Çin Ulusal Halk Kongresi toplandı

Çin Ulusal Halk Kongresi'nin yıllık olağan oturumu Başbakanı Wen Jiabao'nun yaptığı ağırlıklı olarak ekonomiyi konu eden konuşmayla başladı.

Yaklaşık üç bin delegenin katıldığı toplantıda konuşan Başbakan Wen toprak mülkiyeti ve askerî harcamaları, enflasyon ve istihdam hedeflerini ayrıntılarıyla açıkladı.

Bu yılın sonunda Çin Komünist Partisi'ndeki liderlik değişimi öncesinde yapılan son Ulusal Halk Kongresi'nde perde arkasında yeni yönetim içinde yer edinmek isteyen Komünist Parti yetkililerinin yoğun bir lobi faaliyeti sürdüreceği belirtiliyor.

Komünist Parti'de on yılda bir yapılan lider değişikliği süreci Ekim ayında başlayacak. Parti liderliğini Cumhurbaşkanı Hu Jintao'dan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Şi Jinping'in alması bekleniyor.

Kongre'nin açılışında yaptığı konuşmada Başbakan Wen, Çin'in bu yılki büyüme hedefinin yüzde 7,5 olarak belirlendiğini söyledi. Son sekiz yıldır bu oran yüzde 8 seviyesinde tutuluyordu.

Hükümetin bu tahmini, ekonomik büyümedeki yavaşlama eğiliminin bir yansıması. Öte yandan Çin hükümeti, enflasyonu yüzde 4 seviyesinde tutma ve kentlerde ve kasabalarda 9 milyon kişiye istihdam olanağı sağlama taahhüdünde bulundu.

Başbakan Wen, iç tüketimdeki artışa, sosyal hizmetlere yapılan yatırımlara ve orta ve düşük gelir seviyesindeki grupların artan gelirlerine dikkat çekti.

Ulusal Halk Kongresi

Çin'in 1982 tarihli anayasasına göre devletin en güçlü organı Ulusal Halk Kongresi yani Çin parlamentosu.

Ancak Kongre'nin rolü, çoğunlukla Komünist Parti kararlarına nihaî onayın verilmesiyle sınırlı.

Kongre Çin'in çeşitli bölgelerinden ve ordudan seçilen üç bin delegeden oluşuyor.

Delegeler beşer yıl süreyle görev yapıyor ve kongre her yıl bir kez toplanıyor.

Kongre'de asıl nüfuz sahibi olanlar, delegeler arasından daimî komisyona seçilen 150 kadar üye.

Bu komisyon bir kaç ayda bir toplanıyor.

Kağıt üzerinde Kongre'nin anayasayı değiştirme ve yasama yetkileri var. Ancak bu batıdaki anlamda bir parlamento olduğu anlamına gelmiyor.

Öncelikle delegelerinin yüzde 70'i ve kıdemli üyelerinin hemen hepsi parti üyesi. Dolayısıyla önce partiye sonra kongreye karşı sorumlular.

Bu nedenle genellikle parti yeni mevzuatı hazırlayıp Kongre'nin görüşüne sunuyor; bu da genelde süratle onaylanması anlamına geliyor.

Ancak son on yılda Kongre'nin daha bağımsız bir çizgiye yöneldiği yolunda bazı işaretler alındı. 1999'da Kongre tartışmalı bir yakıt vergisini onaylamayı geciktirdi. İnsan hakları gibi konularda da manevra alanı genişledi.

Kongre ayrıca cumhurbaşkanı, cumhurbaşkanı yardımcısı, hükümetin Askeri Komisyon Başkanı ve Yüksek Halk Mahkemesi'nin başkanı gibi, ülkenin en üst düzey yöneticilerini "seçiyor."

Ancak bunlar da daha çok önceden belirlenmiş adayların onaylanması şeklinde.