Lozan Antlaşması seneler evvel 24 Temmuz tarihinde imzalanarak yürürlüğe girdi. Suriye Sınırı, Irak Sınırı, Türk-Yunan Sınırı, Adalar, Türkiye-İran Sınırı gibi sınır bölgelerinin konuşulup karara bağlandığı anlaşmanın ne zaman ve kimlerle imzalandığı merak ediliyor. Peki Lozan Antlaşması'nın maddeleri neler, hangi kararlar alındı?
Lozan Antlaşması'nın maddeleri nelerdir?
Tarihi açıdan önemli antlaşmalardan olan Lozan Antlaşması Osmanlı İmparatorluğu ve Müttefik Devletler Fransa Cumhuriyeti, İngiltere Krallığı, İtalya Krallığı, Japonya İmparatorluğu, Yunanistan Krallığı ve Romanya Krallığı arasında, Birinci Dünya Savaşı'nın başından bu yana olan anlaşmazlıkları çözümlemek için imzalanmıştır.
Ne zaman imzalandı?
Antlaşması'nın orijinal dili Fransızca'dır. Lozan Antlaşması ile birlikte, maddeleri Osmanlı İmparatorluğu için son derece ağır olan Sevr Antlaşması da geçersiz hale gelmiştir. Lozan Antlaşması sayesinde bütün taraflar arasındaki anlaşmazlıklar çözülmüş ve modern Türkiye Cumhuriyeti'nin sınırları tanımlanmıştır. Kurtuluş Savaşı’ndan zaferle çıkan Türkiye, kazandığı savaş sonrası İngiltere’nin girişimleriyle barış antlaşması için İsviçre’de bir araya gelmişti. İlk görüşmelerden sonra sonuç alınmayınca İsmet Paşa yönetimindeki Türk heyeti görüşmeleri terk etti ve Ankara’ya geri döndü. İngiliz siyasetçisi Lord Curzon'un yerini daha ılımlı olan Rumbold’un gelmesiyle görüşmeler tekrardan başladı. Türk heyetinin pek çok hedefine ulaştığı Lozan Antlaşması, 24 Temmuz 1923 tarihinde imzalandı ve yürürlüğe girdi.
Türkiye Cumhuriyeti, Osmanlı İmparatorluğu'ndan kalmış olan tüm haklarından feragat etmiş ve karşılığında Müttefik Devletler, Türkiye Cumhuriyeti egemenliğini resmi biçimde tanımıştır. Türkiye 23 Ağustos 1923'te, Yunanistan 25 Ağustos 1923'te, İtalya 12 Mart 1924'te, Japonya 15 Mayıs 1924'te ve Birleşik Krallık 16 Temmuz 1924'te Lozan Antlaşması'nı onaylamış ve 6 Ağustos 1924 tarihi itibariyle anlaşma geçerli sayılmıştır.
Lozan Antlaşması 2023 senesinde sona erecektir. Antlaşma kapsamında, Türkiye Cumhuriyeti'nin Suriye sınırı 20 Ekim 1921 tarihinde Fransa ile imzalanan Ankara Antlaşması'na göre belirlenmiştir. Irak Sınırı, Türk-Yunan Sınırı, Adalar, Türkiye-İran Sınırı anlaşmaya göre kararlaştırılmıştır.
Midilli, Limni, Sakız, Semadirek, Sisam ve Ahikerya adaları üzerinde Yunan hakimiyeti hususunda Osmanlı Devleti'nin imzalamış olduğu 1913 tarihli Londra Antlaşması ve 1913 tarihli Atina Antlaşması'nın adalar hakkındaki hükümleri ve 13 Şubat 1914 tarihinde Yunanistan'a bildirilmiş olan karar, adaların askeri gayelerle kullanılmaması koşuluyla aynen kabul edilmiştir. Osmanlı Devleti tarafından Uşi Antlaşması ile 1912 senesinde İtalya'ya geçici olarak bırakılan On İki Ada üzerindeki bütün haklardan on beşinci maddeyle İtalya lehine feragat edilmiştir. Ayrıca kapitülasyonlar tamamen kaldırılmıştır.
BİZE ULAŞIN
