Fransa doğru yolda mı?

Christian Fraser

BBC News, Paris

Florange'daki çelik fabrikası özellikle bu yaz çalışma bakımından düşmanca bir ortama sahip; sendikalar savaş yürütüyor.

Pazartesi günü kontrol odasını işgal edip kalan küçük çaplı üretimi de durdurdular. Avrupa'dan gelen siparişlerin azalmasını protesto ediyorlar. Dev çelik şirketi Arcelor Mittal'in dev bacaları artık tütmüyor. İşler açıldığında üretime yeniden başlayacaklarını söylüyorlar; ama sendikalar buna ikna olmuş değil.

Sendikalı işçi Marc Sardoyne "Sonuna kadar mücadele edeceğiz" diyor ve devam ediyor:

"Babamın ömrü bu fabrikada geçti. Bu yıl sonunda emekliye ayrılıyor. Ben de işe başladığımda hep burada çalışacağım sanıyordum. Artık hiçbir şeyin garantisi yok."

İmalat sanayisinin belkemiği olan çelik ekonominin gidişatına dair iyi bir göstergedir.

Bu fabrika bir zamanlar kâr yapıyordu ama geleceğine dair şüpheler bir süredir devam ediyordu. Fransa'da Ağustos ayı üretiminin son üç buçuk yılın en düşük seviyesine indiği haberleriyle bu gelecek bugün daha belirsiz hale geldi.

Vaatler

Seçimlerden önce Francois Hollande sanayi bölgesi olan Lorraine'e giderek burada istihdamın korunacağı vaadinde bulunmuştu; ama 27 yalındaki çelik işçisi Renald Carmona kısa süre önce işten çıkarıldı.

O şimdi işsiz üç milyon Fransızdan biri. İşsizlik Fransa'nın euro'ya katılmasından bu yanaki en yüksek seviyesine çıktı. Carmona'nın Lüksemburg'da iş araması boşuna değil.

"Cumhurbaşkanı güzel vaatlerde bulunuyor" diyor Carmona, "ama eyleme geçse daha iyi olacak" diye devam ediyor.

2013 yılı bütçesi sıkıntılı ekonomik durumu yansıtıyor.

Bütçeyi son 30 yılın en ağır bütçesi olarak tanımlayan Hollande mali sorumluluğa vurgu yapıyor.

Bütçe harcamalardan 10 milyar euro'luk kesinti ve yarısı işletmelerden gelmek üzere 20 milyar euro vergi artışını içeriyor. Bu sadece başlangıç; büyüme görülmezsse kesintiler daha da artacak.

Cumhurbaşkanı, "Hükümetten gerçek büyüme tahminlerine göre bütçe hazırlamasını istedim. 2013 yılı tahminlerini yüzde 1'den 0,8'e çektik; yanlış tahminler kullanmakla suçlanmak istemiyoruz" dedi.

Ancak bazıları bu tahminlerin de fazlasıyla iyimser olduğu görüşünde.

Hollande'nin görevdeki ilk dört ayında fazlasıyla işten çıkarma olayı yaşandı; dahası, son üç çeyrekte sıfır büyüme kaydedildi.

Ekonomist Nicolas Baverez Fransa'nın ekonomik modelinin artık sürdürülebilir olmadığını belirtiyor.

Baverez , "Gidişat resesyona doğru. Kamu borçları neredeyse gayri safi milli hasılanın yüzde 90'ına ulaştı; devletin yıllık harcamaları hala üretimin yüzde 56'sına karşılık geliyor" diyor ve devam ediyor:

"Bütçede bu gidişatı geriye çevirecek birşey yok. 2012 bütçesinde 10 milyar euro'luk fazla harcama vardı; bu bütçe ise 10 milyar euro kesinti yapıyor. Yani nötr etki olacak. Fransa'nın sosyal ve ekonomik modelinde toptan reforma ihtiyaç var."

Son dönemlerde Fransız hükümetleri devletin mali işlerinin bozlukluğundan Euro Bölgesi krizini sorumlu tutuyordu.

Fakat 1973'ten bu yana Fransa'da hiç bütçe fazlası olmadı. Sosyal yük daha yüksek vergiler yoluyla işverene aktarıldı.

Fransa euro'ya geçtikten sonra birim işgücü maliyeti yüzde 28 arttı. Almanya'da ise bu artış yüzde 8'de kaldı.

'Durum ciddi'

Ticaret Bakanı Nicole Bricq yeniden değerlendirme konusunda şöyle düşünüyor:

"İngilizler vergi kesintisini sever, ama bütçe açığını kapatma konusunda Avrupalı ortaklarımıza verdiğimiz sözleri tutmak gerekiyor."

Hollande hükümetinin kamu sektörü ve sosyal devlete ekonomist Baverez gibilerinin radikal yaklaşımını uygulamasının işaretleri görünmüyor.

Fransız siyasetçilerinin durumun ciddiyetini görmediklerini ifade eden Baverez "Bu Fransa'nın sorunu ama yakında Euro Bölgesi'nin sorunu haline gelebilir" diyor ve ekliyor:

"Borçlara, yapısal işsizliğe, azalan üretime ve reform isteksizliği ya da yeteneksizliğine bir de resesyonu eklerseniz İspanyol tarzı istikrarsızlığın bütün bileşenlerine ulaşırsınız; 2013'te bu bir çöküntüye yol açarsa euro açısından ciddi bir risk oluşur."

İş dünyası, reform yapılmazsa Fransız imalat sanayisinin batacağını söylüyor.

Cuma günkü bütçe başlangıç olabilir, ama Hollande'nın çok daha fazlasına ihtiyacı var. Ekonomist Baverez haklıysa Euro Bölgesi'nin geleceği de buna bağlı olabilir.