Gazze ablukasını gevşetme kararında belirsizlikler

İsrail'in dün Gazze Şeridi'ne uygulanan ablukanın gevşetilmesi kararı dünyada genel olarak temkinli bir iyimserlikle karşılandı.

Beyaz Saray Sözcüsü Robert Gibbs, kararı doğru yönde atılmış bir adım olarak niteledi.

Avrupa Birliği'nin dış politikadan sorumlu komisyon üyesi Catherine Ashton ise kararın nasıl uygulandığını görmek istediklerinin altını çizdi ve görüşünü "Önemli olan ayrıntılar" diye ifade etti.

Ancak kararın ayrıntıları konusunda belirsizlik var. Kararın ne zaman uygulanacağı da açıklık kazanmadı.

İsrail basınına göre hükümet üç yıllık ablukanın gevşetilmesi konusundaki kararla ilgili olarak biri İngilizce, diğeri İbranice olarak iki metin açıkladı ve bu metinler arasında farklılıklar var.

BBC Orta Doğu editörü İsrail'in sadece silah gibi maddelerden oluşan basit bir yasak listesine geçip geçmediğinin anlaşılamadığını kaydediyor.

İngilizce metinde sivil malların geçişini artırıp serbestleştirme konusunda mutabakata varıldığı söyleniyor. Daha sonra açıklanan İbranice metinde ise ablukanın gevşetilmesinden bu ifadelerle söz edilmiyor, siyasette değişikliğe gidileceği belirtiliyor.

İsrail Başbakanlığı'na göre, bu karışıklığın nedeni Başbakan Netanyahu'nun İngilizce metni bizzat düzeltip basına sunulmaya hazır hale getirmiş olması. Yetkililer geçerli olan metnin Başbakan'ın elinden çıkan metin olduğunu belirtiyor.

Uluslararası kuruluşlar da İsrail'in kararına temkinli yaklaştı; Af Örgütü İsrail'in uluslararası hukuk uyarınca ablukayı derhal kaldırması gerektiğini belirtti.

Gazze'deki BM'ye bağlı yardım kuruluşunun başkanı John Ging, İsrail'in bu kararının, bölgedeki, kendi ifadesiyle "insanlığa aykırı ve yasadışı" durumu sona erdirebileceği yolunda umutlu olduğunu belirtti.

Ancak Ging, bu sözlerin gerçeğe dökülüp dökülmeyeceğini bekleyip göreceklerini kaydetti.

BM sözcüsü Chris Gunness, şimdiye dek abluka yüzünden Gazze'de geçen yılki savaşta yıkılan ya da hasar gören binaları yeniden inşa etmek için gereken yapı malzemelerini bölgeye sokamadıklarını dile getirdi.

Filistinliler tatmin olmadı Önde gelen bir Hamas yetkilisi Musa Ebu Marzuk, İsrail'in Gazze'ye ablukayı gevşetme kararının, Gazze'ye yardım gemisinde 9 kişinin ölmesi ardından oluşan uluslararası tepkileri gidermeye yönelik bir taktik olduğunu savundu.

Batı Şeria'da Batı yanlısı Filistin Özerk Yönetimi'nin lideri Mahmud Abbas da İsrail'in kararını eleştirdi.

Başmüzakereci Saib Erakat, ablukanın toptan sona erdirilmesi gerektiğini savundu.

Dün yapılan açıklamaya göre ablukanın gevşetilmesi ve bölgeye BM desteğindeki yeniden imar projeleri için gereken inşaat malzemesi geçişinin sağlanması bekleniyor.

İsrail üç yılı aşkın süredir Hamas'ın denetimindeki Gazze Şeridi'ne yönelik sıkı bir abluka uyguluyor.

Abluka bölgede yaşayan 1,5 milyon Filistinlinin pek çok ihtiyaç maddesinden yoksun kalmasına yol açıyor.

Plan uyarınca "İsrail sivil amaçlı malların Gazze'ye girişini sağlayan sistemi, uluslararası gözetim altında genişletecek."

Uluslararası gözetimin nasıl gerçekleşeceği konusunda henüz çok fazla ayrıntı yok.

İsrail bir süredir bölgeye giren malları incelemek için geçişlere Avrupalı ve Filistinli denetçiler yerleştirilmesi olasılığını da değerlendiriyordu.

Başbakan Binyamin Netanyahu, İsrail'in denizden uyguladığı ablukada bir değişiklik olmayacağını söyledi ve bu uygulamanın Gazze'nin silahların kolayca gelip geçeceği "bir İran limanı" haline gelmesini önlemek için gerekli olduğunu savundu.

İsrail 2007'de Hamas denetimine geçişinden sonra Gazze Şeridi'ni tamamen giriş çıkışa kapatmıştı. Gazze'ye yardım götürmek üzere Mayıs başında Türkiye'den çıkan filoya düzenlenen saldırı, ablukaya yönelik eleştirilerin iyice şiddetlenmesine yol açtı.

Saldırı sonucu 11 kişinin ölümü Birleşmiş Milletler ve Türkiye başta olmak üzere sert tepkilerle karşılandı.