Kırmızı mercimekte "tohumluk" sorunu

MERSİN (İHA) - Mersin Ticaret Borsası (MTB) Yönetim Kurulu Başkanı Abdullah Özdemir, kırmızı mercimekte yaşanan tohumluk sıkıntısı nedeniyle 2009 yılında, normal bir yılın yarısı kadar üretim gerçekleştirileceğini söyledi. Özdemir, 2008 yılını "kayıp yıl" olarak değerlendirerek, Türkiye'nin kırmızı mercimekte yeniden ihracatçı pozisyonuna geçebilmesi için 2010 yılına kadar beklemesi gerektiğine dikkat çekti.

Kırmızı mercimeğin binlerce yıldır Anadolu'da üretilen bir ürün olduğuna işaret eden Özdemir, aynı zamanda kırmızı mercimeğin ana vatanının da Türkiye olduğunu belirtti. Özdemir, özellikle son dönemlerde üretim konusunda bazı sıkıntılar yaşandığını, bunda da bakliyat ürünlerinin alternatifi olarak gösterilen ürünlere devletin aşırı destek vermesiyle birlikte ekim alanlarının azaldığını, bununla birlikte kuraklık nedeniyle de kırmızı mercimek üretiminin yüzde 80 oranında düşüş gösterdiğinin bilgisini
verdi.

Türkiye tarihinde ilk kez kırmızı mercimek ithalatı yapıldığının altını çizen Özdemir, "Normalde bir yılda 600 bin civarında kırmızı mercimek üretilir, bunun da yaklaşık üçte birini ihraç ederdik. Geriye kalan miktardan da 50-60 bin ton da tohumluk olarak ayrılır, artanı da iç tüketimde kullanılırdı. Maalesef bu yıl mercimek üretimi yaklaşık 120 bin tonda kaldı. Fiyatlar da yüzde 300 oranında yükseldi. Sonuç olarak üretici elindeki ürünün tamamına yakın bir kısmını sattı ve bu nedenle de ekim
yapılabilecek miktarda tohumluk mercimek ayrılmadı" dedi.

İthal edilen tohumluklardan da verim alınamadığı ve açığın kapatılması için de ithalat yoluna gidildiğini anlatan Abdullah Özdemir, ancak buna rağmen var olan açığın kapatılmasının da mümkün olmadığını söyledi. Özdemir, her şeyin yolunda gitmesi durumunda bile üreticilerin ekmek için tohum bulamayacağını, buna bağlı olarak da 2009 yılında normal bir yılın yarısı kadar üretim yapılacağını ve Türkiye'nin yeniden ithalat yapmak zorunda kalacağını dile getirdi.

Kırmızı mercimek üretiminde 2008 yılının; kırmızı mercimek üretimi açısından "kayıp yıl" olduğunu söyleyen Özdemir, "2009 yılında hiçbir aksilik olmasa bile ancak kendi ihtiyacımızı karşılayacak kadar üretim gerçekleştirilebilecek, hatta bir miktar ithalat bile söz konusu olabilecek. Bu üründe yeniden net ihracatçı olabilmek için maalesef 2010 yılını beklemek zorunda kalacağız. Eğer bazı önlemler acilen alınmazsa 2010 ve daha sonraki yılarda bile ihracat yapamama riski var" diye konuştu.
Tarım Bakanlığı'nın elindeki mevcut tohum stokunu artırmasıyla birlikte söz konusu tohumlukları da üretim yapma taahhüdü veren üreticilere uygun bir fiyata satması önerisinde bulunan Abdullah Özdemir, TİGEM'in yapılacak olan satışlardan doğacak zararının da Hazine tarafından karşılanması ve üretilecek ürün için belli bir fiyattan alım garantisi verilmesi gerektiğini vurguladı.

Ceylanpınar Üretme Çiftliği'nin tamamen mercimek üretimine tahsis edilmesini öneren Özdemir, buradan elde edilecek ürünün de daha sonraki dönemler için tohumluk olarak ayrılması gerektiğini kaydetti.
Özdemir, açıklamasını şöyle sürdürdü:
"Güneydoğu Anadolu dışında da üretim bölgeleri oluşturulmalı, buralardaki üreticiler mercimek üretimi yapmaya teşvik edilmeli. Olası bir kuraklık veya benzeri bir afet için risk dağıtıcı önlemler yani tarım sigortası gibi önlemler devreye sokulmalı."

Geçmiş dönemlerde de pirinçte aynı sıkıntıların yaşandığını hatırlatan Özdemir, hükümetin 'ithalat silahı'nı kullanmasıyla birlikte sorunun çözüme kavuşmaya başladığını, ancak dolardaki değer artışının pirinç fiyatları üzerinde yeniden yükseltici yönde etki yapmaya başladığını dile getirdi. Abdullah Özdemir, üretim bölgelerinden alınan haberlere göre de bu yıl pirinç rekoltesinin oldukça iyi durumda olduğunu, bu nedenle de herhangi bir aksilik olmaması halinde pirinç fiyatlarında tekrar istikrarlı bir dönem yakalanabileceğini düşündüğünü belirtti.