Bakanın dava açma için emir verme yetkisi yok
Ankara - AA- Adalet Bakanlığı, "Adalet Bakanı'nın, hazırlık soruşturması başlatılması ve kamu davası açılması için Cumhuriyet savcılarına emir ve talimat verme gibi bir yetkisi bulunmadığını" bildirdi.
Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, Anayasa Mahkemesinin 13 Haziranda yaptığı açıklamanın ardından, "Yüksek Mahkeme'nin, Adalet Bakanlığını göreve çağırdığı, Adalet Bakanı'nın soruşturma başlatmaları için Cumhuriyet savcılarına talimat vermesi gerektiği" yönünde haber ve yorumlara yer verildiği anımsatıldı.
Açıklamada, 1412 sayılı eski Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu'nun (CMUK) 148. maddesinde düzenlenen, "Adalet Bakanı'nın kamu davası açılması için Cumhuriyet savcılarına emir verme yetkisi"nin AB'ye uyum yasaları çerçevesinde çıkarılan 14 Temmuz 2004 tarihli ve 5219 sayılı Kanun'la kaldırıldığı vurgulandı.
Açıklamada, şunlar kaydedildi:"1 Haziran 2005 tarihinde yürürlüğe giren 5271 sayılı CMK'da, 'yargı bağımsızlığı' ilkesi göz önünde bulundurularak, ihbar ve şikayet üzerine ya da resen hazırlık soruşturması başlatma ve dava açma yetkisi Cumhuriyet savcılarına verilmiştir. 5271 sayılı CMK'nın 161. maddesinde, 'Cumhuriyet savcısı, ihbar veya başka bir suretle bir suçun işlendiği izlenimini veren bir hali öğrenir öğrenmez kamu davasını açmaya yer olup olmadığına karar vermek üzere hemen işin gerçeğini araştırmaya başlar' hükmü yer almaktadır. Aynı Kanun'un, 'Kamu Davası Açılması' başlıklı bölümünde, kamu davasını açma görevinin Cumhuriyet savcısı tarafından yerine getirileceği, soruşturma evresi sonunda toplanan delillerin, suçun işlendiği hususunda yeterli şüphe oluşturması halinde iddianame düzenleneceği belirtilmiştir.
Yukarıda açıklandığı gibi, Adalet Bakanı'nın, hazırlık soruşturması başlatılması ve kamu davası açılması için Cumhuriyet savcılarına emir ve talimat verme gibi bir yetkisi bulunmamaktadır."Açıklamada ayrıca, "kamuoyu gündemine gelen bazı olaylarla ilgili sık sık Adalet Bakanı'nın, Cumhuriyet savcılarına emir ve talimat vermesinin
talep edilmesi" nedeniyle bakanlık tarafından 28 Şubat 2008 tarihinde de "Adalet Bakanı'nın Cumhuriyet savcılarına kamu davası açmaları için talimat verme yetkisinin bulunmadığına" ilişkin benzer bir açıklama yapıldığı anımsatıldı.
