Ailede kanser öyküsü, bireylerin kansere yakalanma riskini artırabiliyor. Ancak uzmanlar, doğru yaşam tarzı değişiklikleri ve önlemlerle bu riskin önemli ölçüde azaltılabileceğini vurguluyor.
Ulusal Kanser Enstitüsü’ne göre, kanser vakalarının yalnızca %10’u kalıtsal genlerden kaynaklanıyor. Yine de BRCA1 ve BRCA2 gibi genetik mutasyonlar, özellikle meme ve yumurtalık kanseri riskini artırabiliyor.

Ailede aynı tür kanserin birden fazla kişide görülmesi de riskin habercisi olabilir. Uzmanlar, ailede kanser öyküsü olanlar için riski azaltmanın 6 etkili yolunu paylaştı.
İşlenmiş etlerden uzak durmak ve lif, sebze, tam tahıl ile meyve ağırlıklı bir diyet benimsemek kanser riskini azaltabilir. Uzmanlar, Akdeniz tipi beslenmeyi “altın standart” olarak öneriyor. Bu beslenme tarzı, antioksidanlar ve sağlıklı yağlar açısından zenginliğiyle öne çıkıyor.

Ailede meme kanseri öyküsü olanlar için mamografi 40 yaş öncesi, kolon kanseri öyküsü olanlar için kolonoskopi 45 yaş öncesi başlatılmalı. Prostat ve diğer kanser türlerinde de taramaların erken yaşlara çekilmesi, erken teşhis şansını artırıyor.

Haftada en az 150 dakika, yani günde 20-30 dakika egzersiz, kanser riskini azaltmada kritik bir rol oynuyor. Araştırmalar, düzenli fiziksel aktivitenin kolon ve meme kanseri riskini %20’ye kadar düşürebildiğini gösteriyor. Egzersizin kanser türü fark etmeksizin koruyucu etkisi olduğu belirtiliyor.

Onkolog ve genetik danışman eşliğinde yaptırılacak testler, kanser riskinizi belirlemede etkili olabilir. BRCA ve APC genlerindeki mutasyonların erken teşhisi, alınacak önlemler için hayati önem taşıyor. Genetik testler, riskli bireylerde erken müdahaleyi mümkün kılabilir.

Sigara ve tütün ürünlerinden uzak durmak kadar, pasif içiciliğe maruz kalmamak da büyük önem taşıyor. Ayrıca, evlerde radon gazı testi yapılması öneriliyor. Bu renksiz ve kokusuz radyoaktif gaz, akciğer kanserinin sigaradan sonra en büyük ikinci nedeni olarak biliniyor.

Angelina Jolie örneği, koruyucu ameliyatların önemini ortaya koyuyor. Annesinin kanserden vefatından sonra BRCA1 geninde mutasyon tespit edilen Jolie, meme kanseri riskini %87’den %5’e düşürmek için her iki memesini aldırdı. Bu tür ameliyatlar, yüksek risk taşıyan bireyler için hayat kurtarıcı olabilir.

Uzmanlar, ailede kanser öyküsü olan bireylerin bu önerilere kulak vererek risklerini en aza indirebileceğini belirtiyor. Erken teşhis ve önleyici adımlar, kanserle mücadelede en güçlü silahlarınız olabilir.