Afganistan ya da resmi adıyla Afganistan İslam Cumhuriyeti, bir Orta Asya ülkesidir. Pakistan, İran, Türkmenistan, Özbekistan, Tacikistan ve Çin ile komşu olan ülkenin denize kıyısı yoktur. Nüfusunun çoğunluğu Peştunlar, Tacikler, Hazaralar ve Özbekler oluşturur. Afganistan topraklarında Gazneliler Moğallar, Babür devleti gibi devlet hükümdarlık sürmüştür. 1979 yılında SSCB’nin işgaline uğrayan Afganistan’da sosyalist bir AFgan yönetimi oluşturulmuştur. Buna karşı çıkan yerel güçler Batı’nın desteği ile SSCB’ye karşı savaş vermiş; Sovyet Afgan savaşının sonuçları SSCB’nin dağılmasına kadar uzanmıştır. ABD’ye yapılan 11 Eylül saldırılaru sonrasında ise ABD, el-Kaide'nin Afganistan’da konuşlandığı ve Taliban rejiminin örgüte kaynak sağladığı iddiasıyla ülkeyi işgal etmiş ve Taliban yönetimden uzaklaştırılmıştır.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu Türkiye'de iltica merkezi iddiasını net bir şekilde bir kez daha yalanladı.
Gazeteci Mehmet Akif Ersoy, Afganistan'daki silahlı bir Taliban üyesinin kendisine Malatya İnönü Üniversitesi’nden kabul aldığını söylediğini ifade etti. Ersoy'un açıklamaları bir anda gündem yaratırken İnönü Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ahmet Kızılay'dan açıklama geldi.
ABD Başkanı Joe Biden, resmi sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, inceleme ve araştırma sonrasında kendilerine Afganistan savaşı sırasında yardımcı olan Afganları ABD’ye davet edeceğini belirtti.
Kabil'de bir kadınla röportaj yapan gazeteci Mehmet Akif Ersoy'a Taliban üyeleri müdahale etti. Elindeki silahla hızla Ersoy'un yanına yaklaşan bir Taliban üyesi görüntüleri sildi. "Sakin ol biz Türk'üz" dediğini anlatan Ersoy, hiçbir şekilde kendisinin dinlenmediğini belirterek "Asla görüntü çekemediğimiz yerler, dehşet görüntüler var. Sert müdahale ediliyor." ifadelerini kullandı.
Afganistan’da Taliban’ın yeniden yönetimine geri dönmesi, bu ülke kadınlarının son 20 yılda elde ettikleri kazanımları kaybetme korkusuna yol açarken ülkeden de kan donduran olaylar duyulmaya başladı. Taliban birkaç gün önce burka giymediği için bir kadını sokak ortasında infaz etmiş, sonraki günlerde de yine bir kadın kötü yemek pişirdiği gerekçesiyle diri diri yakılmıştı. The Sun gazetesinde yer alan bilgiye göre ise tırnakları ojeli olan kadınların parmaklarının kesileceği öne sürüldü.
Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis, Avrupa'ya yeni göç akınlarının önlenmesi için Afganistan'a yakın ülkelerin Avrupa Birliği tarafından desteklenmesinin önemli olduğunu söyledi.
ABD yönetimi, tahliye sürecinin başladığı 14 Ağustos'tan bu yana Afganistan'dan tahliye ettiği kişi sayısının 48 bine yaklaştığını açıkladı.
Taliban'ın halen hakim olamadığı, Afganistan'ın başkenti Kabil'in kuzeydoğusunda bulunan Pencşir vilayetinin merkezi, AA ekibi tarafından görüntülendi.
Almanya Dışişleri Bakanı Mass, yaptığı açıklamada, "ABD, Türkiye ve Taliban ile Kabil Havalimanı'nın nasıl işletileceğine dair konuşuyoruz." ifadelerini kullandı.
Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Türkiye ve Pakistan’da iltica başvuru merkezi kurulacağına iddiasına ilişkin, "Öyle bir şey konuşulmuş da değil, mümkün de değil" dedi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Afganistan’daki gelişmeler ve düzensiz göç konusuyla ilgili uluslararası alanda yoğun bir diplomasi yürütüyoruz. Bölgemizde istikrarı sağlamak, ülkemizi göç baskısına karşı korumak ve milletimizin huzurunu temin etmek için gereken tüm adımları atmaya devam edeceğiz" dedi.
İletişim Başkanı Fahrettin Altun, İngiltere Savunma Bakanı Ben Wallace'nin Afganistan ile ilgili kaleme aldığı makalenin çarpıtıldığını belirterek, "Bu makale, 'İngiltere, Pakistan ve Türkiye'de mülteci merkezleri kuracak' şeklinde sunuldu. Fakat ne yazık ki muhalefet yalan ve iftirada ısrar etmekten vazgeçmedi. Bir kere de biz ifade edelim, böyle bir talep yok, talep gelse dahi bunu asla kabul etmeyiz" dedi.
Son dakika haberine göre, Kabil Havalimanı'nda çatışma çıktı.
Afganistan'ın büyük bir bölümünde kontrolü ele geçiren Taliban'a karşı bir araya gelen yerel birlikler, 'son kale' olarak adlandırılan Pençşir Vadisi'nde üç ilçenin daha kontrolünü ele geçirdi. Taliban, bölgeye yüzlerce savaşçısını gönderdiğini duyurdu.
Afganistan'dan 229 Türk vatandaşı, Türk Hava Kuvvetlerine ait nakliye uçağıyla tahliye edildi.
ABD Başkanı Joe Biden, Afganistan’ın başkenti Kabil’den tahliye edilenlerden son 20 yılda ABD için çalışan kişilerin ülkeye kabul edileceğini açıkladı.
Eski Afganistan İletişim ve Teknoloji Bakanı Sayed Ahmad Saadat’ın Almanya'nın Leipzig şehrinde bisikletli yemek kuryeliği yaptığı ortaya çıktı.
Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Afganistan'daki Türk askerinin bölgede güvende olduğunu söyledi. Bakan Akar, "Tehdit, risk görürsek 24 saatte çekiliriz" mesajını vererek, Afganistan'daki gelişmelere ilişkin temasların sürdüğünü açıkladı.
Türkiye'ye kaçan Afganistanlı Firuze Eşrefi, asker olan eşi, 2 çocuğu ve kayınvalidesiyle geldiklerini belirterek, "Taliban iki çocuğumu öldürdü. Ülkemize dönmek istemiyoruz" dedi. Fehim Musevi ise Afganistan'da, ABD ve Türkiye'nin şoförlüğünü yaptığını, ismi kara listede olduğu için Taliban'dan kaçıp Türkiye'ye geldiğini anlattı.
Afganistan'ın başkenti Kabil'deki havalimanında yürütülen tahliye çalışmaları sırasında yaşanan izdiham nedeniyle son 1 haftada en az 20 kişinin hayatını kaybettiğini duyurdu.
Afganistan'da Kabil Hamid Karzai Havalimanı'nda duvarın üzerinden ABD askerlerine verilirken görüntülenen bebek ailesine kavuştu.
Son dakika açıklaması yapan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Afganistan ile ilgili yaptığı değerlendirmede; "Taliban militanlarının Afgan kılığında ülkemize gelmesini istemiyoruz" dedi.
Afganistan'dan tahliye edilen 357 Türk ve yabancı uyruklu kişi İstanbul'a getirildi
Taliban'ın yeniden iktidara gelmesiyle futbolcular Afganistan'da özgürlüklerini kaybetmekten ve hatta hayatlarından endişe ediyor. FIFPRO(Dünya Futbolcular Birliği) ve FIFA, bu durumla karşı karşıya kalan sporcuların ülkeyi terk etmelerine yardımcı olmaya çalışıyor.
ABD Savunma Bakanlığından (Pentagon) yapılan açıklamada, "Geçtiğimiz hafta Afganistan’dan 2 bin 500’ü ABD vatandaşı olmak üzere 17 bin kişi tahliye edildi" denildi.
Avrupa Birliği Komisyonu (AB) Ursula von der Leyen, İspanya'nın başkenti Madrid'te Afganların tahliye edildiği Torrejon de Ardoz askeri üssünde yaptığı konuşmada, "Taliban'ı tanımıyoruz, siyasi temasımız yok" dedi.
ABD'nin Kabil Büyükelçiliği tarafından yapılan açıklamada, Kabil Havalimanı çevresinde potansiyel güvenlik tehdidi bulunduğu belirtilerek ABD vatandaşlarının havalimanına gitmemeleri ve kapılardan uzak durmaları istendi.
Afganistan'ın yönetimini fiilen devralan Taliban verdiği ılımlı mesajlara rağmen birkaç gün önce bir kadını burka giymediği için infaz etmişti. Bu anlar daha sıcaklığını korurken Taliban yine bir kadının ölümüne neden oldu. Kadının öldürülme nedeni ise kötü yemek pişirmesiydi. İddiaya göre Afgan kadın ateşe verilerek öldürüldü.
İller İdaresi Genel Müdürü Hüseyin Kürşat Kırbıyık, Türkiye-İran sınırında yasa dışı geçişlerin engellenmesi için güvenlik önlemlerinin en üst seviyeye çıkarıldığını belirterek, geçen yıl 505 bin 375, bu yıl da şu ana kadar 280 bin 374 düzensiz göçmenin ülkeye giriş yapmaya çalışırken engellendiği bilgisini verdi.
Amerikalı oyuncu Angelina Jolie, Afganistan’daki duruma dikkat çekmek için Instagram hesabı açarak bir Afgan kızın kendisine yazdığı mektubu paylaştı.
Taliban'ın Afganistan'ı ele geçirmesinden bu yana Kabil havaalanında ölen insanlardan biri olduğuna inanılan 14 yaşındaki Afgan kızın ailesi, insan krize dikkat çekmek için kızlarının kefen içindeki yürek burkan fotoğrafını yayınladı. Korkuyla kaçanların ayakları altında çiğnenen lise öğrencisi Marzia Rahmati'nin teyzesi, ''İnsanların şu anda burada neler olduğunu görmelerini istiyoruz. Dünya bize yüz çevirdi'' diyerek yaşanılan çaresizliği anlattı.
ABD yönetimi, Kabil'den tahliye edilecek yolcuların, aralarında Türkiye, İngiltere, Almanya, İtalya ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin de (BAE) olduğu çok sayıda ülkeden aktarmalı uçuşlarla ABD'ye gönderileceğini açıkladı.
ABD Savunma Bakanlığı Sözcüsü John Kirby, Kabil Havalimanı’nda Afgan ailelerden birinin ABD askerlerine duvarın üzerinden teslim ettiği bebeğin hasta olduğunu ve tedavi edildikten sonra babasına geri verildiğini söyledi. Afganistan'ı terk etmek isteyenlerin çaresizlikleri kameralara yansıdı.
Taliban'ın sözcülerinden Süheyl Şahin, Çin'in Afganistan'ın yeniden inşasında büyük rol oynayabileceğini söyledi.
ABD Başkanı Joe Biden, Afgan güvenlik güçlerinin kısa süre içinde çözülmesini kimsenin beklemediğini, Kabil'de ortaya çıkan tablonun bu hızlı çöküşün sonucunda ortaya çıktığını savundu. Biden açıklamasında, "Taliban'a şunu çok net söyledik: Bizim askerlerimize herhangi bir saldırı, operasyonlarımıza bir müdahale olursa çok hızlı ve kuvvetli bir cevap görürler." ifadelerini kullandı.
NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, "Afganistan'daki krizden önemli dersler alınması gerekiyor. Dünyanın gözü Afganistan'da tekrardan terör örgütlerinin yuvalanmasına izin vermeyiz." dedi. Stoltenberg ayrıca havalimanının güvenliğini sağlama konusunda Türkiye'ye teşekkür etti.
İngiltere'nin Savunmadan Sorumlu Devlet Bakanı James Heappey, son tahliye uçaklarının pazar günü Afganistan'ı terk edebileceğini ancak söz verilen herkesin Afganistan'dan tahliye edilemeyeceğini söyledi. Öte yandan, Fransız gazeteci Brice Andlauer, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un açıklamalarının aksine önceki yıllarda Afganistan’da Fransa ordusu için çalışan Afganlarla tahliye için iletişime bile geçilmediğini belirtti.
Afganistan'ın başkenti Kabil'de ülkeyi terk etmek isteyenlerin akın ettiği Hamid Karzai Uluslararası Havalimanı’nda çıkan kargaşada annesinden ayrı düşen iki aylık Hadiya bebeğe Türk askerleri sahip çıktı.
Son dakika haberine göre Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Afganistan'da hâla çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Gerekirse Taliban ile görüşmeler yapabiliriz" dedi. Erdoğan ayrıca, Türkiye'de 300 bin Afgan göçmen olduğunu belirtti.
Estonya Başbakanı Kaja Kallas'ın Afganistan'dan tahliye edilen 10 kadar mülteciyi kabul etmeye hazır olduklarını söylemesi gündem yarattı. Sayının sadece 10 olması sosyal medyayı adeta sallarken Estonya hükümeti, daha sonra bu sayının 30'a çıkartıldığını duyurdu.
Afganistanlı Gazeteci Tariq Majidi, Afganistan’dan kaçmak isteyen vatandaşların uçaktan düşme anlarını anlatarak, “Bir anda patlamaya benzer bir ses duyuldu, Kimse bunların gerçek hayatta gerçekleşebileceğini düşünemezdi, hayal edemezdi” dedi.
Birleşmiş Milletler'e (BM) sunulan bir rapora göre Taliban, Afganistan hükümeti veya NATO için çalışmış kişilere yönelik "insan avı" başlattı. Raporda, Taliban savaşçılarının ülkenin bazı bölgelerinde kapı kapı gezerek bu kişileri aradığı, bulamadıkları takdirde de ailelerini tehdit ettiği aktarıldı.
İstanbul’da sosyal medyadan yaptığı paylaşımlarla, Türkiye'de yaşamak istemediğini ve Afganistan’a geri dönüp orada ölmek istediğini söyleyen Afgan genç, polis ekipleri tarafından sınır dışı edilmek üzere İl Göç İdaresi Müdürlüğü’ne teslim edildi.
Vatan Partisi lideri Doğu Perinçek'in Taliban'ın ilerleyişini Kurtuluş Savaşı'na benzetmesi olay yarattı. Gazeteci Nagehan Alçı canlı yayında Perinçek'e tepki göstererek "Acaba insanları çıldırtmaya mı çalışıyorsunuz?" ifadelerini kullandı.
Şarkıcı Aryana Sayeed, Taliban'ın yönetimi ele aldığı Afganistan'dan Türkiye'ye geldi. Şarkıcı ilk açıklamasında ise "Sizinle paylaşacağım çok hikayem" var dedi. Sayeed'in fotoğrafını Instagram hesabından paylaşan şarkıcı Çelik ise "Ah be güzelim bizde senin gibi ne hikayeler var" diyerek herkesi şaşkına çevirdi.
Afganistan'da kontrolü ele geçiren Taliban, infazlarına başladı. 'Genel af' ilan edilmesine rağmen ülkeden her gün yeni bir infaz görüntüsü gelirken son olarak Afgan polis şefi Hacı Molla Achakzai'nin öldürüldüğü ortaya çıktı.
Tüm dünya Afganistan'da yaşanan kaosu izlerken, sosyal medyayı sallayan bir olay yaşandı. Taliban'dan kaçmak için uçağın iniş takımlarına binen ve kalkıştan sonra düşerek feci şekilde ölen insanların görüntüsü tişörte basılarak ABD'de satışa sunuldu. Kısa sürede yayılan görüntü sosyal medyada infial yaratırken, tepkiler üzerine tişörtün satışı durduruldu.
Risk altındakileri Afganistan'dan çıkartmak için çalışan İngiliz gazeteci ve yazar Nadene Ghouri, insanların Taliban'dan saklandığını ve durumlarının kritik olduğunu söylüyor.
ABD’nin Kabil Büyükelçiliğinde görevli diplomatların, bir ay önce Dışişleri Bakanı Anthony Blinken’ı ABD’nin ülkeden çekilmesinin hemen ardından Kabil’in Taliban’ın eline geçebileceği konusunda uyardıkları ortaya çıktı. Bu durum; ABD medyasında, yönetimin Taliban karşısında Afgan güvenlik güçlerinin yetersizliğinin farkında olduğunun en açık delili olarak yorumlanıyor.