Nefes alarak yağ yakıyoruz

Michelle Roberts

BBC Sağlık Editörü

Kilo verdikçe yaktığınız yağların çoğu verdiğiniz nefesle vücudunuzu terk ediyor. Bu bulgu, mikroskobik seviyede metabolizmayı inceleyen biyokimya uzmanlarına ait.

Avustralyalı uzmanlardan oluşan bu ekip vücuttaki yağın rotasını atom düzeyinde takip etti. British Medical Journal isimli tıp dergisinde yayınlanan bulgulara göre, yağ vücutta parçalara bölündüğünde bir dizi şey olmaya başlıyor.

Kimyasal bağların kopması, ısının ve kasları güçlendirecek yakıtın ortaya çıkmasını sağlıyor. Ama atomlar kalıyor ve bunların büyük kısmı vücudu ciğerler aracılığı ile karbondioksit olarak terk ediyor.

Yağ depolanması ve metabolizma

Yiyeceklerdeki yağ, vücutta adiposit adı verilen hücrelerde trigliserid olarak depolanıyor. Trigliserid üç çeşit atomdan oluşuyor: Karbon, hidrojen ve oksijen.

Trigliserid ayrıştığı zaman yaklaşık yüzde 20'si moleküler yapısı H2O olan suya, geriye kalanı karbondiokside (CO2) dönüşüyor. Oluşan su idrar, dışkı, ter, nefes, gözyaşı ya da diğer vücut sıvıları ile atılabiliyor ve su içerek kolayca yerine konabiliyor.

Nefes yolu ile dışarı atılan karbondioksit için ise bu işlem ancak yemek yiyerek ya da meyve suyu gibi içecekler, tüketerek mümkün.

Akciğerler 'en büyük boşaltım organı'

Araştırma ekibinden New South West Üniversitesi'nden Ruben Meerman ve Andrew Brown, "Bu biyokimyanın hiçbir noktası yeni değil, ama neden bilmem daha önce kimse bu hesaplamaları yapmamış" diyor ve ekliyor: "Bu sonuçlar akciğerlerin bize kilo vermede en büyük boşaltım organı olduğunu gösteriyor."

İngiliz Diyetisyenler Birliği'nden Duane Mellor yağ metabolizmasını bir otomobilin içinde yanan benzine benzetiyor. Yağ yandıkça ısı açığa çıkarıyor ve hareketi sağlıyor. Ama aynı zamanda atık da ortaya çıkarıyor. Yağın enerjiye çevrilmesinin ardından ortaya çıkan atomlar ise egzoz gazlarına benzetiliyor.

Tahminlerine göre ortalama bir insan her gün en az 200 gram karbon kaybediyor ve bunun kabaca üçte biri uykudayken oluyor.

'Az ye, çok hareket et'

Bir saatlik dinlenme yerine koşu gibi ortalama şiddette bir saatlik egzersiz yaptığımızda vücuttan 200 grama ek olarak 40 gram daha karbon atılıyor. Atılan toplam karbon miktarı da 240 gram oluyor.

Dolayısı ile kilo vermek için yediklerinizle yaktıklarınız ve nefes yolu ile dışarı verdikleriniz arasında bir denge kurulmalı.

Bilim insanları, "Kilo vermek yağ hücreleri içinde depolanmış karbonun açığa çıkmasını gerektirir, bu nedenle genelde duyduğunuz 'az yiyin-cok hareket edin' öğüdünü takip etmek gerek" diyor.