Meclis içtüzüğü değişiyor

ANKARA (İHA) - TBMM İçtüzük Uzlaşma Komisyonu çalışmalarını tamamladı. Meclis içtüzüğünün baştan başa değiştirilmesini öngören taslak çalışmayı Meclis Başkanı ve siyasi parti gruplarına sunan komisyonun Başkanı Salih Kapusuz, yeni içtüzüğün 1 Ekim 2009'dan itibaren yürürlüğe girmesini planladıklarını söyledi. Düzenlemeye göre Meclis Genel Kurulu'nda kanun tasarı ve tekliflerinin geneli üzerinde konuşma yapılacak ve görüşme süresi önceden belirlenecek.

TBMM Başkanı Köksal Toptan'ın girişimiyle kurulan İçtüzük Uzlaşma Komisyonu, 16 Ekim 2008'de başladığı çalışmalarını tamamladı. AK Parti Ankara Milletvekili Salih Kapusuz, CHP İstanbul Milletvekili Ali Topuz, MHP Isparta Milletvekili Nevzat Korkmaz ve DTP Grup Başkanvekili Selahattin Demirtaş'tan oluşan komisyon, bugün Meclis'te düzenlenen basın toplantısıyla hazırlanan taslağı kamuoyuna tanıttı. Komisyon Başkanı Kapusuz, komisyon üyelerinin siyasi kimliklerinden bağımsız bir şekilde hem iktidar, hem de muhalefet açısından olaylara yaklaşarak yeni bir içtüzük taslağı hazırladığını ve taslağın Meclis Başkanı Toptan, Başbakan Erdoğan, CHP Genel Başkanı Baykal, MHP Genel Başkanı Bahçeli ve DTP Genel Başkanı Ahmet Türk'e sunulduğunu bildirdi. Komisyonun mevcut içtüzüğü düzeltmek yerine yeni bir içtüzük oluşturulmasına karar verdiğini anlatan Kapusuz, mevcut içtüzüğün 1973 yılında kabul edildiğini ve o tarihten bugüne 111 maddede 155 değişiklik yapıldığını belirtti. Komisyonda demokratik, katılımcı, coğulcu,planlı ve öngörülebilir bir yasama ve denetim yapılması esasının belirlendiğini kaydeden Kapusuz, komisyon çalışmalarının başında içtüzükle ilgili olarak komisyon başkanları, akademisyenler, eski ve yeni Meclis bürokratlarının dinlendiğini, Almanya, Danimarka, Fransa, İngiltere, İspanya ve İtalya ile Avrupa Parlamentosu içtüzüğünün Türkçe'ye tercüme ettirilip detaylı şekilde incelendiğini, ardından da Macaristan, İtalya ve İspanya Parlamentolarının ziyaret edilerek detaylı bilgi alındığını açıkladı.

İKİ YENİ KOMİSYON OLUŞTURULUYOR
Yeni içtüzükle Meclis Başkanı, TBMM Başkanlık Divanı ve Danışma Kurulu'nun yetkilerinin artırıldığını, Komisyon Başkanlık Divanı, Komisyon Başkanları Kurulu, Siyasi Etik Kurulu ve Parlamento Akademisi gibi bazı yeni kurumların oluşturulduğunu ifade eden Kapusuz, getirilen diğer yeniliklerle ilgili de bilgi verdi. Kapusuz, mevcut komisyonların yeniden tanımlandığını, Kadın Erkek Fırsat Eşitliği ve Bilimiş, Bilgi Teknolojisi, ARGE ve Gelecek komisyonlarının kurulduğunu, belli bir tasarı veya konuyu incelemek üzere özel komisyonlar kurulmasına imkan verildiğini, komisyonlarda ilgili bakanlığın bütçesinin görüşülmesine olanak sağlandığını söyledi. Torba Kanun ve Temel Kanun uygulamalarına son verildiğini kaydeden Kapusuz, yasama ve denetim faaliyetlerinin yayımlanacağı Meclis Resmi Bülteni oluşturulduğunu bildirdi.

GENEL KURUL'UN 1 AYLIK KESİN GÜNDEMİ BELİRLENECEK Kapusuz'un açıklamalarına göre Meclis içtüzüğünde getirilen diğer yenilikler ise şöyle: Karar yeter sayısı, üye tam sayısının 5'te 1'i olarak uygulanacak. Kanun tasarı ve teklifleri belli bir sürede sonuçlandırılacak, son oylamalar mutlaka açık oyla yapılacak. Komisyonlar, çalışmalarını bir haftalık kesin gündem ve bir aylık taslak gündem çerçevesinde sürdürecek. Sivil toplum kuruluşlarının komisyon toplantılarına katılabilmeleri ve konuşma yapmaları yasal dayanağa kavuşturulacak. Değişiklik
önergelerinin komisyonda en geç işin görüleceği günden bir gün önce saat 14.00'e kadar, Genel Kurul'da bir gün önce saat 15.00'e kadar verilmesi zorunlu hale getirilecek. Komisyon üyesi olmayan milletvekillerine de komisyonda önerge verme hakkı tanınacak. Genel Kurul'da her birleşimin başında serbest konuşma saatinde en çok 15 milletvekiline 3'er dakikayı geçmemek üzere toplam 45 dakika, hükümete de cevaplar için toplam 15 dakikayı geçmemek üzere söz verilecek. Genel Kurul'un 1 aylık kesin gündemi ve sonraki 1 aylık taslak gündemi Danışma Kurulu tarafından oybirliğiyle belirlenecek. Danışma Kurulu'nda uzlaşma sağlanamadığı durumlarda gündemi Meclis Başkanı belirleyecek. Bu durumda gündemin 5'te 1'i muhalefet partilerinin isteklerine ayrılacak. Öncelikli olarak görüşülmesinde kamu yararı görülen konuların görüşülebilmesi amacıyla TBMM Başkanı, hükümet, en az iki siyasi parti grubu ya da TBMM üye tam sayısının beşte birinin istemesi üzerine Danışma Kurulu tarafından özel gündem belirlenebilecek.
Yoklamalarda ve açık oylamalarda pusula kullanılması kaldırılacak. Açık oylama sırasında elektronik cihaza giremeyen milletvekili, oylama sonucu ilan edilmeden önce ayağa kalkarak durumu Başkana bildirmek suretiyle oy kullanabilecek.

GRUPLARIN VE GRUBU OLMAYAN MİLLETVEKİLLERİNİN 'GARANTİ EDİLMİŞ KONUŞMA SÜRESİ' BULUNACAK Danışma Kurulu tarafından aksi kararlaştırılmamışsa Genel Kurul'daki görüşmelerde kanun tasarı ve teklifleri üzerinde verilecek önerge sayısı madde sayısı kadar olabilecek. Grubu olmayan milletvekilerine sayıları ile orantılı olarak verilecek önerge sayısı toplam önerge sayısından düşüldükten sonra kalan önerge sayısının üçte biri iktidar grubu tarafından verilecek, üçte ikisi muhalefete mensup siyasi parti grupları arasında eşit olarak dağıtılacak. Hükümet, iktidar grubuna düşen önerge hakkını
kullanacak. Danışma Kurulu, bir tasarı veya teklifin görüşülmesi için kesin bir süre belirleyecek. Konuşma süreleri hükümet, komisyon ve siyasi parti grupları için 15, grubu olmayan milletvekilleri için 10 dakikadan az olamayacak. Bu süreler garanti edilmiş süreler olacak. Danışma Kurulu'nun belirlediği süreden garanti edilmiş süreler çıkarıldıktan sonra kalan toplam süreden öncelikle grubu olmayan milletvekillerine üye sayıları oranında konuşma süresi ayrılacak ve geriye kalan toplam süre siyasi parti grupları arasında eşit olarak dağıtılacak. Genel Kurul'da konuşmalar kanun tasarı ve tekliflerinin geneli üzerinde yapılacak. Ayrıca maddeler üzerinde tek tek görüşme yapılmayacak. Genel Kurul'da denetim imkanları da genişletilecek. Denetimde sadece muhalefete munsup siyasi parti gruplarının ve grubu olmayan milletvekillerinin kullanabileceği acele soru kurumu getirilecek. Her hafta Çarşamba günü acele sorular için bir saatlik süre ayrılacak. Acele soru güncel gelişmelerle ve öncelikli olarak görüşülmesinde kamu yararı olan konularla ilgili olduğu için sıcağı sıcağına denetim yapma imkanı getirecek.

İçtüzük Uzlaşma Komisyonu Başkanı Kapusuz, bu metnin uzlaşma metni olduğunu, metin üzerinde 4 milletvekilinin tamamen mutabık kaldığını söyledi. Kapusuz, metne katkı vermek isteyenlere de açık olduklarını ifade etti. Seçimlerden önce bu değişikliğin gerçekleştirilmesinin mümkün olmadığını kaydeden Kapusuz, yeni Meclis İçtüzüğünün yürüklük tarihini 1 Ekim 2009 olarak öngördüklerini, yeni yasama döneminde uygulamaya konulmasını planladıklarını ifade etti.