BİZE ULAŞIN
Sofralarımızın olmazsa olmazı ekmeğin ham maddesi tahıllardır. Ateşte, fırında, tandırda veya sac üzerinde pişirilmesi mümkündür. Ekmek hamurunun elde edilmesinde un, maya, tuz ve su kullanılır. Kullanılan una göre niteliği de değişir. Mesela çavdar, kepekli, tam buğday unu ile yapılabilir. Ayrıca ekşi mayalı, haşhaşlı, susamlı, baget, mısır, zeytinli, cevizli, ay çekirdekli de yapılabilir. İçine katılan malzemeler yöreden yöreye değişir.
Tarihsel olarak bakıldığında ise en eski zamanlardan beri üretilen ve tüketilen yiyeceklerden biridir. Geçmişi binlerce yıl öncesine dayanan ekmek, buğdayın ezilerek un haline getirilmesi ve una su katılarak hamura şekil verilmesi ve ateş içerisinde pişirilmesi esasına dayanır. Daha sonraki yıllarda ise içine maya eklenerek yapılmaya başlanmıştır.
Son zamanlarda ise ekmeğin tüketiminin yararlı ve zararlı yanlarını ortaya koymak adına araştırmalar yapılmaya başlanmıştır. Bu araştırmalar da, beyaz ekmeğin zararlarının olduğunu ortaya çıkarmıştır. Ancak bilim adamlarına göre bu konu hala tartışmalıdır. Bazı bilim adamları belli bir miktar aşılmadığı takdirde yararlı bir besin maddesi olduğu görüşündedirler. Diğer bilim adamları ise oldukça zararlı ve hiçbir yararı olmayan bir besin olduğunu söyler ve beslenme düzenimizden mutlaka çıkarılması gerektiğini belirtirler.
Miktar : 100 gram beyaz ekmek
Kalori (kcal) : 256
Yağ (g) : 0,89
Karbonhidrat (mg) : 52,8
Protein (g) : 8,09
Ekmeğin içerisinde bulundurduğu vitainler; demir, tiamin (B-1 vitamini), riboflavin (B-2 vitamini), niasin (B-3 vitamini) ve folik Asit (B-9 vitamini)'tir. Ancak bu vitaminler uygun şartlarda ve yasalara uygun olarak üretilen, zenginleştirilmiş un ile yapılan ürünler için geçerlidir. tiamin, riboflavin ve niasin, vücudun ihtiyacı olan enerjiyi sağlar. Folik asit kalp sağlığı için önemlidir. Demir minerali ise sağlıklı kan hücrelerinin hemoglobin bileşenidir. Ancak işlenmiş ürünler bu vitamin ve minerallerin büyük kısmını içermez. Bu nedenle işlem görmemiş ekmeklerin tercih edilmesi veya evde yapılması sağlık açısından daha uygun olacaktır.
Bazı ekmek türlerinin içine katılan kuruyemiş ve çekirdekler kalp sağlığına iyi gelir. Badem ve keten tohumu ise Omega 3 yağ asitleri bakımından zengin besinlerdir. Ekmeğe katılması durumunda bir hayli faydalı olabilir. Bu nedenle beyaz ekmek yerine bu tür ek gıdalar içeren ürünlerin tercih edilmesi sağlık açısından daha faydalı olacaktır. Ayrıca tüketilen ürünlerde doğmuş yağ oranına ve şeker katkısı olmamasına dikkat edilmelidir.
İçeriği bakımından olması gerektiği gibi ve doğru şekilde pişirilmiş ekmeği aşırıya kaçmayacak ölçüde tüketmek gerekir. Ancak bu şekilde tüketildiğinde ekmeğin faydası görülür. Ekmek, içeriğindeki un nedeniyle yüksek oranda karbonhidrat içerir. Örneğin bir adet ekmeğin, ağırlığının yarısı karbonhidrattır. Bu, vücudumuzun ihtiyaç duyduğu karbonhidratın bundan karşılanabileceğini gösterir. Zaten kilolu olan insanlar için fazla tüketilmesi sakıncalı iken zayıf ve kilo almak isteyen insanların tüketmesinde fayda vardır.
İçerdiği yüksek miktardaki karbonhidrat nedeniyle özellikle sulu yemeklerin yanında tercih edilir. Ekmek hamurunda maya vardır, mayalanma sırasında uçan alkolden dolayı içinde boşluklar oluşur. Böylece insanı yediği zaman tok tutar. Ancak yinelemek gerekirse, ekmeğin dozajında tüketilmesi insan sağlığına yararlıdır. Aksi bir durumda kan şekerinin yükselmesine ve ayrıca kilo alımına sebep olur.
Tam buğday unundan hazırlanan ürünler normale göre daha fazla lif içerir. Lifli gıdalar ise bağırsak hareketlerinin sağlanması ve kabızlığın giderilmesi bakımından önemlidir. Beyaz ekmeğin yapım aşamasında buğdayın kepeği ve ruşeymi ayrılır. Oysa bütün lifler ayrılan bu kısımdadır. Bu nedenle beyaz ekmek, tam buğday ekmeğine göre daha az lif içerir.
Ekmeğin içerdiği karbonhidrat yapısı kompleks özellikler gösterir. Bu nedenle bu karbonhidratlar kana yavaş bir şekilde karışır. Böylece kan şekerinin hızlı bir şekilde yükselmesini engeller ve kan şekerini dengeler.
Ne diyet esnasında ne de normal yemek düzeninde ekmeği tamamen öğünlerden kaldırmak doğru bir hareket değildir. Özellik diyet yapılırken insanlar öğünlerinden karbonhidrat grubundaki besinleri tamamen çıkarırlar. Bu durum da vücudun ve beynin enerjisiz kalmasına sebep olur. Enerji ihtiyacının karşılanması için insanların ekmek yemeleri gerekir. Ama bunun da bir ölçüsü vardır. Çünkü yapılan araştırmalar obezite hastalığına yakalanan insanların bol miktarda karbonhidrat aldıklarını göstermiştir. Bu nedenle günlük diyette en az 100 gram karbonhidrat alınması sağlık açısından uygundur.
Bazı diyetisyenler diyet listelerine normal ekmek yerine kurutulmuş ekmek eklerler. Ancak bazılarına göre kurutulmuş ekmek de en az normali kadar kalori içerir. Yapılan araştırmalar neticesinde kurutulmuş ekmek ile normal ekmek arasında kalori bakımından hiçbir fark olmadığı ortaya çıkmıştır. Hatta bir insan normal ekmek yediğinde iki dilimle doyuyorsa kuru ekmekte bu miktar üç dilime çıkar. Bu durumda daha fazla dilim yendiğinden dolayı, insan vücudu daha fazla kalori alır. Ayrıca kızartma işlemi sırasında içinde bulunan su, yağ, karbonhidrat, vitamin ve proteinler yandığından dolayı besin değeri de düşer.
