Brüksel'den Macaristan'a bir hafta süre

Tarık Demirkan

Budapeşte

Avrupa Komisyonu, bütçe açığını kapama konusunda gerekli adımları atmadığı gerekçesiyle Macaristan'ı uyardı.

Macaristan'ın AB kalkınma fornlarından yararlanma hakkını kaybedebileceğini belirten Komisyon ayrıca yeni anayasasındaki bazı düzenlemeleri geri çekmesi için bu ülkeye bir hafta süre tanıdı.

Budapeşte ve Brüksel arasında geçtiğimiz haftalarda tırmanan gerginlik, bugün Brüksel’de Avrupa Parlamentosu yetkili organları ve Avrupa Birliği Komisyonunun Macaristan gündemli bir toplantı yapıp, Macaristan’a karşı olası yaptırımların ele alınması sonucunu doğurmuştu.

Bugün gerçekleşen toplantı, beklendiği gibi, Macaristan’a karşı ciddi uyarılar içeren kararların alındığı bir toplantı oldu.

Bugün açıklanan kararlara göre Brüksel Budapeşte’yi hem ekonomik ve hem de toplumsal demokrasi hayatında attığı adımlar nedeniyle suçluyor.

Karara göre, Brüksel, Macaristan’ın dış borçlarındaki artışın ve cari açığın hükümet tarafından şimdiye dek, tüm uyarılara rağmen gerektiği gibi azaltılamadığı gerekçesiyle Macaristan’ı “yükümlülüklerini yerine getirmediği için” Avrupa Birliği Maliye Bakanları toplantısı gündemine taşımaya karar verdi.

Avrupa Birliği yetkilileri tarafından bugün alınan ikinci karar ise, Macaristan’da son dönemde demokratik hakların kısıldığı yolundaki eleştirilerin Brüksel tarafından da ciddiye alındığını ortaya koyuyor.

Bu karara göre, Brüksel, çok tartışılan üç yasayla ilgili olarak Macaristan’a, bu yasaların geri çekilmesi için bir hafta süre tanıyor.

Söz konusu yasalar, Merkez Bankası'nın özerkliğini ortadan kaldıran hazine yasası; hakimleri erken emekliliğe zorlayan adli yasa; ve de vatandaşlarla ilgili şahsi verilerin merkezileştirilmesi sürecine bağlı olarak ombudsmanın görevden alınması sonucunu yaratan yasa.

Brüksel bu üç yasayla ilgili AB raporlarının henüz tam olarak hazır olmadığını, ancak Komisyon üyelerinin, her bir yasayla ilgili olarak da, bunların Avrupa’daki teamüllere ve demokratik geleneklere uymadığı konusunda görüş birliği içinde olduğunu saptıyor ve Macar hükümetine yasaları geri çekmesi için bir hafta süre tanıyor.

Bu kararlar, Macar ekonomi ve bütçe politikasına karşı ve de demokratik hakları kısıtlayan yasalara karşı en ağır önlemlerin alınabileceği anlamına geliyor. Bu önlemlerin başında Macaristan’a yönelik AB yapısal dönüşüm yardımlarının kesilmesi geliyor.

Bu yardımların dondurabileceği bugün Brüksel’de net olarak dile getirilse de, Budapeşte’den gelen ilk tepkiler, şimdiye dek hiçbir Avrupa Ülkesine karşı uygulanmayan bu önlemlerin Macaristan’a karşı uygulanabileceğine pek ihtimal verilmediğini hissettiriyor.

17 Ocakta yapılacak olan bir sonraki toplantı, eğer yasalar geri çekilmemişse, yine “yükümlülüklerin yerine getirilmemesi” temelinde daha ayrıntılı yaptırımların gündeme alınacağı bir toplantı olacak.