Kumarın başkenti Macau'da siyasi uyanış

Çoğu kişi Çin'in Macau kentini sadece dünyanın kumarhane başkenti olarak bilir.

Eski Portekiz sömürgesi bu unvanı 2006'da Las Vegas'tan geri almıştı.

Şimdi bu özel yönetim bölgesi iki ayda bir Las Vegas'ın tüm bir yılda getirdiğinden daha çok gelir elde ediyor.

Dünya Bankası'nın son verilerine göre Macau bağımsız bir ülke olsaydı, kişi başına düşen gelirde Lüksemburg, Norveç ve Katar'dan sonra dünya dördüncüsü olurdu.

Ancak başarı çok sayıda sorunu da beraberinde getirdi. Büyük bir gelir uçurumu, pahalı fiyatlar ve trafik sorunu.

Hızlı ekonomik yükselişle birlikte çözülmeyen sorunlar Macau'da bir siyasi uyanış hareketi yarattı.

Dün binden fazla kumarhane çalışanı Sands China Kumarhanesinden hükümet binalarına kadar yürüdü.

Yürüyüş güzergâhında Las Vegas ve Macau merkezli kumar devlerine ait kumarhaneler vardı.

Talepleriyse maaş artışı, yabancıların belirli kumarhane işlerinde istihdam edilmemesi, daha gelişmiş haklar ve sigara dumanına karşı daha çok korunmaktı.

Macau Kumar Endüstrisi İşçileri Sendikası'nın Başkanı Ah Yuen "Çok sayıda üyemiz işveren tarafından o kadar çok baskı altına alındıklarını hissediyor ki, artık bunu kaldıramıyorlar. Ayağa kalkıp haklarını talep etmeliler. Ekonominin ne kadar büyüdüğüne bakın. Ben bir ev alamıyorum. İki yatak odalı bir ev alabilmem için 30 yıl daha çalışmam lazım" diyor.

Yuen ve çok sayıda diğer sendika üyesi Macau'nun siyasi geleceği hakkında haftasonu yapılan ve polis tarafından kısmen engellenen gayrıresmi referanduma büyük destek veriyor.

Referanduma katılmak isteyen Macau sakinlerinin şahsen ya da internet üzerinden oy verebilmeleri gerekiyordu.

Oy pusulasında iki soru vardı. 2019'da kentin başlıca yöneticisinin seçiminde genel oy hakkı olmalı mıydı ve gelecek Pazar yapılması planlanan seçimin tek adayı Fernando Chui'ye ne kadar güveniyorlardı?

Sandıkların açılmasından yarım saat sonra polis geldi ve seçmenlerin şahsi bilgilerini toplama hakları olmadıkları gerekçesiyle oylamayı durdurdu. Beş kişi de gözaltına alındı.

Oylamayı düzenleyen üç kurumdan biri olan Açık Macau Toplumu'nun Başkanı Jason Chao polisle aynı görüşte değil. Seçmenlerden izin aldıklarını ve şahsi bilgilere sayımda bir hata olmaması için ihtiyaç duyduklarını söylüyor.

Bilgisayar programcılığı yapan Chao geçmişte komşusu Hong Kong'dan daha az siyasetle ilgilenen Macau'da en çok tanınan demokrasi yanlısı genç liderlerden biri.

Chao, "Referandum insanların medeni haklarını kullanma şansıydı. Hükümetin sandıklarımıza saldırarak ağır bir yetki ihlalinde bulunmasını kınıyorum. Bu adil değil ve ciddi bir insan hakları ihlali" diyor.

Referandumu düzenleyenler polisin tavrının arkasında yöneticiliğin tek adayı Pekin dostu Chui'yi suçluyor.

Chiu'nun sözcüsü bu suçlamalara yanıt vermeyi reddetti.

2009'dan beri bu görevi yürüten Chui'nin 31 Ağustos'ta 400'dan fazla delegenin yüzde 95'inden fazlasının oyunu alması bekleniyor.

Referandumu düzenleyenlerse oylamanın Chui'nin bir halk oylamasında ne kadar az oy alacağını gösterdiğini söylüyor.

Sandıkların kapanmasına karşın seçmenler internette oy kullanabildi.

Altı binden az oy kullanılmıştı.

Hong Kong'da Haziran'da düzenlenen ve 800 bin kişinin oy verdiği benzer referanduma kıyasla mutevazı bir sayı. Ancak 600 bin kişinin yaşadığı Macau, yedi milyon nüfuslu Hong Kong'tan çok daha küçük.

Burada siyasi eylemciliğin tarihi çok daha kısa olsa da, sokak gösterilerinin artan sıklığı kentteki siyasi uyanışın daha yeni başladığını gösteriyor.