BM: İsrail cezaevleri dehşet verici

Yolande Knell

BBC Kudüs muhabiri

İsrail cezaevlerindeki Filistinli tutuklular açlık grevine devam ederken bir Birleşmiş Milletler uzmanı, buralardaki "sürekli insan hakları ihlalleri"nin "dehşet verici" olduğunu söyledi.

BM özel raportörü Robert Falk, İsrail'in açlık grevindeki tutuklulara ulusalararası standartlara uygun davranması gerektiğini belirtti.

İsrail Cezaevleri Müdürlüğü, 1550 Flistinli tutuklunun açlık grevinde olduğunu açıkladı.

Doktorlar, herhangi bir suç isnadı olmaksızın ve yargılanmaksızın gözaltında tutulmalarını protesto amacıyla iki aydan fazladır açlık grevinde olan iki kişinin hayatından endişe ettiklerini bildirdi.

İsrail merkezli insan hakları yanlısı doktorlar derneği PHR, Bilal Diab ile Tahir Halahla'nın sivil bir hastaneye nakledilmesi için baskıda bulunuyor.

Başkent Tel Aviv yakınlarındaki Ramle cezaevi kliniğinde bu iki kişiyi muayene eden bir PHR doktoru, iki tutuklunun gereken tıbbi bakımdan yoksun olduğunu söyledi.

PHR sözcüsü Amani Dayif BBC'ye yaptığı açıklamada bu iki tutuklunun "İsrail Cezaevleri Müdürlüğü ile tüm teması kestiklerini, serumlarına tuz ve vitamin katılmasını reddettiklerini" bildirdi.

Dayif, "Bilal sadece su içiyor, günde bir litreden daha az. Ani kalp durması tehlikesi sözkonusu. Tahir'in ise akciğerlerinde enfeksiyon belirtileri var. Donanımlı bir hastaneye kaldırılıp sürekli tıbbi gözetim altında tutulmaları gerekir" dedi.

27 yaşındaki Diab Ağustos'tan, 34 yaşındaki Hahalha ise Haziran 2010'dan bu yana gözaltında tutuluyor.

Onlar gibi 300 tutuklu "idari gözaltı" adı verilen uygulamaya tabi tutularak aylar, hatta yıllar boyunca herhangi bir suçlama ya da yargılama olmaksızın İsrail cezaevlerinde tutuluyor.

PHR'nin açıklamasına göre, idari gözaltında bulunan 6 Filistinli tutuklu süresiz açlık grevinde bulunuyor.

Diğer Filistinli tutuklular da onlarla dayanışma amacıyla ve cezaevlerindeki koşulların iyileştirilemsi ve aileler ve avukatlarla daha sık görüş talepleriyle 17 Nisan'da açlık grevine başlamıştı.

Dayanışma eylemleri

Son günlerde açlık grevindekilerle dayanışma amaçlı gösteriler yapıldı.

Dün Batı Şeria'nın Ramallah kentindeki Ofer askeri cezaevi önünde İsrail güvenlik güçleri ile Filistinli protestocular arasında çatışma çıktı.

Nablus ve Gazze'de de gösteriler yapıldı ve önümüzdeki günlerde yenileri planlanıyor.

Bu hafta başında Filistin lideri Mahmut Abbas ile Hamas liderlerinden Halit Meşal, Filistinli tutuklular sorununu BM'e taşıyacaklarını bildirmişti.

İslami Cihad örgütü ise, herhangi bir tutuklunun ölmesi durumunda misilleme saldırılara başlayacakları uyarısında bulundu.

'700 bin Filistinli tutuklandı'

İşgal altındaki Filistin topraklarında insan hakları sorunu konusunda görevli BM özel raportörü Falk, İsrail'in açlık grevindeki tutuklulara uyguladığı cezai önlemleri eleştirdi.

Bu önlemler aile ve avukatlarla görüşlere izin vermeme, televizyon gibi elektrikli araçlardan men, diğer tutuklulardan ayrı tutma ve hücre cezası gibi uygulamaları içeriyor.

Falk, "İsrail cezaevlerinde devam eden insan hakları ihlalleri dehşet verici. İsrail hükümetini, Filistinli tutuklulara karşı uluslararası insan hakları yükümlülüklerini yerine getirmeye çağırıyorum" dedi.

Falk, "Tutukluların idari gözaltılara itiraz hakkı ve bu gözaltı gerekçelerine avukatların erişimi mümkün kılınmalı" diye devam etti.

İsrail ordusu, güvenlik tehdidi durumunda ve ihbarcıları korumak için idari gözaltı uygulamasına başvurduklarını belirtti, fakat açlık grevi ile ilgili bir yorum yapmadı.

BM, Ortadoğu'daki 1967 savaşından bu yana toplam 700 bin Filistinli'nin İsrail cezaevlerinde tutulduğunu ve şu anda bu sayının 4.500 civarında olduğunu tahmin ediyor.

İsrail Cezaevleri Müdürlüğü, kitlesel açlık grevleri başlamadan önce bir kurul oluşturularak tutukluların taleplerinin incelenmeye başlandığını ve buna ilişkin raporun yakında çıkacağını bildirdi.

Müdürlük başkanının geçen hafta sonu bazı Filistinli tutuklularla görüştüğü ve bunlar arasında tutuklu el Fetih lideri Mervan Barguti'nin de olduğuna dair haberler yayımlandı.