Bağırsak Mantarı : Nedenleri, Belirtileri, Tedavisi

Bağırsakların içerisinde yer alan candida isimli canlıların anormal değişimlere uğraması sebebiyle ortaya bağırsak mantarı çıkar. Tam ismi candida albicans olan bağırsak mantarı, vücutta en sık karşılaşılan mantar türüdür. Bağırsaklarda, ağızda ve vajinada yer alan mantarlar cildi ve bazı dokuları etkileyebilir. Bağırsak mantarının tedavisinde doğru beslenmenin de büyük bir yeri bulunur. Candida mantarının çeşitli özellikleri bulunur. Bunlar:

• Sayılarının aşırı bir şekilde artış göstermesi halinde bağırsak florası bozulur.
• Tüketilen gıdaların emilmesine yardımcı olurlar.
• Uygun miktarda olmaları halinde vücut için zararlı olmaları bir yana yararları vardır.

Bağırsaklarda yaşamakta olan birçok farklı mikroorganizma, tüketilen gıdalardan tam olarak verim alınması için çalışırlar. Bağırsak florası ise bağırsakta yer alan bu mikroorganizmaların sayı ve işlevini belirtir. Bağırsak florasının bozulmasına ise candida mantarının aşırı artış göstermesi neden olur. Bu da beraberinde birçok farklı sorunu getirir.

Bağırsak Mantarı Nedenleri Nelerdir?

Bağırsak mantarı hastalığı, bağırsakta yaşamakta olan faydalı bakterilerin yerini mantarlara bırakması sonucu meydana gelir. Genellikle beslenme sebebiyle ortaya çıkan bu hastalığın çeşitli nedenleri bulunur.

1. Fazla şeker tüketimi

Candida mantarı şekerle beslenir. Bu nedenle vücudun aşırı miktarda şekere ihtiyaç duyması aynı zamanda bir belirti olarak görülebilir. Hali hazırda bağırsak mantarı olan kişiler birdenbire şeker istemeye başlar. Bu istek o kadar fazladır ki bireyler birer bağımlı gibi şeker talep eder. Aynı zamanda vücuttaki besinlerin verimli bir şekilde emilmesini sağlayan bu mantarlar fazla şeker tüketilmesi sebebiyle çoğalarak bağırsak mantarına neden olabilir.

2. Karaciğer sorunları

Bağırsaktaki canlı organizmaların denge ve ahenk içinde kalabilmeleri için safra sıvısı büyük bir önem teşkil eder. Safra salgısının azalması ya da kalitesinin düşmesi nedeniyle karaciğer sorunları ortaya çıkar ve bu da bağırsak mantarı hastalığına neden olabilir.

3. Çok fazla alkol tüketmek

Alkolün aşırı miktarda tüketilmesi yalnızca mantara değil aynı zamanda birçok farklı rahatsızlığa da yol açar. Fazla alkol tüketilmesi sebebiyle bağırsakta yaşayan faydalı bakteriler ölür. Bu nedenlerle aşırı alkol tüketiminden kaçınılması gerekir.

4. Mineral eksikliği

Bağırsak mantarı hastalığının en önemli etkenlerinden birisi beslenme olduğu için beslenme konusunda sorunlar yaşayan, gerekli gıdaları tüketmeyen kişiler bağırsak mantarı rahatsızlığıyla karşı karşıya kalabilir. Selenyum ve çinko gibi minerallerin eksik olması durumunda bağırsak mantarı hastalığı ortaya çıkar.

Bağırsak Mantarı Riskini Arttıran Faktörler

Bağırsak mantarına neden olan çeşitli faktörler bulunur. Bu faktörler doğrudan olmasa dahi dolaylı yollardan bağırsak mantarı riskini arttırır. Aşağıda yer alan maddeler bağırsak mantarı olma olasılığınızı yüksek miktarda artıran durumlardır.

• Gebelikten korunma amacıyla sürekli doğum kontrol hapının kullanılması bağırsak mantarına neden olabilir.
• Aşırı stres birçok rahatsızlığa gebe olduğu gibi bağırsak mantarını da tetikler.
• Turşu ve buna benzer fermente besinlerin aşırı miktarda tüketilmesi halinde bağırsak mantarı sorunu ortaya çıkar.

Bağırsak Mantarı Belirtileri Nelerdir?

Bağırsak mantarı kendisini birçok farklı şekilde gösterebilir. Her belirti herkeste görülmez. Bu tür belirtilere sahip olmanız halinde mutlaka doktora görünmeniz gerekir.

1. Halsizlik

Bağırsak mantarı söz konusu olduğu zaman kendinizi yorgun ve halsiz hissedebilirsiniz. Bu tür hisler arada sırada gelen hislerle karıştırılmamalıdır. Bağırsak mantarı hastalığına yakalanmışsanız bu rahatsızlığınız geçmek bilmez. Bu nedenle de uzun süren yorgunluk ve halsizlik gibi sorunlar yaşıyorsanız diğer belirtilere de sahip olmanız halinde hastaneye gitmeniz gerekir.

2. Diğer mantarlar

Bağırsak mantarı hastalığının ortaya çıkması halinde beraberinde çeşitli mantarlar da kendini gösterebilir. Bu tür mantarlar vajinada, deride, tırnakta, ağızda ve kasıkta ortaya çıkabilir. Bu nedenle de mantar hastalıkları ile karşı karşıya kalınması halinde genellikle daha kapsamalı bir araştırma yapılarak sorunun esas kökeninin aranması gerekir. Özellikle sedef ve egzama gibi hastalıkları da tetikleyebilen bağırsak mantarı deri dökülmesi, kızarıklık ve morarma gibi sorunlara da yol açabilir.

3. Ruh hali

Mantar hastalığı aynı zamanda bireylerin ruh halini de etkiler. Bu nedenle hastalarda genellikle depresyon ve anksiyete gibi belirtiler ortaya çıkar. Konsantre olma konusunda güçlük çeken kişilerde zaman zaman öfke belirtileri gösterir. Kimi zaman hafıza zayıflığı görülse de bu durumun dikkat dağınıklığı ile ilişkisinin olduğu düşünülüyor.

4. İshal ve kabızlık

Bağırsakta meydana gelmesi sebebiyle çeşitli sindirim sorunlarına da yol açar. Bu da genellikle kabız ve ishal gibi sorunları doğurur. Bu nedenle de hazımsızlık ve şişkinlik gibi belirtilerin ortaya çıkması mümkündür.

5. Şişkinlik

Bağırsakta oluşan sorunlar sebebiyle gaz birikmesi sonucunda karın bölgesinde meteorizm adı verilen şişkinlikler ortaya çıkabilir. Bu sebeple de bağırsak krampları ve karın ağrısı gibi sorunlar kendini gösterir. Diğer yandan irritabl bağırsak sendromu ve buna benzer şikayetler de ortaya çıkabilir.

6. Şeker açlığı

Bağırsak mantarının şeker ile beslenmesi ve vücutta şekere olan isteği aşırı artırması sebebiyle hasta olan kişilerin istemsiz bir şekilde şekere açlık duyduğu görülür. Şekerden beslendiği için hastaların kesinlikle şekerden uzak tutulması gerekir.

7. Diğer nedenler

Bu semptomların dışında daha farklı belirtilerin de ortaya çıktığı durumlar bulunur. Bunlar:

• Karaciğer enzimlerinin artış göstermesi
• Kilo verememe ve şişmanlama
• Pankreas enzimlerinin azalması
• Migren
• Kas kasılmaları
• Fibromiyalji
• Ağız kokusu, oral aft ve diş ve diş eti hastalıkları
• Kronik ağrılar
• Eklem ağrıları ve şişkinliği
• İdrar yolları sorunları
• Vajinal enfeksiyonlar
• Hormonal dengesizlikler
• Dismenore
• Erkeklerde prostat ve iktidarsızlık
• Çocuklarda iştahsızlık,
• Tekrar eden kulak enfeksiyonları,
• Davranış ve öğrenme sorunları
• Hiperaktivite

Bağırsak Mantarı Teşhisi Nasıl Konur?

Bağırsaktaki mantarlar nasıl temizlenir sorusunun cevabını öğrenebilmek için ilk olarak bağırsaktaki mantarların teşhis edilmesi gerekir. Bunun için kullanılmakta olan çeşitli yöntemler bulunur. Bu yöntemler:

1. Candida antikor testi

Bu test ile birlikte candida miktarı tespit edilir ve hastalığın teşhisi koyulur.

2. Gaita testi

Bir dışkı testi olan bu yöntem ile birlikte mantarın ne kadar olduğu tespit edilir. Bağırsak mantarı kişiden kişiye göre değişir, farklı şekillerde kendini gösterir. Bu sebeple gaita testi her kişide farklı sonuçlara yol açar.

3. Elektrodermal test

Bu test kullanılarak bağırsak problemlerine sebep olan etkenin bağırsak mantarı olup olmadığı tespit edilir.

4. Evde tükürük testi

Bağırsak mantarı tükürük testi yöntemi kullanılarak fark edilebilir. Her halükarda doktor bilgisi gerekse de doktora gitmeden önce bu yöntemle bir fikir sahibi olmanız mümkün. Bir cam bardağın içine su doldurmalı ve bu suyun içine tükürmelisiniz. 3 dakika kadar bekledikten sonra bardaktan aşağıya doğru ipliğe benzeyen tükürük sarkması görülüyorsa, su bulanmaya başlamışsa, tükürük tanelerinin suyun çeşitli bölgelerine dağılmışsa ve tükürük doğrudan bardağın dibine çökmüşse bağırsak mantarı ile karşı karşıya olabilirsiniz.

Bu tür belirtiler bağırsak mantarından şüphelenmeniz için yeterli olur. Testlerin ise sabah yapılması gerektiği için sabahları herhangi bir şey yemeden hastaneye gitmek en doğru sonuçlar almanızı sağlar.

Bağırsak Mantarı Tedavisi Nasıl Yapılır?

Bağırsak mantarı tedavisi ne kadar sürer sorusunun cevabı elbette hastalığın ne kadar yayılmış olduğuna göre değişkenlik gösterir. Mantarlar genellikle direnç gösterebilen ve ilaç kullanılması halinde bir süre sonra bağışıklık kazanan canlılar oldukları için sürekli aynı ilaçları kullanmak yerine arada sırada değiştirilen ilaçlar tercih edilir. Bağırsak mantarlarının uzun süre yaşadıkları da bilinir.

Bağırsağın güçlü olmasını sağlamak ve mukoza bariyerlerini sağlamlaştırmak için yeteri kadar omega 3 alınması gerekir. Omega 3 yağ asidi genellikle yağlı balıklar aracılığıyla alınır. Bu nedenle de doktorlar haftada bir kez balık tüketilmesini tavsiye eder. Bağırsak mantarından kurtulmak için üç farklı aşamadan geçmek gerekir.

1. Mantar ve parazit temizliği

Bağırsak mantarı tedavisinin ilk aşamasında parazit ve mantarın temizlenmesi ve yok edilmesi amaçlanır. Bu kapsamda ilk olarak mayalar ve patojen anaerop bakteriler temizlenir. Bunun sebebi çürükçül bakterilerin protein fermantasonu yapması ve histamin ile amonyak gibi maddelerin oluşumuna neden olarak bağırsak motilitesini bozması sonucunda kabızlığa neden olmasıdır.

2. Bağırsak lümenindeki candida temizliği

Tedavinin ikinci basamağında bağırsak lümeninde yer alan candidalar temizlenir. Bunun için bir rotasyon programı hazırlanır. Bu programın içeriğinde 4 ya da 5 adet doğal antimikotik ilaçlar belirlenir. Her bir ilaç günde belirli aralıklarla 4 gün boyunca verilir. Candida direnç gösteremeyene dek bu tedavi yöntemi tekrar edilir. Belirtilerin değerlendirilmesi ile birlikte dozajda artışlar görülür. Doz artışının bir işe yaramaması durumunda hormonal bozukluk olduğu tespit edilir ve bu durumun düzeltilmesi de 4 - 6 ay kadar sürer.

3. Mukozaya saklanan candida temizliği

Bağırsak mukozasına saklanmış olan candidaların temizlenmesi amaçlanan bu aşamada beşeri antimikotikler tercih edilir. Bunlara en iyi örneklerden biri nistatin tablet olur. Geniş bir molekül çapına sahip olması sebebiyle bağırsak porlarından geçemez. Günde 3 gram olma koşulu ile 20 gün boyunca kullanılır ve 2 ayın ardından bir kez daha 20 günlük tedavi uygulanır. Candidalardan tamamen kurtulmak 1 yıl dahi sürebilir.

Mikostatin ile birlikte probiyotikler yüksek dozajda kullanılır. Böylelikle faydalı bakteriler, zararlı olanlara karşı savaş açar ve candidaların sonu gelir. Kimyasal hassasiyetinin ya da gıda alerjilerinin bir tür bağırsak sendromuna yol açması söz konusuysa bu durumda mukozayı tamir etmek ve korumak için bir tedavi uygulanır. Bunun için genellikle omega 3 ve omega 6 gibi omega yağ asitleri tercih edilir. Bununla birlikte seratonin, glutamin yani aminoasit kompleksi, B-3 vitamini, B-6 vitamini ve E vitamini kullanılır. Bu tedavi ise 2 ile 4 ay aralığında sürebilir.

4. Beslenmeye dikkat edilmeli

• Şekerli gıdalardan uzak durun: Candida mantarı ilk olarak şeker ile beslendiği için şekerli gıdalardan uzak durmanız gerekir. İşlenmiş ya da işlenmemiş her türlü şekerli gıda tüketilmemelidir. Bu hastalığa karşı mücadele ederken yapmanız gereken beslenmenize dikkat etmek olur. Bu nedenle de özellikle marketlere gidip alışveriş yaparken ambalajın üzerinde yer alan içindekiler bölümünü özellikle incelemeli ve şeker içeren gıdaları almamalısınız. Anlamını bilmediğiniz birçok kimyasal maddenin de içeriğinde şeker bulunabileceğini aklınızdan çıkarmayın.
• Bağışıklık sistemini kuvvetlendirin: Bağışıklık sisteminizi kuvvetlendirerek birçok hastalığa karşı direnç gösterebilirsiniz. Candida mantarı da bir bağırsak sorunu olduğu için bu noktada ihtiyacınız doğal ve taze gıdaları tercih ederek bağışıklık sisteminizi kuvvetlendirmektir. Bu nedenle güvenilir yerlerden balık ve et tüketmeniz önem taşır. Yapılan araştırmalara göre candida mantarı ile mücadele konusunda en az proteinler kadar öneme sahip olan faydalı yağların da alınması gerektiği belirlenmiş olduğu için A, D, E ve K vitaminlerini içeren gıdaları tercih edebilirsiniz.
• Destekleyici vitaminler alın: Candida mantarı ile mücadele konusunda bağışıklık sisteminin dengede olması da önem taşıdığı için mineral ve vitamin desteğine ihtiyaç duyarsınız. B, C, D ve E vitaminleri ile birlikte magnezyum ve kalsiyum desteği alarak hastalığa karşı direnç gösterebilirsiniz
• Sindirim sisteminde yer alan faydalı bakterileri artırın: Düzenli bir şekilde probiyotik tüketerek bağırsak mantarına karşı oldukça etkili bir şekilde mücadele etmeniz mümkündür. Sindirim sisteminde yer alması gereken ve oldukça faydalı olan çeşitli bakterilerin sayısını artırarak, zararlı kolonilerden kurtulabilirsiniz.
• Candidaya düşman yiyecekler tüketin: Şifa kaynağı olarak bilinen elma sirkesi ve sarımsağın özellikle tüketilmesinde fayda var. Diğer yandan yemeklerin içine koyarak, çiğ bir şekilde ya da tablet halinde sarımsak tüketebilirsiniz. Sarımsak birçok hastalığa karşı önemli bir koruyucu olduğu için her daim tercih edilir. Diğer yandan candida mantarı elma sirkesinden nefret ettiği için yemeklerden önce bir bardak suyun içine bir kaşık kadar elma sirkesi koyup içebilirsiniz. Böylelikle bağırsak floranız düzelmiş olur.
• Bağırsak mantarı bitkisel tedavi yöntemi: Bu yöntem için bir bardak klorsuz suyu kaynatmalı ve içine 5-6 gram kadar aynısefa bitkisi ilave etmelisiniz. Daha sonra bu karışımı 5 dakika boyunca kısık ateşte kaynatmanız gerekiyor. Süre dolduktan sonra süzmeli ve ılık bir hale gelince akşam yemeğinin ardından yaklaşık 2 saat kadar sonra içmelisiniz. Daha sonra yatana kadar başka hiçbir şey tüketmemelisiniz. Kürü kullandıktan 2 saat kadar sonra ise çörek otu yağından bir yemek kaşığı kadar tüketmeli ve herhangi bir şey yemeden yatmalısınız. 1 ay boyunca bu kürü kullanarak hem diyetinizi bozmaz hem de kendinizi tazeleyerek bağırsak mantarına karşı dinç bir şekilde durabilirsiniz.