BİZE ULAŞIN
KOAH dünyada en önemli dördüncü ölüm nedeni olarak tahmin edilmektedir. Dünya Sağlık Örgütü tahminlerine göre 2000 yılında KOAH nedeniyle dünyada 2.74 milyon kişi hayatını kaybetmiştir. Türkiye’de yaklaşık 3 milyon KOAH’lı hasta bulunduğu ve KOAH’ın 5. ölüm nedeni olduğu tahmin edilmektedir.
İstanbul Özel Hizmet Hastanesi Göğüs Hastalıkları Bölümü’nden Uzm. Dr. Ayfer Utku Savaş KOAH hastalığı hakkında bilgi verdi.
KOAH hastalığının kamuoyu tarafından fazla bilinmiyor olması hastaların çok azının teşhis edilmesine ve teşhis edilenlerin de çok azının uygun tedavi almasına neden olmaktadır.
KOAH nedir?
Kronik Obstruktif (Tıkayıcı) Akciğer Hastalığı (KOAH) ilerleyici ve tam olarak geri dönüşümü olmayan bir akciğer hastalığıdır. KOAH'ın en sık görülen özelliği, akciğerlere giren ve çıkan havayı nefes darlığına neden olacak derecede kısıtlayabilmesidir.
Belirtileri nelerdir?
Hastalarda başlıca yakınmalar öksürük, balgam ve eforla nefes darlığıdır. Bu hastalıkta havayolları daralır, solunum güçleşir. Hastalık ilerledikçe kişinin hayat kalitesi de düşer. İleri evrelere erişmiş KOAH vakalarında hastalar harici oksijene ve mekanik nefes alma cihazlarına ihtiyaç duyabilir.
Risk faktörleri nelerdir?
KOAH için en önemli risk faktörü sigaradır. KOAH vakalarının %90'ının ana sebebi sigaradır. Sigara içen bir kişinin KOAH'tan ölme riski sigara içmeyen bir kişiye oranla 10 kat daha fazladır. Pipo, puro ve birçok ülkede yaygın olan tütün tüketiminin diğer yolları da risk faktörüdür. Yalnızca sigaranın aktif içimi değil pasif maruziyet de solunumsal yakınmalara ve KOAH gelişimine katkıda bulunur. Diğer nedenleri; iş yeri ortamındaki tozlar ve kimyasal maddeler ve iyi havalanmayan evlerde yemek pişirme ve ısınma amacıyla kullanılan bitkisel ve hayvansal yakıtın yol açtığı (sac, tandır, kuzine gibi) iç ortam hava kirliliğidir. Erken çocukluk döneminde geçirilen solunum hastalıkları akciğer fonksiyonlarında azalmaya neden olarak erişkin dönemde solunumsal yakınmalarda artmaya yol açabilirler.
Tedavi yöntemleri
KOAH tedavisinin iki ana hedefi vardır. Birincisi semptomları azaltmak, ikincisi de hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak. Şu an için KOAH'ı ortadan kaldıran bir tedavi bulunmamaktadır. Ancak, sigaradan uzak durarak bu hastalık çok büyük ölçüde önlenebilir.
Tedavisinde sadece sürekli ilaç tedavisi yeterli değildir. Hastalığın değerlendirilmesi ve izlenmesi, risk faktörlerinin azaltılması, ve yakınmalarda kısa süreli kötüleşme ile karakterize akut alevlenmelerin tedavisi en az durağan KOAH tedavisi kadar önemlidir. Sigara içiminin bırakılması, KOAH gelişme riskini azaltan ve hastalığın ilerlemesini durduran tek ve en etkili girişimdir. Durağan KOAH tedavisi, yakınmalar için havayolunu genişleten ilaçların kullanımını ve her yıl grip aşısı yapılmasını içerir.
Kimler KOAH olabilir?
Haftanın çoğu günlerinde öksürüyor, balgam çıkarıyor ya da nefes darlığı çekiyorsanız, 40 yaşının üzerindeyseniz, sigara içiyor ya da uzun yıllar içtiyseniz ve bunlardan en az üçüne sahipseniz sizde de KOAH olabilirsiniz. KOAH’ın erken tanısı ile akciğerlerinizdeki harabiyetin ilerlemesini durdurabilirsiniz.
KOAH hastalarına öneriler
