Antik zamanlardan beri formülünü koruyan kefir, Kafkasya bölgesinde yapılan bir süt ürünüdür. Birçok faydası bilinen kefir, zengin probiyotik içeriği nedeniyle bağışıklık sistemini güçlendirmesi, sindirim sistemini düzenlemesi, kalp sağlığını desteklemesi gibi faydalarından dolayı ülkemizde son yıllarda oldukça tüketilmeye başlandı. Peki kefir nedir? Kefir nasıl yapılır? Kefirin faydaları nelerdir? Kefirin kullanım şekli nasıldır? Kefir içmek caiz midir?
Kefir, süt asidi ve alkol fermantasyonu yardımıyla yapılan köpüklü, koyu kıvamlı, hafif ekşimsi fermente bir süt ürünüdür. Karnıbaharı andıran görüntüsü, beyazımtırak rengi ile kefir, genellikle bezelye ve fındık büyüklüğünde tanelerden oluşur. Kefir yapımında inek, koyun, keçi ve manda sütleri kullanılmaktadır. Kefir ile yapılan araştırmalarda iştahsızlık, uykusuzluk, verem ve böbrek hastalıklarında, bronşit ve astımda, egzama, dış deri yırtılmaları ve çatlaklar tedavisinde kullanılmasında faydaları görülmüştür.
Kefirin birçok faydası yapılan araştırmalar ile tespit edilmiştir. İlk akla gelen ise bağışık sistemini güçlendirmesidir. Çeşitli yayınlarda kefirin iştahsızlık, uykusuzluk, verem ve böbrek hastalıklarında, bronşit ve astımda, egzama, dış deri yırtılmaları ve deri çatlakları tedavisinde kullanıldığı belirtilmiştir. Bunların dışında kefir kullanımı damar tıkanıklığı, sindirim sistemi hastalıkları, tüberküloz, kanser hastalıklarına iyi gelmektedir.
1. Bağışıklık Sistemini Güçlendirir
Kefir, bağışıklık sistemini korumasının yanı sıra, güçlenmesine ve görevini daha etkin şekilde yapmasına yardımcı olmaktadır. Bunu da içeriğinde bulundurduğu probiyotikler ile gerçekleştirir. Çünkü probiyotikler, vücuttaki yabancı maddeler ile mücadele eden ve bakteri, virüs gibi mikroorganizmaları imha eden faydalı bakterilerdir. Bundan dolayı kefir, bağışıklık sistemi sağlığı açısından son derece faydalıdır.
2. Mide ve Bağırsak Sorunlarını Giderir
Kefirin yapısında bol miktarda bulunan probiyotik, mide ve bağırsakların korunmasını sağlayarak, sağlıklı şekilde görevlerini yapmalarını sağlamakta ve hastalıklara karşı da korumaktadır. Bu nedenle kefir, mide ve bağırsak sorunlarının giderilmesinde oldukça etkilidir.
3. Kalp Sağlığını Destekler
Kan basıncını yani tansiyonu ve kolesterolü düzenleyici etki gösteren kefir, bu iki önemli özelliğinden dolayı, kalp sağlığını desteklemekte ve korumaktadır. Özellikle de damar tıkanıklığını önleyen kefir, damar tıkanıklığının neden olabileceği, kalp krizi ve felç gibi durumları önlenmesinde de etkilidir.
5. Hücre yenilenmesini destekler
Protein bakımından oldukça zengin olan kefir, organ sistemlerinin fonksiyonlarını uygun şekilde yerine getirmeleri açısından son derece önemlidir. Çünkü kefir, vücut metabolizmalarını destekleyici etki göstermekte ve buna bağlı olarak da yaraların daha hızlı iyileşmesini sağlamakta ve hücre yenilenmesi ile hücre gelişimini desteklemektedir.
6. Sindirim Sistemini Düzenler
Probiyotik içeriği zengin olan kefir, sindirim sistemi ve bağırsak sağlığı açısından oldukça faydalıdır. Bunu da probiyotiklerin, sindirim sisteminde bulunan zararlı bakterilerin azaltılmasına yardımcı olan , besinlerin emilimi ve kana karışması şeklinde sağlar. Diğer yandan kefir, zengin lif içeriği sayesinde, bağırsak hareketlerinin düzenlenmesine yardımcı olarak kabızlık oluşumunu önler. Örneğin bir bardak kefir, günlük alınması gereken lif ihtiyacının % 21’ini karşılar.
7. Cilt Sağlığı
Kefir, içeriğinde bulunan özel amino asitler ve zengin protein içeriği sayesinde cilt yenilenmesinin desteklenmesi ve cilt yaşlanmasının önlenmesine yardımcı olmaktadır. Bunların yanı sıra, cilt sağlığı için faydalı olan A vitamini ile C vitamini içeren kefir, cilt sağlığının ve güzelliğinin desteklenmesi açısından son derece faydalıdır.
8. Anti-Kanser Etki
Kefir ile yapılan bazı araştırmalar, onun anti-mutajen özellikleri olduğunu göstermiştir. Mutasyon, hücrelerin yapılarını bozan ve onların yaşamsal faaliyetlerini değiştiren yani kısaca hücrenin yapı ve fonksiyonunu hasara uğratan kalıcı bir durumdur. Bu durum ise kansere neden olmaktadır. Bu sebeple anti-mutajen özelliği olduğu düşünülen kefirin, kanser önlemeye yardımcı olduğu tahmin edilmektedir.
9. Kefirin Diğer Faydaları
Kefir üzerine yapılan araştırmalara hala devam etmektedir. Bundan dolayı da, bazı faydaları tam olarak doğrulanmamış fakat büyük ölçüde de etkili sonuçlar vermiştir. Buna göre kefirin, faydalı olduğu düşünülen fakat hala araştırmaları devam eden diğer faydaları ise şu şekildedir;
Kefir, bir süt ürünü olduğu için yapıldıktan sonra kısa bir zaman tüketilmesi gerekmektedir. Bu sebeple evde yaptığınız veya dışarıdan aldığınız kefiri, muhakkak buzdolabında tutmalı ve 3 gün içerisinde tüketilmeniz gerekmektedir.
Evde yapacağınız doğal kefir için malzemeler ve tarifi ise şöyle;
Malzemeler
1 lt süt (inek)
1 yemek kaşığı kefir mayası-taze
Hazırlanışı
1 litre sütü derin bir kapta kaynattıktan sonra üzerindeki köpük alınarak soğumaya bırakıyoruz. Oda sıcaklığına gelen sütü, cam bir kavanoza alıyoruz ve üzerine kaşık yardımı ile kefir mayasını ekliyoruz. Kavanozun kapağını sıkı bir şekilde kapatıp bir bez ile her yerini örtüyoruz. Karanlık bir yerde yine oda sıcaklığında 1 gün boyunca bekletiyoruz. Kavanozun kapağını açtıktan sonra bez süzgeç yardımı ile süzüyoruz.
Püf Noktası
Dikkat edilmesi gereken en önemli husus, kefir yapımında kesinlikle metal kaşık, bıçak, kepçe, süzgeç kullanmamak.
Kefir çok faydalı bir süt ürünüdür. Fakat herşey de olduğu gibi yanlış kullanım sonucunda bazı sorunlara sebep olabilir. Mesela kefirin aşırı tüketimi, mide ve bağırsaklarda kramp oluşumuna yol açabilir. Özellikle hamile veya emziren kadınların tüketmemesi tavsiye edilir.
Günlük bir bardaktan fazla kefir içilmesi kilo alımına neden olur.
Kefirin içerdiği bazı bakterilerin kişilerde ishale neden olabildiği görülmüştür.
Kefir, şeker hastalarının tüketmemesi gerekenler ürünlerden biridir.
1 yaş altındaki bebeklere kefir içirilmemesi gerekir.
Bağışıklık sistemini zayıf olan kişilerde kefir, içerisinde bulunan bakteri ve mayalar nedeniyle enfeksiyona yol açabilir.
Kefir tanesinde; Torula mayaları, Saccharomyces sp., Lactococcus spp., Lactobacillus spp.,Leuconostoc spp gibi mikroorganizmalar bulunur. Kefirin başlıca maddesi, vücutta doğal olarak yaşayan ve sağlığı destekleyen faydalı bakterilerdir. Bu yüzden probiyotik olan kefirin içinde sindirim proteinleri, laktaz enzimi, A vitamini, B-1 vitamini (tiamin), B-3 vitamini (niasin), B-9 vitamini (folat), B-12 vitamini ve K vitamini ve özel amino asitler içerir.
KEFİR BİLEŞİMİ | ORANLAR |
---|---|
Süt asidi | % 0,8-0,9 |
Etil alkol | % 0,6-1,1 |
Süt şekeri / laktoz | % 1,7-2,7 |
Kazein | % 2,5-2,9 |
Mineraller | % 0,6-0,8 |
Albümin | % 0,1-0,3 |
Yağ | % 2,8-3,3 |
Kefir, faydalı bir içecek olması yanında yapımı sırasında gerçekleşen fermantasyon nedeniyle içeriğinde alkol de oluşmaktadır. Bu yüzden kefir içmek caiz midir sorusu akıla geliyor. Kefir de oluşan alkol oranı, fermentasyon oranına bağlıdır. Kefirde fermantasyon süreleri 12, 24, 48 ve 60-72 saat olarak değişmektedir. Bu sürelere bağlı olarak tatlı kefir, orta sert kefir, sert kefir, çok sert kefir diye çeşitleri vardır. Yani kefirdeki alkol miktarı ise süreye bağlı olarak artmaktadır.
Tatlı kefirde on binde bir ile binde bir civarında oluşan alkol varken sert kefir ve çok sert kefirde bu oran yüzde ikiye, üçe çıkmaktadır. Bir sene gibi bir süre bekletilen kefirde bu oran yüzde 4 düzeyine yükselmektedir. Türkiye’de üretilen kefir çeşidir tatlı kefirdir. Buna göre Türkiye’de üretilen tatlı kefirin içinde oluşan alkol da sarhoş etmeyeceğinden üretilmesinde, satılmasında ve içilmesinde herhangi bir sakınca yoktur.