zamanki gibi AKP'ye oy vereceğini söyleyen" iki Sultanbeyli esnafı.
Oy tercihlerinin nedenini sorduğumda duble yollardan, sağlık hizmetlerinden, kamu dairelerindeki hizmetlerden, yeni havalimanlarından, üçüncü köprüden, fakirlere yardımdan, bazı ülkelerden vizelerin kalkmasından vs... bahsediyorlar.
Sezgin Zeki, "Bayburtluyum, artık 9,5 saatte memlekete gidebiliyorum" diyor.
Başörtüsü yasağı gibi konuların da önemli olduğunu söylüyorlar.
Sevgisinden dolayı Erdoğan'a "Tayyip" dediğini belirtiyor ve Cumhurbaşkanından "Ne dediyse yapan bir adam" diye bahsediyor Zeki.
Yolsuzluk soruşturmalarının AKP'ye bakışlarını etkileyip etkilemediğini soruyorum.
Kazım Mert, "iddialara inanmadığını, bunların paralel yapının işi olduğunu" belirtiyor.
Sezgin Zeki ise "Olabilir, kardeşlerin bazıları kötü olabilir" dedikten sonra ekliyor:
"Ama Tayyip bu yolsuzluklarla ilgili kendisi bir bütçe ayırdıysa, canı gönülden, helal edin hoş olsun. Ona bakarsan bugüne kadar zengin olanlardan kim, neyi yapmış? Taş üstüne taş koymadılar. Allah'ını kitabını bilen adam zaten o işleri yapmaz. Yaptıysa da helali hoş olsun."
Yeni Cumhurbaşkanlığı Sarayı konusunda da "Adam ülkeyi temsil ediyor, kedisine öyle bir yer yapmasın da ne yapsın?" diyor Kazım Mert.
Sezgin Zeki, "Keşke izin verselerdi de biz de bir taş koyabilseydik oraya" diye destekte bulunuyor.
Kazım Mert (Solda) ve Sezgin Zeki: Her zamanki gibi AKP'ye oy vereceğiz
HDP, Kürt ve Alevi mahallerinin dışında da faal
Görüştüğüm sadece HDP'liler değil Milliyetçi Hareket Partililer (MHP) dahi farklı görüştekiler, HDP'nin bu seçimlerde Sultanbeyli'de hatırı sayılır bir oy alacağı kanısında.
Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş ilçede yüzde 16,21 oy almıştı.
1990'lardaki çatışma döneminde Güneydoğu'dan Sultanbeyli'ye büyük göç olmuş.
İlçede Kürt ve Alevi yurttaşların yoğun yaşadığı mahalleler var.
Ancak HDP'nin sadece bu mahallelerde çalışma yapmadığını görüyorum.
Görüştüğümüz HDP İlçe Yöneticisi Burhan Taşdemir sadece Kürt seçmene yönelik çalışmadıklarını özellikle vurguluyor.
'AKP'ye destek veren aşiretin yerel derneği HDP'de'Cumhuriyet Halk Partisi'nin (CHP) geleneksel olarak güçlü olmadığı Sultanbeyli'de HDP'ye gelecek olası oyların AKP tabanından geleceğini tahmin etmek zor değil.
Örneğin, Sultanbeyli'de binlerce mensubu bulunan Muski aşireti üyelerinin derneği Muski-Der, bu seçimde ilk kez HDP'yi destekleme kararı almış.
Taşdemir, Muski-Derliler'in daha önce AKP'ye oy verdiğini belirtiyor.
'Saadet'e oy verirseniz CHP'ye yarar deniyor'Saadet Partili yöneticiler ve esnafla konuşuyoruz.
SP, 2011 genel seçimlerinde yüzde 3,11, yerel seçimlerde ilçede yaklaşık yüzde 14,4 oy almış.
Partinin ilçe başkanı Fetullah Bülbül, Sultanbeyli'de insanların gönlünde SP'nin olduğunu, ancak kendilerine karşı baraj ve kutuplaştırma propagandası yapıldığını belirtiyor.
Bülbül, AKP'lilerin seçmenlere "Saadet'e oy verirseniz başımıza CHP gelir" diye yaklaştığını belirtiyor.
SP'li yönetici, "kutuplaştırma ve korku politikaları nedeniyle insanların hür iradeleriyle oy kullanamadığını" söylüyor.
Bülbül, AKP'den olası oy kaymalarının aynı tabana sahip olan SP'ye yöneleceğini vurguluyor.
MHP'liler: 6-7 Ekim'den sonra AKP'ye tepki arttıMHP de AKP tabanından oylara talip.
Konuştuğum MHP'liler, Sultanbeyli'de gerçekleştirilen ve bir kişinin öldüğü 6-7 Ekim Kobani gösterilerinden sonra ilçede AKP'ye tepkinin arttığı kanısında.
MHP Sultanbeyli İlçe Yöneticisi Hüseyin Erişir, bu kesimin MHP'ye yöneldiğini, üye sayılarının seçim döneminde patlama yaşadığını belirtiyor.
Erişir, Sultanbeyli'de AKP'den HDP'ye kayma olacağını da söylüyor.
CHP: İlk kez stantlara böylesine ilgi varİlçede uzun yıllardır yüksek bir oya sahip olmayan CHP'nin ise daha mütevazi bir tablo çiziyor.
Bununla birlikte CHP'liler ilk kez kendileriyle temas eden büyük bir kitle olduğunu belirtiyor.
CHP Sultanbeyli İlçe örgütünden Mahmut Yüzer, "Standlarımıza yoğun ilgi var. Özellikle başı kapalı kadınlar ve gençlerden ilk kez bu kadar büyük ilgi görüyoruz. Merak ediyorlar, geliyorlar, broşürümüzü alıp sohbet ediyorlar" diyor.
Yüzer CHP oylarının artacağı kanısında.
Sultanbeyli'de AKP'nin önemli bir oy oranıyla birinci parti olacağını tahmin etmek zor değil.
Ancak AKP yöneticileri hariç herkes, AKP seçmeni dahil, bir sürpriz ihtimalinden bahsediyor.
O sürpriz AKP'de büyük bir oranda olmasa da bir oy kayması ihtimalinde yatıyor.
"Peki böylesine olası bir durumda oylar kime gidebilir?" diye sorulacak olursa...
Partilerin sokak çalışma performanslarına bakılınca AKP dışında en aktif çalışan partinin HDP olduğu, onu SP'nin izlediği görülüyor.