İran milli internet ağı kurdu

İran hükümeti sosyal medya sitelerine erişimi engelliyor. Ancak İranlılar bu engeli delmek için aracı sunucular kullanıyor.

İran milli internet kurma projesinde ilk aşamayı tamamladığını açıkladı.

Pazar günü yapılan açılış törenine İran'ın iletişim, bilgi ve teknolojiden sorumlu bakanı Mahmud Vaezi katıldı.

Devlet haber ajansı Irna girişimin "yüksek kalitede, hızlı ve az maliyetli" internet bağlantısı sunacağını yazdı.

Ancak muhalifler bu girişimin ana amacının yetkililerin vatandaşların internet kullanımlarını daha sıkı kontrol altına almak olduğunu söylüyor.

İran Twitter, Instagram ve Facebook gibi yabancı kaynaklı sosyal medya sitelerine erişimi engellese de pek çok kullanıcı sanal özel ağlar ve aracı sunucular sayesinde bu sitelere ulaşabiliyor.

Ulusal internet fikri ilk kez 2010 yılında ortaya atılmış ve 2015 yılında bütünüyle çalışır durumda olması planlanmıştı.

Hükümet bu girişimin hedefinin İslami içeriğin yayılacağı ve dijital farkındalığı arttırmak için izole edilmiş milli yerel ağ olduğunu söylüyor.

Plana göre yerli ağ var olan sistemin yerine geçecek. Vaezi insanların mevcut internet ağını delerek farklı sitelere ulaşabilmesini "verimsiz" olarak niteliyor.

İran'da iletişim ve teknolojiden sorumlu bakan Mahmud Vaezi yerli internetin siber teditlerle mücadeleyi kolaylaştıracağını söyledi.

Vaezi açılışta yaptığı konuşmasında "Tüm yerel faaliyetler, hizmetler, uygulamalar ve farklı içerikler ulusal internette yer alacak" dedi.

Vazei bu girişimin siber tehditlerle mücadeleyi kolaylaştıracağını da söyledi.

Merkezi Tahran'da bulunan haber ajansı Mehr'e göre planın ilk aşamasında e-devlet hizmetleri ve yerli web sayfalarına erişim sağlanacak. Şubat 2017'te tamamlanması planlanan ikinci aşamada yerli video içeriği eklenece ve Mart 2017'ten itibaren farklı hizmetler getirilecek ve uluslararası ticaret yapan şirketlere destek sağlanacak.

Yerel basında çıkan haberlere göre kullanıcıların özel yaşamına saygı gösterilecek.

İnsan hakları örgütleri İran'ın yerli internet projesinin İran halkını daha ileri düzeyde bir tecride maruz bırakacağını düşünüyor.

Ancak Article 19 isimli İngiliz insan hakları grubu aynı kanıda değil.

Grup bu yıl başında yayınladıkları bir raporda "İran'ın medeni, siyasi, dini ve etnik temelde insan hakları ihlalleri göz önüne alınınca, ulusal internet gibi projeler özellikle endişe verici" şeklinde görüş bildirmişti.

Grup "Ulusal İnternet Projesin'nin daha ileri düzeyde tecride, gözetlemeye ve bilgi toplanmasına" neden olacağını söyleyerek "İran halkını dünyanın geri kalanından ciddi bir biçimde tecrit etme, bilgiye erişimi sınırlama ve toplu eylem ve halk protesto girişimlerini engellem riski var" ifadelerini kullandı.

"The National Internet Project could pave the way for further isolation, surveillance and information retention.

BBC