Dünya Bankası: Türkiye siyasi istikrarda inişte

ANKARA(ANKA)-Dünya Bankası'nın periyodik olarak yayınladığı "Yönetişim Göstergeleri Raporu"nun 2006'yı da içeren bölümü açıklandı. Türkiye'nin 2006'da "İfade Özgürlüğü ve Hesap Verebilirlik", "Yasa ve Mevzuat Kalitesi" ile "Siyasi İstikrar" alanlarında 2005'e göre gerileme gösterdiği belirtildi. Türkiye, Dünya Bankası'nın resmi görüşünü yansıtmayan uzman araştırmaları ve anketler sonucu elde edilen yönetişim raporunda 2006 itibariyle geriye gitti. Yani dünya ülkelerinin yüzde 49'u Türkiye'den daha iyi durumda bulunuyor.

Dünya Bankası'nın "Yönetişim Göstergeleri Raporları" uluslararası yardım ve finans kuruluşların ülkelerin yardım ve kredi taleplerini değerlendirmeleri açısından önem taşıyor. Aynı önem yatırımcılar için de şirketler için de geçerli bulunuyor. Yönetişim "idare" den farklı olarak "Karar alma süreci ve kararların uygulanma süreci" olarak tanımlanıyor. "İyi yönetişim" kavramıyla yönetimde katılım, saydamlık, hesap verebilirlik, etkinlik ve verimlilik, kanun hakimiyeti kalitesinin iyi olması anlatılıyor.

Dünya Bankası yönetişim araştırmasını dünyanın bütün ülkeleri için yapıyor. DB, birçok uluslar arası değerlendirme şirketi, uluslararası bilim ve araştırma kurumu uzmanlarının bilimsel görüşlerine ya da anketlere dayanıyor. Görüşlerine başvurulan şirketler arasında Uluslararası Saydamlık Örgütü, Dünya Ekonomik Forumu, Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü gibi kuruluşlar bulunuyor.

Raporda ülkeler içinde bulundukları yüzdeler itibarıyla değerlendiriliyor. Örneğin Türkiye'nin "Hukukun Üstünlüğü" ölçütünde yüzde 55 puan alması, dünya ülkelerinin yüzde 45'inin Türkiye'nin üstünde ve ondan daha iyi durumda olduğunu gösteriyor. Unsurları ortalama 12 uluslararası inceleme kuruluşunun raporlarına dayanarak hazırlanan çalışmanın Dünya Bankası'nın resmi görüşü olmadığı, uzmanları görüşü olduğu da belirtildi.

İNİŞLER

Rapor dünya ülkelerini "ifade özgürlüğü ve hesap verebilirlik", "siyasi istikrar", "hükümetin etkinliği", "yasa ve mevzuatın kalitesi", "kanun hakimiyeti" ve "yolsuzlukla mücadele" olmak üzere altı ölçüte göre değerlendiriyor. Raporda, Türkiye'nin durumu şöyle özetlendi:

-İfade Özgürlüğü ve Hesap Verebilirlik: Ölçüt vatandaşların oy kullanma sürecine katılması, söz, ifade ve örgüt kurma özgürlüğü, basının bağımsızlığı gibi değişkenleri içeriyor. Türkiye bu alanda 2004, 2005 ve 2006 yıllarında, 48.1, 48.1 ve 43.3 puan aldı, yani trend 2006'da inişe geçti. Türkiye bu alanda kendisinden daha iyi olan yüzde 56.7'lik ülke grubunun gerisinde kalmış oldu.

-Şiddetin Bulunmaması ve Siyasi İstikrar: Hükümetin istikrarsızlaşması, iktidarın içerideki şiddet ve terör dahil, anayasal olmayan ya da şiddet aracılığıyla değişimi olasılığına ilişkin algılamaları ölçüyor. Türkiye'de 2004'te 20.7 idi, 2005'te istikrar algılaması arttı 29.3 oldu, ancak 2006'da 25.5'e düştü.

-Yasa ve Mevzuatın Kalitesi: Hükümetin özel sektörün gelişmesini desteklemekteki güçlü politika ve düzenlemeleri yerine getirme ve formüle etme yeteneğini değerlendiriyor. Türkiye'de 2004'te 58 idi, 2005'te 58.5'e çıktı, 2006'da 57.6'ya indi.

ÇIKIŞLAR

-Hükümetin Etkinliği: Devletin vatandaşa sunduğu hizmetin kalitesini, bunun politik baskıdan özgür biçimde yerine getirilme derecesini, hükümetin vaatlerini hangi kalitede yerine getirdiğini ölçüyor. 2004, 2005 ve 2006'da sırasıyla, 59.2, 61.1 ve 64 oldu. Rakam, 2006 yılında Türkiye'nin kendisinden daha iyi hizmet eden hükümetlerin bulunduğu yüzde 36'lık bir ülkeler grubundan sonraki grupta yer aldığını gösterdi.

-Kanun Hakimiyeti: Güven unsurunun kapsamını ve toplumun kurallara uyma durumunu, suç ve şiddet olasılığı olduğu kadar polis ve mahkeme uygulamalarındaki kaliteyi değerlendiriyor. Türkiye 2005 yılında, 2004'de yakaladığı 57.1'lik orandan 55.2'ye düştü, 2006'da ise 55.7'ye yükseldi.

-Yolsuzlukla Mücadele: Çürümenin küçük ya da büyük türlerinden, devletin elitler ve özel çıkar güdenler tarafından ele geçirilmesi kadar, iktidarın özel kazanç sağlamak için kullanılmasına karşı önlemleri ölçüyor. Rakamlara Türkiye burada da ilerleme gösteriyor, sırasıyla 2004, 2005 ve 2006 rakamları, 51.9, 55.3 ve 58.7 oldu.

TÜRKİYE'DEN DAHA İYİ YÜZDE 49'LUK ÜLKE VAR

Rakamların ortalaması 2005 yılı için yüzde 51.25, 2006 yılı içinse yüzde 50.8 oldu. Türkiye Dünya Bankası'nın resmi görüşünü yansıtmayan, uzman araştırmaları ve anketler sonucu elde edilen yönetişim raporunda 2006 itibarıyla geriye gitti.Yani dünya ülkelerinin yüzde 49'u Türkiye'den daha iyi durumda bulunuyor.