Kobani'nin hayata dönüş mücadelesi

Çağıl Kasapoğlu - Hikmet Durgun

Suruç - Kobani

Birkaç ay öncesine kadar Kobani'den yükselen dumanların ardında artık büyük bir enkaz var.

Kent merkezindeki Azadi (Özgürlük) Meydanı'nda kanatlarını göğe geren kartal figürü kentin ayakta kalan nadir yerlerinden biri. Savaş, kentin Doğu ve Güney kesimlerinde yoğunlaşırken Batı kesimleri ise nispeten daha az hasar görmüş durumda.

Türkiye sınırından Kobani'ye geçenleri önce Halk Savunma Birlikleri (YPG) karşılıyor.

Harabeye dönen kent merkezini gösteren bir YPG'li gazetecilere, "IŞİD Kobani'yi yerle bir etti. Evler darmadağın oldu. Biz de YPG ve YPJ militanları olarak IŞİD'e karşı cevap verdik. IŞİD'i Kobani'den çıkarttık. Kobani'yi IŞİD'den temizledik. Yaşasın YPG/YPJ direnişi!" diyor.

Kent merkezindeki YPG'liler ziyaretçilerle ilgilenirken, cephelerde de nöbet devam ediyor.

Önce yaya olarak daha sonra camları kırık ama radyosu sağlam bir araçla kentin doğu tarafına doğru ilerleyince, YPG'nin doğu cephesinde ele geçirdiği son nokta olan Kaniya Kurda Tepesi'nde YPJ'li kadın savaşçılar görülüyor.

'Aldık işte'

Bu tepe, Ekim ayında sınırın diğer tarafından dürbünle bakıldığında IŞİD bayrağının görüldüğü bir tepeydi. Şimdi ise YPG bayrağı dalgalanıyor.

YPG ve YPJ'liler, bayrağın dikildiği noktanın hemen altına kazınan sığınaklarda nöbetleşe uyumaya devam ediyor.

YPJ'li 17 yaşındaki Hareke, neredeyse boyu kadar olan tüfeği omzunda, tırmandığı Kaniya Kurda Tepesi'nden arkasına dönüp yerle bir olan kente bakıyor ve "Aldık işte" diyor gülümseyerek...

Hareke iki aydır Suruç'taki annesini görmemiş. Ağabeyi de Türkiye tarafında.

"Kenti aldık, şimdi annemi görmeye gideceğim" diyor. "Annen hiç endişelenmedi mi? Sen savaşmaya gideceğini söylediğinde karşı çıkmadı mı" sorusuna ise heyecanlı heyecanlı gülümseyerek, "Olur mu? Çok sevindi. Bana hep destek oldu" yanıtını veriyor.

YPJ'li savaşçılar, tepenin hemen yakınlarındaki bir evde kalıyorlar. Tüfeklerini evin dışındaki duvara dizmişler, yemek vaktini bekliyorlar. Bir yandan şarkı söylüyorlar bir yandan da IŞİD'in yenilgisini alaya alıyorlar.

Yaşı 18'in altında olan çok sayıda YPJ'li var. Çocuğu olanları cepheye göndermiyorlarmış. Onlar genellikle savaşacak olanların kıyafetlerinden ve hazırlıklarından sorumlu oluyor.

Kıyafetlerden sorumlu olan YPJ'li Şehrivan, gazetecilerin paçalarının çamura bulandığını görür görmez gülerek içeri yöneliyor yeni bir pantolon vermek için. "Bizimkilerden verelim sana" diyerek eğleniyor bir yandan...

Ellerinde tüfekleriyle poz veriyorlar ama sigara içerken görüntülenmek istemiyorlar.

Cepheler zafer kutlaması yapıyor ama hala tetikteler.

2 bin sivil var

Kobani'nin Doğu ve Güney cephesinde evler ve iş yerleri büyük hasar görmüş. Kurşunlar evleri delik deşik etmiş, birçok araç, ev ve iş yeri kullanılmaz halde. Siviller daha az zarar gören Batı'da yaşıyor.

Kentte hala sokak ve caddelerle evlerin içinde enkaz altında IŞİD üyelerinin cesetleri duruyor. Birçok yerde hala patlamamış havan mermileri ve silah mermileri bulunuyor.

IŞİD saldırılarından önce 200 bin kişinin yaşadığı Kobani'de şimdi 2 bine yakın sivilin olduğu tahmin ediliyor. Elektrik ve suyun kısıtlı olduğu kentte bulunan tek ekmek fabrikasından günde 2 ton ekmek çıkartılıyor ve Kobani'de yaşayanlara ücretsiz dağıtılıyor.

Kentteki en önemli güvenlik riski IŞİD'in kaçarken boş evlere bıraktığı mayın ve bombalar.

Kentin yeniden inşası için çağrılar

Kobani'nin köylerinde YPG ve YPJ'liler nöbete devam ediyor. Kobani Eş Başkanı Enver Müslim, Kobani'de 'cesetler ve mayınlar var olduğu müddetçe kimsenin Kobani'ye gelmesine izin vermeyeceklerini' söylüyor.

Kobani Halk Meclisi Başkanı Ömer Alvoş da Kobani'nin yeniden inşası için "henüz herhangi bir ülkeyle, resmi görüşmeleri bulunmadığını" belirtiyor, fakat Türkiye'nin yardımını bekledikleri talebini yineliyor.

Kobani için sivil toplum örgütleri de organize olmaya başladı. Rojava ile Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği, Çarşamba günü 'Özgür Kobane'nin yeniden inşası için bir tuğla da sen koy!' kampanyası başlattı.

Dernek Başkanı Mümin Ağcakaya, "Kobani'nin yeniden inşası için mimarlar, mühendisler, sağlık ve eğitim uzmanlarına ihtiyaç var" dedi ve meslek odalarıyla görüşeceklerini belirtti.

Mayınların ve cesetlerin gelecekte Kobani'ye dönmek isteyenler için ciddi güvenlik ve sağlık riski oluşturduğuna dikkat çeken Ağcakaya, yeni bir kent inşaasının maliyetinin yüksek olacağını, kampanyayı da katkıda bulunmak isteyenlere çağrı amaçlı başlattıklarını söyledi.