Lenin heykelinden Yıldız Savaşları'na

Fiona Macdonald

BBC Culture

Ukraynalı bir heykeltraş Odessa'daki bir Lenin heykelini Yıldız Savaşları'nın kötü kahramanı Darth Vader'a dönüştürdü.

"SSCB'de doğdum, yani artık var olmayan bir ülkenin çocuğuyum” diye tanımlıyor kendisini Ukraynalı heykeltraş Alexander Milov. Odessa'daki evinde İngilizce konuşan eşi Margaret aracılığıyla telefonda konuşuyoruz. "Tarihsel anıtları korumak istiyorum. İşletim sistemini temizlemek ve onları sabit diskin hafızasında saklamak istiyorum” diyor. Margaret gülüyor bu benzetmeye.

Milov'un son eseri diğer tarihsel anıtlara pek benzemiyor. Ukrayna'nın güneyinde Karadeniz kıyısındaki liman kenti Odessa'da bir fabrikanın yanındaki itici bir meydanda duruyor bu pürüzsüz siyah heykel. Tarih kitaplarına ait bir şahsiyete değil, bir film afişinden fırlamış bir kahramanı andırıyor. Milov bunun Yıldız Savaşları'nın kötü kahramanı Darth Vader'ın ilk heykeli olduğunu söylüyor. Meydanda duran Sovyet komünist lider Vladimir İlyiç Lenin heykelinden dönüştürmüş.

'Komünizmden arındırma'

Ukrayna parlamentosu Nisan 2015'te "komünizmden arındırma” adı altında yeni bir yasa çıkarmış. Eski heykeller ya da sokak ve meydan adları gibi komünist sembollerin ortadan kaldırılmasını amaçlayan bir yasa. İşte Milov'un heykeli de bu girişim sonucu ortaya çıkmış.

Milov durumu şöyle açıklıyor:

"Heykeli parçalamak istemedik, ama yasa gereğince Lenin'in heykeli kaldırılacaktı. Bu heykeli alıp Darth Vader'a dönüştürmeye karar verdim; çünkü bugün Darth Vader Ukrayna'da siyasi bir figür.”

Ukrayna'daki 2014 parlamento seçimlerinde Darth Vader ve Chewbacca ve Yoda gibi diğer Yıldız Savaşları karakterlerinin adını taşıyan kişiler aday olmuşlardı.

"Biz siyasi değiliz; ama Rusların dediği gibi bir atışta iki tavşan vurmak istedik. Lenin'in heykelini korumak, ama aynı zamanda onu gözlerden uzak tutmak, yeni bir anlam içeren yeni bir sanat eserine dönüştürmek istedik” diyor Milov.

Eski heykeller parkı

Başka komünist içerikli heykellerle bir park oluşturmak istiyor. "Lenin gibi heykelleri toplayıp çağın yalnızlaşmış kahramanlarından bir park kurmak istiyoruz. Şehir meydanlarındaki heykelleri alıp Disneyland'a benzer ayrı bir yere, ziyaret edilebilecek bir yere yerleştirmek. Bana öyle geliyor ki bu heykeller yıkılırsa bizden sonra gelen kuşaklar bu insanlara gerçekten ihtiyacımız olup olmadığı konusunda kendileri sonuç çıkarma imkanından yoksun olacaklar.”

Milov heykelleri olduğu gibi saklamaktan yana. "Ama başka seçeneğimiz yoksa onları Sovyet karikatürlerinin kahramanlarına dönüştüreceğim” diyor.

Yeni heykelini oluşturmak için Milov'un asıl heykeli sağlamlaştırması ve titanyum alaşımından oluşan bir kask ve pelerin ilave etmesi gerekti. Ayrıca Vader'in kafasına bir wi-fi yönlendiricisi yerleştirdi.

Yüzeyselliğine rağmen heykel, hangi hatıraların kalıcı olup olmayacağını kontrol edemeyeceğimizi hatırlatıyor insana. "Sovyet idealinden daha dayanıklı çıkmışa benzeyen Amerikan pop kültürünün sembolünü yaratmak istedim” diyor Milov.

Bu makalenin İngilizce aslını BBC Culture'da okuyabilirsiniz.

Dergideki diğer makalelere buradan ulaşabilirsiniz.