Doku ve hücre bağışında gönüllülük esası

İnsan Doku ve Hücreleri ile Bunlarla İlgili Merkezlerin Kalite ve Güvenliği Hakkında Yönetmelik, bugünkü Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Yönetmelik, insanlarda uygulanacak insan doku ve hücrelerinin ve bunlardan elde edilen ürünlerin bağışlama, tedarik etme, etiketleme, kayıt altına alma, izleme, test etme, işleme ile bunlardan elde edilen ürünleri paketleme, işlevlerini koruyacak şekilde depolamaya hazırlama, depolama ve dağıtım aşamalarının, insan sağlığının en üst seviyede korunmasına yönelik kalite ve güvenlik standartlarını belirliyor.

Düzenleme, bu işlemleri yapacak doku ve/veya hücre merkezleri, tedarik kuruluşları ve test laboratuvarlarının açılmalarına, faaliyetlerine, tesis, personel ve hizmet alt yapı standartları ile denetlenmelerine ilişkin genel esasları da içeriyor.

Buna göre, insan doku ve hücrelerini tedarik etmek, test etmek ve işlemek, işlevlerini koruyacak şekilde depolamaya hazırlamak ve depolamak ya da dağıtmak üzere Sağlık Bakanlığı'nın izin verdiği merkezler, test laboratuvarları ile tedarik merkezleri; üniversiteler, kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek kişiler ve özel hukuk tüzel kişileri tarafından açılabilecek.

Doku ve hücre tedariki ile diğer doku ve hücre işlemleri, uygun eğitimden geçmiş deneyimli kişiler tarafından ve bu faaliyetleri için Sağlık Bakanlığınca faaliyet izni verilmiş olan merkezlerde, 2238 sayılı Organ ve Doku Alınması, Saklanması ve Nakli Hakkında Kanun hükümlerine, ilgili diğer mevzuata ve bu yönetmelik hükümlerine göre yürütülecek.

-GÖNÜLLÜLÜK ESASINA DAYALI VE ÜCRETSİZ-

Doku ve hücreler, gönüllülük esasına dayalı olarak ücretsiz ve karşılıksız bağışlanabilecek.

Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenen şartlar ve miktar doğrultusunda, vericilerin sadece bağışla ilgili zorunlu giderleri ve diğer harcamaları karşılanabilecek.

İnsan doku ve hücrelerinin bağışlanmasını desteklemek amacıyla her türlü teşvik ile tanıtım Sağlık Bakanlığı tarafından düzenlenecek.

İnsan doku ve hücrelerinin bağış ve temini için hiçbir şekilde reklam, maddi bir kazanç ya da benzer bir çıkar vaadini içeren teşvik ve tanıtım yapılamayacak.

Yaşayan vericilerden hücre ve doku, sağlık, güvenlik ve mahremiyetin sağlandığı bir ortamda elde edilebilecek.

Ölü vericilerin vücudunun orijinal anatomik görünüşüne mümkün olduğunca benzer bir şekilde yeniden yapılandırılması için personel ve gerekli donanım bulundurulacak.

Vefat eden kişilerden, ölüm nedeninin bilinmemesi, bilinmeyen sebebe bağlı bir hastalık geçmişinin bulunması gibi durumlarda doku ve hücre alınamayacak.