GRAFİKLİ - Venezuela'nın zor günü: 23 Ocak

TEVFİK DURUL - Venezuela'da geçen yıl yapılan seçimleri yüzde 68 oyla kazanan Nicolas Maduro'nun ay başında devlet başkanlığı yemini etmesinden bir gün sonra Ulusal Meclisin, Juan Guaido'yu "geçici devlet başkanı" ilan etmesiyle ülkede siyasi gerilim başladı. ABD'nin başını çektiği bazı bölge ülkeleri dün Guaido'yu "geçici devlet başkanı" olarak tanıdığını açıklarken, Meksika, Bolivya, Küba, Türkiye, Rusya ve Çin'den Devlet Başkanı Nicoloas Maduro'ya güçlü destek mesajları geldi.

Venezuela'da ay başında Maduro'nun yemininden bir gün sonra muhaliflerin kontrolündeki Ulusal Meclis, seçimlerin şeffaf olmadığını ve sonuçları kabul etmeyeceğini açıkladı. Ulusal Meclis, anayasanın bazı maddelerini gerekçe göstererek Guaido'nun, yeniden şeffaf ve demokratik seçim düzenlenene kadar geçici başkanlık görevine getirildiğini duyurdu. Son olarak bu hafta başkentte bir grup askerin çağrısıyla bazı grupların sokaklara dökülmesiyle tırmanışa geçen gerilim, ABD Devlet Başkanı Donald Trump'ın dün Ulusal Meclis Başkanı Guaido'yu "geçici devlet başkanı" olarak tanımasıyla zirveye çıktı.

ABD'nin siyasi ve ekonomik gücünü Venezuela'da "demokrasinin tesisi için kullanmaya devam edeceğini" ifade eden Trump, Batı ülkelerinin liderlerine de Guaido'yu tanımaları çağrısında bulundu. Trump, ABD'nin Maduro yönetimini kendi eylemleri dolayısıyla sorumlu tutmaya devam edeceğini vurguladı.

Guaidio, Trump'ın kendisini "geçici devlet başkanı" olarak tanıdığını ilan etmesinin ardından Caracas'taki hükümet karşıtı gösterilerde destekçilerine yaptığı konuşmada, "Yönetimin gasp edilmesine son vermek, geçici hükümeti kurmak ve özgür seçimler düzenlemek için resmi olarak Venezuela'dan sorumlu devlet başkanlığı görevini üstlenmeye yemin ediyorum." dedi.

Devlet Başkanı Nicolas Maduro, ABD Başkanı Donald Trump'ın muhalefetin kontrolündeki Ulusal Meclis Başkanı Juan Guaido'yu "geçici devlet başkanı" olarak tanımasının ardından ABD ile tüm ilişkileri kestiklerini açıkladı.

ABD'nin ülkede meşru hükümete karşı bir darbe tertiplediğini savunan Maduro, ABD'li tüm diplomatlara ülkeyi terk etmeleri için 72 saat süre tanıdı.

- "Amerikalı diplomatlar Venezuela'yı terk etmeyecek"

ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro yönetimini meşru görmediklerini, bu yüzden Maduro'nun Amerikalı diplomatlara ülkeyi terk etmeleri talimatına uymayacaklarını açıkladı.

Venezuela Ulusal Güvenlik Bakanı Vladimir Padrino, silahlı kuvvetlerin, kendisini "geçici devlet başkanı" ilan ederek yemin eden Ulusal Meclis Başkanı Juan Guaido'nun başkanlığını kabul etmeyeceğini açıkladı.

ABD, Kanada ile bazı Güney Amerika ülkelerinin Guaido'yu tanımasına karşı Meksika, Küba ve Bolivya, Maduro ve hükümetini ülkenin meşru temsilcisi olarak tanımaya devam edeceklerini açıkladı.

Venezuela Devlet Başkanı Maduro, ABD'nin ülkede iç karışıklığa yol açtığını belirterek, "Emperyalist ABD hükümetiyle politik ve diplomatik ilişkileri kestiğimizi açıklıyorum. ABD'nin bütün diplomatik ekibine, ülkeyi terk etmesi için 72 saat veriyorum." dedi.

Bölgede, ABD, Kanada, Kolombiya, Peru, Ekvador, Paraguay, Brezilya, Şili, Panama, Arjantin, Kosta Rika ve Guatemala, Guaido'yu Venezuela'nın "geçici başkanı" olarak tanıdıklarını açıkladı.

- Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan Maduro'ya destek telefonu

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, dün Maduro'yu arayarak "Maduro kardeşim! Dik dur, yanındayız" ifadesini kullandı. Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın'ın Twitter hesabından duyurduğu telefon görüşmesi sonrası Türkiye'nin, Erdoğan liderliğinde tüm darbe girişimlerine kararlı tutumunu sürdüreceği vurgusu yapıldı.

Maduro da destekçilerine hitap ettiği konuşmasında, Erdoğan'ın kendisini arayarak destek mesajı verdiğini söyleyerek Türkiye'ye teşekkür etti.

Arjantin Devlet Başkanı Mauricio Macri ise sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, "Juan Guaido'yu geçici devlet başkanı olarak tanıyarak kendisine olan desteğimi açıklamak isterim. Arjantin, Venezuela'da demokrasinin yeniden tesisini ve hayat şartlarının yükseltilmesini tüm gücüyle destekleyecektir." ifadelerini kullandı.

Dünya Ekonomik Forumuna katılan Kolombiya Devlet Başkanı Ivan Duque de "Kolombiya, Venezuela halkının diktatörlükten kurtulması için Juan Guaido'yu Venezuela'nın devlet başkanı olarak tanıyor ve demokratik geçişi destekliyor." dedi.

- Avrupa'dan farklı sesler çıktı

Avrupa Birliği (AB) Konseyi Başkanı Donald Tusk, Venezuela Ulusal Meclis Başkanı Juan Guaido'nun, kendisini "geçici devlet başkanı" ilan etmesine destek verdi.

Twitter hesabından paylaşımda bulunan Tusk, "Umarım tüm Avrupa, Venezuela'daki demokratik güçlere destek verir. Maduro'nun aksine Ulusal Meclis ve Juan Guaido, Venezuela vatandaşlarının verdiği demokratik yetkiye sahip." ifadelerini kullandı.

İngiltere'nin Avrupa ve Amerika'dan Sorumlu Devlet Bakanı Alan Duncan, Venezuela'daki gelişmelerle ilgili olarak, ''Siyasi kriz yeterince uzun sürdü. Şimdi bütün Venezuelalılar için barışçıl çözüme gidecek yolu bulma zamanıdır.'' dedi.

Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Mass da Twitter mesajında, ''Bütün tarafları ölçülü olmaya ve şiddetten kaçınmaya çağırıyoruz. AB ortaklarımızla ortak bir tepkiyi koordine edeceğiz.'' ifadelerine yer verdi.

Fransa Cumhurbaşkanlığından yapılan açıklamada da ülkenin Venezuela'daki gelişmelerle ilgili olarak Avrupalı ortaklarıyla istişare halinde olduğu bildirildi.

Danimarka Dışişleri Bakanı Anders Samuelsen de yine Twitter'dan yaptığı açıklamada, ''Venezuela'da yeni umut doğduğunu" savunarak ''Danimarka daima meşru seçilmiş demokratik kurumları destekleyecek. Juan Guaido'nun dahil olduğu parlamentoyu da.'' mesajını verdi.

Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, "Venezuela'da anayasal düzene uygun bir şekilde, acilen güvenilir ve özgür seçimlerle sonuçlanacak siyasi bir süreç başlatılmalıdır." çağrısında bulundu.

ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro yönetimini meşru görmediklerini, bu yüzden Maduro'nun Amerikalı diplomatlara ülkeyi terk etmeleri talimatına uymayacaklarını açıkladı.

- Rusya ve Çin'den Maduro'ya destek

Rusya Federasyon Konseyi Dış İlişkiler Komitesi Başkan Yardımcısı Andrey Klimov, Rusya'nın Nicolas Maduro'yu Venezuela'nın devlet başkanı olarak tanıdığını ve bu yaklaşımında bir değişiklik olmayacağını söyledi.

Maduro'nun yasal olarak Venezuela devlet başkanı seçildiğini vurgulayan Klimov, "Rusya da Maduro'yu Venezuela'nın yasal seçilmiş devlet başkanı olarak tanımaktadır ve bu yaklaşımda bir değişiklik olmayacak." dedi.

Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, Venezuela'da Ulusal Meclis Başkanı Juan Guaido'nun kendisini "geçici devlet başkanı" ilan etmesinin ardından, ABD, Kanada ve AB'den Guaido'ya destek gelmesine tepki gösterdi.

Zaharova, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, "Venezuela'daki olaylar, ilerici Batı toplumunun oradaki iktidarı elle değiştirerek uluslararası hukuka, egemenlik ve devletin iç işlerine karışılmamasına nasıl baktığına örnektir." ifadelerini kullandı.

Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hua Çunying da Venezuela'daki gelişmelere ilişkin, hükümetin ülkenin ulusal egemenlik, bağımsızlık ve istikrarını korumaya yönelik çabalarını desteklerini belirterek, "Çin, Venezuela'ya dış müdahaleye karşı çıkıyor." açıklamasını yaptı.