Güney Kıbrıs 'halkının canı yakılarak' kurtarılıyor

Robert Peston

Ekonomi Editörü

Euro bölgesi hükümetleri ve Uluslararası Para Fonu, Kıbrıs'ın güneyini kurtardı, ama bu pek de bir kurtuluşa benzemeyecek.

Ülkenin ikinci büyük bankası Laiki kapatılıyor. Bankanın kapanmasından doğacak milyarlarca dolarlık kayıp, hisse senedi sahipleri ile mevduatı 100.000 euro'yu aşan mudiler tarafından karşılanacak.

Böylece ekonominin önemli bir kredi kaynağı bir anda ortadan kalkmış olacak.

Mevduatı 100.000 euro veya bunun altında olanlar ise biraz rahat nefes alabildi, çünkü tasarrufları ülkenin en büyük bankası olan Kıbrıs Bankası'na devredilecek ve dokunulmadan kalacak.

Ancak Kıbrıs Bankası da yeniden yapılandırılıyor ve gelecekte güvende olması için yapılan değişikliklerin maliyetini, yine hesabı 100.000 euro'yu aşan mevduat sahipleri göğüsleyecek.

Bu nedenle mevduat sahipleri milyarlarca euro zarar edecek.

Yeniden yapılandırılması aylar sürecek olan bankanın, halka ve işyerlerine yeteri kadar kredi vermesi ihtimali düşük.

Bu arada Kıbrıs'taki yabancı bankalar da büyük olasılıkla gidecek, çünkü şimdiden durgunluğa giren bir ekonominin çok yavaş büyüyeceği ve bu arada birçoklarının zararına yol açacağını biliyorlar.

Özetle, Kıbrıs'ta gelecek iki yıl içinde herhangi tür bir kredi almak neredeyse imkansız hale gelebilir.

Uzun vadede de ekonominin önünde büyük güçlükler var: vergiden kaçan Ruslara kucak açan offshore bankacılık sistemi, fiilen tamamen kapanacak. Bütün kayıpların, mevduatı yüksek olanların sırtına yüklenmesi, başka seçeneği olan herkesin ömürlerinin sonuna kadar Kıbrıs'ta uzak durmasına yeter.

Bir başka deyişle Kıbrıs'ın 'kurtarılması' özetle şöyle olacak:

- Krediden yoksun kalacak olan ekonomi, vatandaşların canını yakarak hızla küçülecek.

- Başlıca sanayisi offshore bankacılık olan bir ekonomi bu kaynaktan mahrum kalacak.

Küçük mevduat sahiplerinden alınması düşünülen yüzde 6.7 oranındaki mevduat vergisinden vazgeçildi ama, Kıbrıs vatandaşları zaman içinde bu sözde kurtarma sonucunda yüzde 6.7'den daha fazla yoksullaşacak.

Kıbrıs'ın euro bölgesinde kalmasının bedeli, bölgenin borç yükü altında ezilen diğer ülkelerinden farklı olmayacak.

Euro bölgesi liderlerinin asıl düşünmesi gereken, mali güçlükler içindeki ülkelerin halkının 'euro'yu korumak için bu faturayı ödemeye değer mi' diye sorabilecek olmaları.