BİZE ULAŞIN
Kaktüs, çok fazla suya ihtiyaç duymayan, temel bakımları yerine getirildiğinde sağlıklı bir şekilde büyümeye uygun bir bitki olsa da bazı küçük ayrıntılara dikkat edilmesi gerekir. Bu ayrıntılara dikkat edildiği takdirde uzun yıllar boyunca yaşamaması için hiçbir sebep yoktur.
Stapelia gigantea: En çok büyüyen türlerden biridir. Çiçeği yıldız şeklinde açar. Çok hızlı büyürler ve çok fazla bakıma ihtiyaç duymazlar. Yaz aylarında başlayan çiçeklenme sonbahara kadar devam eder.
Huernia transmutata: Farklı renklerde ve büyüklüklerde çiçek veren bir türdür. Genellikle yaz ve sonbahar aylarında gerçekleşen çiçeklenmeye yılın her zamanında rastlamak mümkündür.
Peyote kaktüsü: Halk arasında zehirli kaktüs olarak bilinir. İçerisinde yer alan meskalin isim madde halüsinasyon görmeye neden olur. Meskalin damlaları ilk çiçekten itibaren oluşmaya başlar. Tohumdan yetişkin bir kaktüs haline gelip çiçek açması ise yıllar alır.
Echinopsis: Tek günlük çiçekler açan kaktüs türüdür. Gövdesinden çokça çiçek verir. Diğer kaktüs türlerine göre soğuğa karşı daha dayanıklıdır ve evde bakımı kolaydır.
Gymnocalycium mihanovichii: Renkli çiçekleriyle dikkat çeken ve genellikle teraryum aranjmanlarında kullanılan bir kaktüs türüdür. Yalnızca aşı ile üretilebilir.
Rebutia: Kolay çiçeklenen bir kaktüs türü olduğu için dekorasyon amacıyla kullanılır. Gövdesi küre şeklindedir, çiçeği ise kırmızı, turuncu, beyaz ve sarı renklerde olabilir. Gövdenin dikenleri ince tüye benzer bir yapıdır. Çiçekler kaktüsün gövdesinin yan tarafında çıkar.
Crassula Buddha's Temple: Çok fazla bulunmayan bir türdür, bu neden koleksiyoncular arasında popülerdir. Dikenleri yoktur, şekil itibarıyla Buda Tapınaklarına benzer. Büyüdükçe yavrular, aşırı sulama halinde ise kolayca çürür.
Mammillaria spinosissima: Çiçekler kaktüsün tepe kısmında, taç şeklinde açar. Görüntüsü oldukça estetiktir. Çiçekleri döküldükten sonra süs biberine benzer küçük meyveler verir. Boyu büyüdükçe gövdesi kalınlaşır ve yana doğru yatar. Böyle bir durumda saksı değişimi yapılabilir.
Kaktüs, genel olarak çöl gibi az yağış alan, sıcak iklimlerde yetişir. Kapalı ortamda yetiştirilen kaktüs ise rüzgarı direkt olarak alan alanlardan uzak tutulmalıdır. Ancak yine de aydınlık bir ortamda tutulmalıdır. Pencere kenarları, balkonlardaki gölgelik kısımların bir kaktüsün yetişmesi için en ideal alanlardır.
Kaktüsün saksısı küçük olmalıdır ancak saksının köklerin sıkışmasına sebep olabilecek kadar küçük olmamasına da dikkat edilmelidir. Yeni satın alınan bir kaktüsün ise ilk etapta bir boy büyük saksıya taşınması önerilir.
Saksının tabanındaki delikler bitkinin suyu kolayca almasını sağlar. Suyun topraktan bitkinin köklerine kolayca ulaşabilmesi için ise saksının dibine delikleri kapatmayacak şekilde çakıl taşı yerleştirilebilir. Aynı zamanda saksının altında mutlaka bir saksı tabağı bulunmalıdır.
Büyük saksılara yerleştirilen kaktüslerin büyümesi durur. Bu sebeple saksı değişimi kaktüs büyüdükçe kademeli olarak yapılmalıdır.
Çoğu bitkide olduğu gibi kaktüs için de toprak seçimi oldukça önemli bir konudur. Kaktüsün toprağı suyun geçişinin kolay olduğu bir özellikte olmalı ve içeriğinde fazla kireç barındırmamalıdır.
Kaktüs kendisi su depolayabildiği için su depolama özelliğine sahip olan torf tipi toprağı sevmez. Kaktüs için en ideal toprak ince ve kalın kumun perlit açısından zengin bir toprakla karıştırılma elde edilebilir. Bu karışımın çiçek bakımıyla ilgili malzemeler satan dükkanlardan temin edilmesi mümkündür.
Bitkiye tabak sulama işlemini de yapmanız önemlidir. Tabağa bir miktar su koyup toprağın suyu çekmesini bekleyin ve en fazla iki saat sonra suyu boşaltın. Tabakta bayat su bırakmamaya özen gösterin. Bitkinin çürüme nedenlerinden biri de çok su vermektir. Ne çok ne az, belirli bir dengeyle su verilmelidir.
Bilindiği gibi kaktüs susuzluğa karşı dirençli bir bitkidir. Elbette suya ihtiyaç duyar ancak bu ihtiyacı diğer bitkilere göre daha azdır. Sebebi ise suyu depolayabilme özelliğinde bir bitki olmasıdır.
Kaktüsün sulanmasında kullanılan suyun kireçli olmamasına dikkat edilmelidir. Eğer çeşme suyu kullanılacak, su kaynatılabilir. İçme suyu ise direkt kullanılabilir.
Su, bitkinin toprağı tam olarak kuruduğunda verilmelidir. Toprağın kuruluk oranı ise parmağın belirli bir seviyeye kadar toprağa batırılmasıyla anlaşılabilir.
Kaktüsün sulama işlemi tabanındaki tabağa su doldurulmasıyla yapılır. Tabağa koyulan bir miktar su, saksının tabanındaki deliklerde önce toprağa, sonra kökler aracılığıyla bitkiye ulaşır. Tabakta bayat su bırakmamaya özen gösterilmelidir.
Bitkinin çürümemesi için verilen su miktarına dikkat edilmeli, bitkiye ihtiyacından fazla su verilmemelidir.
Kaktüs, mekanın en çok güneş alan yerine koyulmalıdır. Yeterli derecede güneş ışığı alamayan kaktüs beslenemez, bu durumda solma ve kararma söz konusu olabilir. Pencere kenarları, balkon gibi yerler kaktüsün sağlıklı bir şekilde gelişmesi için idealdir.
Balkonda bakılan kaktüs, güneşin dik geldiği saatlerde gölgeye alınmalıdır.
Bitki toprağının verimli olması ve kaktüsün sağlıklı bir şekilde büyümesi için gübreleme işlemi oldukça önemlidir. Kullanılan gübre kesinlikle hayvan gübresi olmamalıdır. Hayvan gübresi kaktüsün çürümesine ve ölmesine neden olur.
Kaktüs için en iyi gübre, "çiçek coşturan" veya "çiçek açtıran vitamin" olarak adlandırılan suni gübrelerdir. Gübrenin, az azotlu, çok potasyumlu ve çok fosforlu olmasına özen gösterilmelidir.
Gübreleme için en uygun zaman ilkbahar mevsimidir. Kış aylarında kaktüs dinlenme döneminde olduğu için gübreyi kullanamaz. Bu da gübrelemeden verim alınamamasına neden olur.
Kaktüs ışık, sıcak, sulama, toprak gibi birçok faktörün gözetilerek uygun ortamın sağlanmasıyla oldukça hızlı bir şekilde büyür. Kaktüsün büyümesi ve çiçek açması için bütün şartlar doğal ortamına en yakın halde olmalıdır.
Çok güneş alan bir yerde bakılan, toprağı kaliteli ve istediği gibi olan, suyu yeterli miktarda verilen ve budaması iyi yapılan bir kaktüs kısa sürede büyüyecek ve yavrulayacaktır. Ayrıca kaktüsün sağlıklı bir şekilde büyümesi için rüzgar almayan bir yerde durması gerekir. Rüzgar kaktüsünün kökünü sallayacağı ve köküne hava akımının girmesine neden olacağı için ömrünü azaltır ve çürüme, sararmaya sebep olur.
Etli kaktüs bakımı ve büyümesi de hemen hemen minik kaktüslerin bakımıyla aynıdır.
Kaktüsün çiçek açması için en önemli faktör bitkinin doğal ortamındaki şartlara sahip olmasıdır. Kaktüs, sürekli olarak çiçekli bir halde görülebilecek bir bitki olmasa da hemen hemen her kaktüs çiçek açar. Yılda bir kez açan çiçekler bitkinin üzerinde çok fazla kalmaz.
Kaktüs, yetişkinlik dönemine geldiğinde çiçek açar. Çiçek ilk başta tomurcuk şeklindedir. Bu tomurcuğa kesinlikle dokunulmaması gerekir. Tomurcuğa dokunmak çiçeğin ölmesine sebep olabilir.
Kaktüs çiçeğinin ömrü 3 veya 4 haftadır. Bu sürecin sonunda çiçekler dökülür ve bitki kendini bir sonraki çiçek açma dönemi çiçin hazırlamaya başlar. Çiçek açma dönemi genellikle ilkbahar ve yaz aylarıdır.
Kaktüsün çiçek açtığı dönemde ışık ve su ihtiyacı değişebilir. Bu ihtiyaçların takip edilmesi ve ona göre davranılması gerekir.
Budama işlemi, bitkinin şekillenmesi ve kalitesinin artırılması için yapılır. Bitkinin yeşil olduğu dönemde veya dinlenme döneminde yapılması gereken budama işlemine önce hastalıklı ve kuru olan bölgelerden başlanmalıdır.
Budama çok derin olmayacak şekilde ve tırnak bırakılmadan yapılmalıdır. Budanan kısımlar mutlaka silikon, mum veya aşı macunu gibi maddelerle kapatılmalıdır. Bu işlem, bitkinin kesilen bölgesinden hava akımının girmesini engellemek adına oldukça önemlidir.
Küçük kaktüslerin budama işlemi makas, bıçak veya kol makasıyla yapılabilir.
Kaktüs toprağının değiştirilmesi bitkinin köklerinin hava almasını sağlamak adına önemlidir. Toprak değiştirme işlemi kaktüsün büyüme döneminden önce yapılmalıdır. Bunun için en uygun zaman ilkbahar aylarıdır.
Toprak değişiminde öncelikle yapılması gereken kalın bir eldiven giyerek kaktüsü saksıdan çıkartmaktır. Daha sonra saksı temizlenir ve yeni toprak saksının yarısına kadar dökülür. Kaktüs, yarısına kadar toprakla dolu olan saksıya yerleştirildikten sonra saksının diğer yarısına da toprak dökülmesiyle birlikte işlem tamamlanır.
Saksı çok fazla toprakla doldurulmamalı, sulama için saksının dibinde bir parmak kadar boşluk bırakılmalıdır.
Bitkinin toprağı değiştirildikten sonra yaklaşık bir hafta kadar sulama yapılmamaldır. Sebebi; toprak değişimi sırasında kırılan köklerin çürümesine engel olmaktır.
Kaktüs topraktan çıkarıldıktan sonra kökünde bir hastalığın söz konusu olup olmadığı kontrol edilmelidir.
Kaktüsün çoğaltılması, yalnızca köklerinin ayrılmasıyla mümkün olur. Kaktüs büyüyünce kökünden yukarıya doğru ince bir bitki yükselir. Biraz zaman geçtikten sonra bu bitki minik bir kaktüs şeklini alır. Daha sonra bu yavrunun kökü de ayrılmaya başlar. **Ana bitki köküyle yavru bitki kökünü dikkatli bir şekilde ayırarak çoğaltma işlemi gerçekleştirilebilir
**.
Kökünden ayrılan yavru bitki, direkt olarak yeni saksıya koyulmalıdır. Bu işlem için en uygun zaman dilimi ilkbahar aylarıdır.
