Doku romatizması iş verimini düşürüyor

Yumuşak doku romatizması "fibromiyalji"nin yaşam kalitesini ve iş verimini düşürücü etkisi bulunduğu bildirildi.

Romatem Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezi Fizik Tedavi Uzmanı Dr. Orhan Akdeniz, "Her tarafım ağrıyor. Gece yeteri kadar uyumama rağmen sabahları hiç uyumamış gibi kalkıyorum. Yorgunluktan kırılıyorum, hiçbir iş yapamıyorum" yakınmalarının fibromiyalji hastaları tarafından sıkça dile getirildiğini söyledi. Fibromiyaljinin; yaygın kas, iskelet sistemi ağrısı, yorgunluk, uyku bozukluğu bulguları olan kronik, karmaşık bir ağrı sendromu olduğunu vurgulayan Dr. Orhan Akdeniz, "Fibromiyalji tek başına bir hastalık olabileceği gibi başka hastalıklara da eşlik edebilir. Nüfusun ortalama yüzde 5'inde fibromiyalji görülür. Genellikle 20-50 yaşları arasında rastlanır. Hastaların önemli bir kısmı kadındır ve hastalık yaşam kalitesini, işteki verimi düşürür. Hastalığın nedeni tam açıklanamamakla birlikte belirtilere yol açan bozukluğun merkezi sinir sisteminden kaynaklandığı düşünülüyor. Genetik faktörler de önemlidir, aile öyküsü olanlarda fibromiyalji görülme sıklığı daha fazladır" dedi.

Dr. Akdeniz, fibromiyaljinin bulgularının ağrı, yorgunluk, uyku bozukluklarının dışında sabah tutukluğu, konsantrasyon ve bellek bozukluğu, karın ağrısı, ishal, kabızlık, sık idrara gitme, çene ekleminde ağrı, baş ağrısı, göz ve ağız kuruluğu, el ve ayaklarda uyuşma, huzursuz bacak sendromu, aşırı terleme gibi hastalığa eşlik eden etkenlerin de görülebileceğini kaydetti.

Hastaların yakınmalarını; psikolojik stres, hava değişimleri, soğuk veya rutubetle arttığını açıkladığına işaret eden Dr. Akdeniz, "Soğuğa karşı aşırı bir hassasiyet vardır. Belli bir pozisyonda uzun süreli çalışma da (özellikle kollar ve omuzların uzun süre sabit durması gibi) yakınmaları arttırabilir. Bilgisayar ve daktilo gibi aletlerle çalışanlarda daha sıktır. Uzun süreli oturma, ayakta durma, stres, uzun süreli yazı yazma, araba kullanma, telefonla konuşma, soğuğa maruz kalma, eğilerek çalışma ve ağır kaldırma, kolların gergin pozisyonda çalışma yüzeyinde bulunması gibi çalışma şartları fibromiyalji belirtilerini şiddetlendirir.

Çalışma ortamında iş arkadaşları veya amirlerle olan gerginliklerin de hastanın yakınmalarının artmasına yol açtığı gözlenmektedir. Çalışma şartları dışında boşanma, gebelik, ailede hastalık olması, tek başına aşırı sorumluluk yüklenme gibi stres faktörleri de fibromiyaljide belirtileri arttırabilir. Kadınlarda regl döneminde de belirtiler artabilir. Sıcak duş ve banyo, ılık ve kuru hava, tatil, dinlendirici uykuyla belirtiler genellikle hafifler" şeklinde konuştu.

Tanı için hastanın yakınmalarının değerlendirilmesi, ağrı tipi, fizik muayene ve eşlik eden bulguların önem taşıdığı bilgisini veren Dr. Orhan Akdeniz, şunları söyledi:
"Fizik incelemede yaygın hassasiyet, kasta sicim gibi sertlikler, gergin bantlar, çok sayıda hassas nokta ve tetik noktaların bulunması hastalığı düşündüren pozitif bulgulardır. Tanıda hassas noktaların sayısı önemlidir. Fibromiyalji hastalığında tanı koydurucu özgün bir laboratuar test yoktur. Eşlik eden romatizmal bir hastalık yoksa romatizma testleri de negatiftir.

Laboratuar incelemeler daha çok benzer hastalıklardan ayırımda önemlidir. Ne yazık ki, hastada fibromiyalji tanısı konana kadar genellikle uzun zaman geçmektedir. Fibromiyalji hastaları tanı konana kadar birçok tıbbi inceleme ve teste tabi tutulur. Bu da zaman kaybına ve dolayısıyla hastanın tedavisinin gecikmesine yol açabilir. Tedavide her hastalıkta olduğu gibi hastanın hastalığıyla ilgili bilgilendirilmesi ve eğitimi çok önemlidir.

Bu yakınmalarla başvuran hastalara bazen 'sinirsel' gibi tanılar konabilir. Hastaya hastalığının 'gerçek' olduğu, ancak şekil bozucu ya da sakat bırakıcı bir hastalık olmadığı anlatılmalıdır. Tedavi uzun sürebilir ve bulgularda belirgin düzelme olana kadar hekimin düzenli takibi gerekebilir. Fibromiyalji tedavisinde ağrı kesici ilaçlar, antidepresanlar, kas gevşeticiler ve uyku düzenleyici ilaçlar kullanılmaktadır. Uzman hekim tarafından uygulanan tetik nokta enjeksiyonları fibromiyaljide oldukça etkilidir.

Özellikle hastalığın şiddetlendiği dönemlerde postürün düzeltilmesi, tekrarlayıcı stres faktörlerini azaltmak (örn daktilo ile yazma, uzun süre ile oturma/ayakta durma gibi), uykuyu değerlendirme ve düzenleme önemlidir."

Egzersizin hastalıkta en önemli tedavi ve korunma yöntemi olduğunu, özellikle gevşeme egzersizleri, germe egzersizleri, kardiovasküler kondisyon programı, yürüyüş, yüzme ve bisiklete binmenin yararlarının görüldüğünü de dile getiren Dr. Akdeniz, egzersiz tipi ve şiddetinin hastaya göre ayarlanmasının önemini vurguladı. Egzersiz, derin ve yüzeysel ısı ve elektriksel akımlardan oluşan fizik tedavinin ağrının ve kas gerginliklerinin azaltılmasında çok etkili yöntemler olduğuna da değinen Akdeniz, kas gerginliklerinin azaltılmasında masaj ve miyofasyal gevşeme ve basınç tekniklerinin olumlu etkiler sağladığını sözlerine ekledi.