PKK ile Peşmerge arasında neden çatışma yaşanıyor?

13 Aralık gecesi Irak'ın kuzeyinde Peşmerge ile PKK arasında yaşanan çatışmada bir PKK'lı bir de Peşmerge hayatını kaybetti.

Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin (IKBY) askeri gücü Peşmerge ile aslında Türkiye'de kurulmuş olan ancak Irak'ın kuzeyinde, Türkiye sınırına yakın bölgede kampları olan Kürdistan İşçi Partisi (PKK) arasındaki gerilim yıllardır sürüyor.

PKK, pazar gecesi Peşmerge'nin kendilerine pusu kurduğunu söylerken Kuzey Irak'tan yayın yapan haber kuruluşları, Peşmerge'nin bulunduğu bir kontrol noktasından geçmeye çalışan PKK'lıların araçtan ateş açtığını, çatışmanın bu sebeple başladığını belirtiyor.

Bölgeden yayın yapan Kürt medyasına göre çatışma, Çukurca'nın güneybatısında, Türkiye sınırına yaklaşık 15 kilometre mesafedeki Duhok'un Amedi kasabası yakınlarında meydana geldi.

Pazar gecesinin ardından iki grup arasında bir başka çatışma da salı gecesi yaşandı.

Peşmerge Bakan Yardımcısı Serbest Lezgin, çarşamba günü gazetecilere yaptığı açıklamada "8 kişilik bir grup silahlı PKK'lı Suriye üzerinden kaçak yollarla bölgeye girmek istedi. Sınır üzerindeki grup, Peşmerge güçlerince fark edildi. Suriye'nin kuzeyi ile o bölge arasında geçişlerin resmi kapılar üzerinden yapıldığını zaten herkes biliyor. Ancak bu silahlı grup, nehri geçip Kürdistan Bölgesi'ne gizli bir şekilde sızmak istedi. Grubun geçişine izin verilmedi ve kendilerine geri dönmeleri söylendi. Bunun üzerine yerel saatle 04.00 sularında Peşmerge noktasına saldırı gerçekleştirdiler. Peşmerge de noktasını savunmak için saldırıya karşılık verdi ve sonuç itibarıyla başarısız olarak geri döndüler." dedi.

Suriye-Irak sınırındaki Fişhabur yakınlarında gerçekleşen son çatışmanın ardından IKBY yönetiminden, Uluslararası IŞİD'le Mücadele Koalisyonu'na Suriye'deki Halk Savunma Birlikleri'ne (YPG) verdikleri desteği eleştiren açıklamalar geldi.

Mesrur Barzani, yazılı açıklamasında "Ortak dost ve müttefiğimiz olan uluslararası koalisyon, YPG'nin bu tür saldırılarda bulunmayacağına dair garanti vermelidir. Yine yabancı ülkelerin yardımlarının Kürdistan Bölgesi topraklarına saldırı amacıyla kullanılmasına izin verilmemelidir. Şüphesiz bu tür saldırıların tekrarlanması bölge güvenliğine büyük bir zarar verecektir." ifadelerine yer verdi.

Irak Başbakanı Mustafa Kazımi de dışişleri bakanlığına bu tür saldırıların önlenmesi için "gerekli diplomatik girişimlerde bulunması" talimatı verdi.

Olaydan saatler sonra Kuzey Irak'tan yayın yapan Rudaw, Peşmerge ve YPG'nin görüştüğünü ve sınırı aştığı gerekçesiyle tutuklanan 6 YPG'linin serbest bırakılarak Suriye'ye dönmesine izin verildiğini duyurdu.

Türkiye'nin operasyonları sonrası Peşmerge konumunu güçlendiriyor

Türkiye, Haziran ayında bölgede başlattığı operasyonun sonucunda 10'dan fazla geçici üs kurmuş; Irak merkezi yönetimi operasyonlara "egemenlik haklarının ihlâli" diyerek tepki göstermişti.

Ancak bölgeyi kontrol eden IKBY'nin operasyonlar sonrasında Türkiye ile birlikte hareket ettiği anlaşılıyor. Türk ordusunun geçici olarak kurduğu üslerin yanı sıra Peşmerge de bölgedeki varlığını güçlendirdi ve yeni kontrol noktaları oluşturdu.

Kasım ayında Peşmerge, bölgede bazı üsler inşa ederek daha fazla silahlı gücünü bölgeye gönderdi.

Bu da Peşmerge ile PKK arasındaki gerilimi iyice tırmandırdı.

Bir aylık bir sürenin sonunda da iki tarafın da kayıp verdiği çatışmalar çıktı.

Al Jazeera'ye konuşan Peşmerge komutanlarından Yasin Kadir, PKK'yı bölgeden uzaklaştırmaya çalıştıklarını; aksi halde Türkiye'nin operasyonlarına devam ederek bölgeye insansız hava araçlarını göndereceğini ve sivillerin de bundan etkilenebileceğini; "PKK'nın varlığı sürdükçe Türk ordusunun da bölgeden çekilmeyeceğini" söyledi.

Yani Kasım ayında Peşmerge'nin yaklaşık 30 farklı noktaya konuşlanması; IKBY'nin hem PKK hem de Türk ordusuna karşı bölgede hakimiyetini artırma çabasının bir sonucu.

Türkiye'nin kurduğu üsler sınırdan yaklaşık 15 kilometre kadar derine iniyor.

İran ve Irak sınırında ise, bölgedeki Türk askeri ve Peşmerge'nin yanı sıra Irak ordusuna bağlı sınır güçleri bulunuyor.

Dört farklı silahlı gücün bulunduğu bölgede, Kuzey Irak medyasına göre, siviller hem maddi kayıplar veriyor, hem geçimlerini sağladıkları hayvancılığa devam edemiyor hem de ciddi bir güvenlik kaygısı yaşıyor.

Yaz aylarında Türkiye'nin Irak'ın kuzeyindeki hava operasyonlarından kaçan PKK'lılarla Peşmerge arasında yine çatışmalar yaşanmış ve IKBY Başbakanı Masrur Barzani, üç Peşmerge'nin hayatını kaybettiğini bildirmişti.

O dönem IKBY, PKK'yı Duhok'taki Peşmerge güçlerine saldırmakla suçlamış ve bölgedeki varlığını güçlendirmeye başlamıştı.

Ekim ayında ise Masrur Barzani'ye bağlı özel kuvvetler Duhok'taki PKK kamplarının olduğu bölgenin çevresinde 10 kontrol noktası oluşturmuş, ardından iki grup arasında yine çatışmalar çıkmıştı.

9 Ekim'de de PKK'ya bağlı grupların bölgede en güçlü olduğu yerlerden biri olan Sincar'la ilgili Bağdat ve Erbil hükümetleri arasında bir anlaşma imzalanmış; bu anlaşmaya göre PKK'ya bağlı güçlerin bölgeden çekilmesi ve yeni oluşturulacak bir askeri birliğin Sincar'da güvenliği sağlamasına karar verilmişti.

PKK, hem bu karara hem de Duhok'ta oluşturulan kontrol noktalarına "Türkiye'nin operasyonlarına yardımcı olduğu" gerekçesiyle tepki göstermişti.

• TSK'nın Kuzey Irak'taki hava operasyonu hakkında neler biliniyor?
• Ezidiler bu kez Kürtler arası çelişkiler ve dış müdahalelerin kurbanı
• Bağdat ve Erbil'in imzaladığı Sincar Anlaşması neler öngörüyor, anlaşma uygulanabilir mi?
• Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi: Türkiye egemenliğimize saygı göstermeli, PKK bölgeyi terk etmeli
• TSK'nın Kuzey Irak'taki operasyonlarının bölgedeki yansımaları nasıl oldu?