Uzmanlar, kullanılmış otomobil alırken tam anlamıyla inceleyebilmek, basit çizik ve darbeleri görmek için mutlaka gün ışığı gerektiğini vurgulayarak, bu sebeple, satın alınması düşünülen otomobilin mutlaka gündüz görülmesini ve anlaşmanın da gündüz yapılmasının şart olduğunu belirtiyor.
Karar verilen marka ve model otomobili almadan önce mutlaka fiyat araştırması yapılması gerektiğini ifade eden uzmanlar, "Gerek gazete ilanlarını, gerek galerileri, gerekse de açık otomobil pazarlarını iyice araştırın. Fiyatları karşılaştırıp daha sonra otomobili almaya niyetlenin. Ne kadar çok otomobile bakarsanız, alacağınız otomobilin fiyatı o kadar içinize siner ve en avantajlısını alabilirsiniz" diyor.
Kaportadaki çürük yerlerin fiberglas veya macunla kamufle edilmiş olabileceğine dikkat çeken uzmanlar, bunu anlamak için bir kalemle kaportaya vurup gelen sesin dinlenmesini öneriyor. Sacla fiberglasın vereceği sesin birbirinden farklı olduğunu kaydeden uzmanlar, sacın daha tiz, fiberglasın ise daha tok çınlama sesi çıkardığını bildiriyor.
SOMUNLARA VE EK YERLERİNE DİKKAT
Kaportayı incelerken, parçaların montajında kullanılan somunların değişip değişmediğinin kontrol edilmesi gerektiğini belirten uzmanlar, ayrıca her otomobilde fabrika montajında kullanılan teknikler olduğunu hatırlatıyor. Bu tekniklerin zamanla bozulduğunu ve gözle görülür hale geldiğini ifade eden uzmanlar, ama araç bir hasar görmüşse veya araçta değişiklik yapılmışsa, bunu anlamak için otomobilin ek yerlerinde kullanılan elastiki fabrikasyon macunlara dikkat edilmesi gerektiğini vurguluyor.
Uzmanlar, fabrikalarda puntolama sistemi robotlar tarafından yapıldığı için, kaportadaki bir değişiklikte ustanın elle aynı sonucu vermesinin mümkün olmadığını kaydederek, buradan otomobilin darbeli olup olmadığının kolayca anlaşılabileceğini bildiriyor.
Uzmanlara göre, ayna ve kenar çıtaları, anten bağlantı yeri, tampon gibi yerlerde boya izlerinin olması, otomobilin boyasının orjinal olup olmadığını gösterir. Kapı veya cam fitilleri de kontrol edilerek aracın boyanıp boyanmadığı tespit edilebilir. Ayrıca otomobilin çeki demiri gibi zor görülen kısımlarında unutulan bir bant da boya yapıldığının belirgin bir delilidir.
MOTORU BİR USTAYA GÖSTERİN
İkinci el otomobil alırken mümkünse motordan anlayan bir tamirciyle yola çıkılmasını öneren uzmanların diğer tavsiyeleri ise şöyle:
"Kullanılmış otomobil alırken öncelikle motor kontrol edilmeli. Bu sebeple, almayı düşündüğünüz otomobili ya servisine gösterin, veya yanınızda motordan anlayan bir ustayı götürün. Kaput açıldığında, öncelikle motor kapağı açılıp yağ akıtması kontrol edilmeli ve contaların yağ sızdırıp sızdırmadığına bakılmalı. Otomobili çalıştırıp mutlaka motorun sesini dinleyin. Bu size motor hakkında referans olacaktır. Otomobili motoru soğukken çalıştırdığınızda rölantisi düzgünse ve uğultu yapmıyorsa bu iyiye işarettir. Motoru çalıştırdığınızda sesi dinlerken egzozun da patlak olup olmadığını kontrol edebilirsiniz. Eğer egzoz aşırı yıpranmış ve delinmişse bu durum kendini sesiyle ele verir."
Uzmanlar, radyatörün ve motor hortumlarının su kaçırıp kaçırmadığına da bakılması gerektiğini belirterek, eğer radyatör suyu paslı ve yağlıysa sorun olduğunu vurguluyor. Alınacak otomobilin kaputunu kapatmadan önce aküsünün kontrol edilmesinin unutulmaması gerektiğini ifade eden uzmanlar, akü başları okside olup yağlanmış ise bunun akünün ömrünün azaldığı anlamına geldiğini kaydediyor.
ŞASE VE MOTOR NUMARALARI
Uzmanlar, otomobilin çalıntı olup olmadığını anlamak için, ruhsattaki bilgilerle şase ve motor numaralarının karşılaştırılması gerektiğini de bildirerek, "Yoksa çalıntı otomobil alıp daha sonra başınızı ağrıtırsınız" uyarısında bulunuyor.
İkinci el otomobil alırken dikkat edilmesi gereken en önemli hususlardan birinin de yaptığı kilometre olduğunu belirten uzmanlar, bunun otomobilin yıpranmasıyla doğru orantılı olan en belirgin değişken olduğunu ifade ediyor. Uzmanlar, kilometre göstergesinde oynama yapılıp yapılmadığının da ya aracın bakım kitapçığına bakılarak veya uzmanına gösterilerek anlaşılabileceğini söylüyor.
Rot ve rotillerin sağlam olup olmadığını anlamak ve ön takımı kontrol etmek için otomobili kullanmanın gerekli olduğunu kaydeden uzmanlar, bu sayede otomobilin amortisörleri, fren ve debriyaj balatalarının da kontrol edilebileceğini vurguluyor.
İkinci el otomobil alırken yasal yükümlülükleri de unutmamak gerektiğini belirten uzmanlar, "Bazı otomobiller, Türkiye'ye kaçak olarak sokulmaktadır. Bu sebeple, Avrupa otomobil alırken gümrük kağıdının veya ithal belgesinin mutlaka kontrol edilmesi gerekli. Çünkü ruhsat sahte olabilir. Ayrıca, otomobilin hacizli olup olmadığını ve vergi borçlarını araştırmayı unutmayın" diye de uyarıyor.
MOTOSİKLET ALIRKEN
Uzmanlar, 750 cc'lik ve küçük motorların Türkiye yolları için uygun olduğunu ifade ederek, "Motosiklet sahibi olmak isteyenler, kesinlikle hakim olamayacakları motorları almamalıdır. Türkiye'de motosikletle ölümün ardında, hemen her zaman bu gerçek yatmaktadır" uyarısında bulunuyor.
Uzmanlar, motosiklet alırken yapılacak ilk işin, motorun sesini dinlemek olması gerektiğini belirtiyor. Ayrıca eğer otomobilde ses fazlaysa bunun da motora yüklenildiği anlamına geldiği ifade ediliyor.
Fren ve debriyaj kollarında, aynalardaki çiziklerin ve orijinal boyanın üzerindeki oynamanın, motosikletle kaza yapıldığını gösterdiğini vurgulayan uzmanlar, ayrıca uzun yol yapılan motosikletlerde lastiklerin çok aşındığını da bildiriyor.
Uzmanlar, motosikletin zincirinin, yapılan kilometre arttıkça aşındığını ve boyunun uzadığını da belirterek, "Eğer zincir, kullanılan kilometreye oranla daha fazla uzamışsa, bunun altında kötü kullanım yatar. Bu aşınmalardan da zincir değiştirilmediyse ne kadar sık ve çok kullanıldığı ortaya çıkar" diyor. Uzmanlar ayrıca, arka jant göbeğindeki dişlinin lastik takozu fazla aşınmışsa motora yüklenildiği ve fren balatalarının kötü kullanıldığının anlaşıldığını da belirtiyor.