Arılarda yalancı bahar ölümlerine son

ORDU (İHA) -Amerika Birleşik Devletleri (ABD), Kanada, Avustralya, İspanya ve birçok Avrupa ülkesinde olduğu gibi Türkiye'de de erken ya da yalancı bahar sendromu sebebiyle arı kovanları boşalıyor. Arıların büyük bir çoğunluğu bu sebeple bir daha geri dönemiyor. Gazetelerde çıkan haberler üzerine harekete geçen Bilim Sanat Merkezi bu konuya kafa yorarak yeni bir sistem geliştirdi. Kovan içi sıcaklığının sabitlenmesi prensibine dayanan yeni buluş Ordu'da bulunan Arıcılık Enstitüsü tarafından da destekleniyor. Başlangıç

olarak 150 TL'ye mal olan sistemin geliştirilmesiyle çok daha düşük maliyetlerle çözüme ulaşılması hedefleniyor.

Yapılan çalışmalarla ilgili bilgi veren Bilim Sanat Merkezi öğretmenlerinden Ahu Feyhan Fidan, arıcıların özellikle son dönemde şikayet ettikleri bir konuda çözüm arayışı için projeyi geliştirdiklerini söyledi. Küresel ısınmayla birlikte kovan içi sıcaklıklarının artması sebebiyle arıların kovan dışına çıkarak bir daha geri dönemediklerini ifade eden Fidan, "Yapılan araştırmalar sonucu arı ölümlerinin en büyük sebebi yalancı bahar sendromu dediğimiz kış aylarında sıcaklıkların artmasından kaynaklanıyor.

Bu, kışın erken gelmemesi ve kış şartlarının çok iyi geçmesi anlamına geliyor. Kovan içi sıcaklığının 14 derece ve üzerinde olması sebebiyle arılar baharın geldiğini düşünerek dışarı çıkıyor. Yapılan araştırmalara göre sadece Amerika ve Kanada'da 2,5 milyon arı bu sebeple kaybolmuştur. Gidiyorlar ve bir daha geri dönmüyorlar, daha doğrusu dönemiyorlar" dedi.

Geliştirdikleri sistem ile arıcıların en çok şikayet ettikleri soruna çözüm bulmak istediklerini belirten Fidan, "Arıcılık Araştırma Enstitüsü ile birlikte bu araştırmaları yapıyoruz. Bu konuda farklı soğutma sistemli kovanlar tasarladık. En son geliştirdiğimiz kovan sistemi amonyak gazının soğutmasıyla ilgili. Burada bir depo var. Amonyak gazını 12 voltla hareket ettiriyoruz. Kovan içi sıcaklığını gösteren bir termometre var. Ve burada bulanan termostatla birlikte ayarladığımız 10 derecenin üzerine

çıktığının da sabitlenmesini sağlıyoruz" diye konuştu.

Şu anki maliyetin bir kovan için yüksek olabileceğini ancak geliştirilerek daha az maliyetlerle sonuca gidilebileceğini dile getiren Fidan, "Arılar sadece eksi 40 derece kadar soğuğa dayanıyorlar. Biz sadece kışın kullanılması için yapıyoruz. Arıcılık Enstitüsü bunun denemesini eylül-ekim aylarında yapacak. Onlar da beğendiler. Şu anki sistem yaklaşık olarak 150 TL civarında. Ancak farklı sistemler kullanılabilir. Başka kovan modelleri de denedik. Fanların birkaç tanesi içerideki havayı dışarıya üflüyor.

Klima sistemi gibi. Onda maliyet çok daha düşük. Biz sadece yalancı bahar sendromu gerçekten bu tarz bir kovanla önlenebilir mi bunun üzerinde çalıştık. Bunun sonucunda işe yarayıp yaramadığı belli olacak. Ondan sonra da çok daha ucuz maliyetli projeler yapılabilir" şeklinde konuştu.