Doğu'da içme suyu sıkıntısı
ŞANLIURFA (İHA) - 22 Mart Dünya Su Günü çeşitli etkinliklerle kutlanıyor. Suyun öneminin anlatıldığı bugünde Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde özellikle içme suyu konusunda büyük sıkıntılar yaşanıyor.
Sağlıksız içme suyu kullanılan bölgede suyun büyük bir bölümü barajlardan karşılanırken, çok sayıda yerleşim biriminde içmek için su bulunmuyor. Sağlıksız su kullanımı sebebiyle bölgede suyla bulaşan hastalıklar sıkça görülürken, bölgede su tarıma da önemli oranda zarar vermeye başladı.
Devlet İstatistik Enstitüsü verilerine göre, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde bulunan 9 ilde içme ve kullanma suyu şebekesi ile hizmet veren belediyeler, bir yılda 411 milyon 23 bin metreküp su dağıttı. Su ihtiyacının büyük bir bölümünün barajlardan karşılandığı Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde sular arıtılmadan halka veriliyor. 198 milyon 116 bin metreküp suyun barajlardan karşılandığı bölgede 116 milyon 876 bin metreküp su kuyulardan çekildi. Bölgede kaynaklardan karşılanan su miktarı 82 milyon 547 metreküp iken akarsulardan içme ve kullanma için 11 milyon 389 metreküp su alındı.
DİE verilerine göre, içme ve kullanma suyu şebekesiyle hizmet veren 195 belediyeden sadece 9'unun arıtma tesisi bulunuyor. Bölgenin çok önemli bir bölümüne verilen su arıtılmadan belediyelerin kendi imkanları ölçüsünde yaptıkları klorlama ve ilaçlama sonucu halkın hizmetine sunuluyor. Bölgede sadece Diyarbakır'da 4, Gaziantep'te 4 ve Mardin'de 1 belediyenin su arıtma tesisi bulunuyor.
Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından yapılan araştırmaya göre, Güneydoğu Anadolu'da bulunan bin 65 köy ve mezrada su sıkıntısı yaşanırken, 2 bin 290 köy ve mezrada su bulunmuyor. Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Mardin, Siirt, Şanlıurfa ve Şırnak illerinde bin 65 köy ve mezrada su yetersizliği görülürken, 2 bin 290 yerleşim yerinde ise hiç su bulunmuyor. Su bulunmayan köy ve mezralarda yaşayan vatandaşlar ihtiyaçlarını eşek sırtında, at arabalarıyla su taşıyarak gidermeye çalışıyor.
Türkiye nüfusunun yaklaşık 7 milyonunu barındıran Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde bulaşıcı hastalıkların önüne geçilemiyor. İçme suyunun yetersizliği, alt yapı eksikliği ve kirlilik gibi nedenlerle bölgede sıkça görülen bulaşıcı hastalıkların başında ishal geliyor. Sağlık Bakanlığı istatistiklerine göre, Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Mardin, Siirt, Şanlıurfa, Şırnak illerinde yaklaşık 150 bin ishal vakası yaşanırken, 20 bin kişide tifo hastalığı belirlendi. Su ve besinle buluşan hastalıklar arasında sıkça görülen hastalık sıralamasında 10 bine yaklaşan vakayla dizanteri üçüncü sırada yer aldı. Bin 300 298 Hepatit A hastalığının görüldüğü bölgede hastalıkların sebebinin sağlıksız içme suları olduğu bildirildi.
İçme suyu konusunda bölgede yaşanan su sıkıntısının yanı sıra tarımda bol olan su bölgede, çoraklaşma tehlikesini ortaya çıkardı. Atatürk Barajı'nın 1995 yılında su vermeye başladığı Harran Ovası'nda bilinçsiz sulama yüzünden verimli arazide önemli miktarda çoraklaşma tehlikesi baş gösterdi. Çiftçilerin aşırı ve bilinçsiz sulama yapmaları sebebiyle Harran Ovası'nda yükselen yeraltı suları çoraklaşma tehlikesini her geçen gün artırıyor. Bölgede yaşanan yeraltı suyu yüksekliği artık köyleri de rahatsız etmeye başladı. Bazı köylerde yeraltı sularının yükselmesi sebebiyle evler sular altında kalırken, bazı yerlerde ise topraktan yapılı evlerin yıkılıyor.
