"Planın onaylanmasını umuyorum"

LEFKOŞA (İHA) - Başbakan Mehmet Ali Talat, içindeki sorunların büyük bölümü çözülen Annan Planı'na Kıbrıs Türk halkının gönül rahatlığıyla "Evet" diyebileceğini yineledi. Talat, planın halkın büyük çoğunluğu tarafından onaylanacağını düşündüğünü söyledi.

Türkiye kökenlilerle ilgili olarak Annan Planı'nda yer alan 45 bin rakamının şu anda KKTC'de yaşamakta olan 40 bin civarındaki tüm Türkiye kökenlileri kapsamakta olduğunu, Kıbrıslı Türkler'le evlenen Türkiye kökenlilerin sayısının da tahmin edildiği gibi 7-8 bin değil 10 binin üzerinde bulunduğunu açıklayan Talat, şu anda Kıbrıs'ta ikamet eden KKTC vatandaşı Türkiye kökenlilerin tümünün yeni devletin de vatandaşı olacağını bildirdi. Talat, herkesin rahat olmasını istedi.

Türkiye Hükümeti'nin ve önceki gün toplanan Milli Güvenlik Kurulu (MGK) kararlarının, tutumlarının cesaret verici olduğunu, MGK'nın Türkiye Hükümeti'nin yapacaklarına güven belirttiğini söyleyen Başbakan Talat, CTP-BG'nin kararının "Evet" olduğunu, ancak KKTC Hükümeti'nin henüz karar üretmediğini dile getirdi. Talat, "Umarım DP de olumlu karar üretecek. O zaman hükümet olarak da hareket edebiliriz" dedi.

Başbakan Mehmet Ali Talat, farklı düşüncelerin doğal olduğunu ancak Kıbrıs sorunu konusunda "okun yaydan çıktığını, suyun evleğe girdiğini" belirterek, el ele verip herkesin katkısıyla Kıbrıs Türk halkının salim bir limana götürülebileceğini vurguladı.
Başbakan Talat, bugün saat 09.00'da basın toplantısı düzenledi. Başbakanlık Şeref Salonu'nda yapılan basın toplantısını, bazı televizyon ve radyolar canlı yayınladı.

Perşembe günleri düzenlediği haftalık basın toplantısını, yarın Türkiye'ye yapacağı ziyaret nedeniyle bugüne alan Talat, basın toplantısında açıklamasını yapıp soruları yanıtladıktan sonra yabancı gazetecilere İngilizce olarak beyanatlar verdi.
Başbakan Talat'ın basın toplantısında, gazetecilere, Annan Planı'nın Türkçe metni de dağıtıldı.

Başbakan Talat, basın toplantısındaki açıklamasında, Kıbrıs konusunda önemli günler yaşandığını, referandum için kampanyaların başlatıldığını ancak devlet işlerinin de devam ettiğini kaydederek, kendilerinin devlet işlerini de yürütmekte olduğunu dile getirdi.

"YENİ KOMİSYONLAR OLUŞTURULACAK" Annan Planı çerçevesindeki çalışmaların devam ettiğini ifade eden Talat, mal ve seçim komisyonları gibi birçok yeni komisyonun oluşturulması gerektiğini, hükümetinin bugünlerde komisyonları oluşturacağını belirtti. Talat, oluşturulacak komisyonların önümüzdeki günlerde Rumlar'la toplantılar yapacağını bildirdi.

Başbakan Mehmet Ali Talat, "Arzuladığımız, bizim hazırladığımız bir plan olmadı ama bizim, hükümetin ve sivil toplum örgütlerinin katkılarının bulunduğu bir plan haline geldi. Annan Planı, iki toplumun sıkıntılarına cevap verecek bir plan haline geldi" diye konuştu. Talat, bunun çelişki gibi görülebileceğini ancak Türk tarafının siyasi eşitliği planda yer alırken, Rumlar'ın "AB'nin yükümlülüklerini yerine getirmesi" isteğinin de plana girdiğini anlattı.

"VATANDAŞLIK LİSTESİ, REFERANDUMDAN SONRA AÇIKLANACAK" Türk tarafı açısından sıkıntı olan konulardan birinin Türkiye kökenli KKTC vatandaşlarının durumu olduğunu, ancak bunun sorun olmaktan çıkartıldığını belirten Talat, konuyla ilgili liste çalışmalarının noktalanmak üzere olduğunu, yarın kesin rakamların çıkabileceğini söyledi. Talat, 10 Nisan'a kadar listenin BM'ye verileceğini kaydetti.

BM'ye verilecek listenin "vatandaşlık bildirim listesi" olacağını ifade eden Mehmet Ali Talat, listenin taraflar arasında değiştirilmeyeceğini, BM Genel Sekreteri'nde kalacağını, referandumda olumlu sonuç çıktıktan sonra listelerin ortak devletin Resmi Gazetesi'nde yayınlanacağını ve listede yer almayan olursa bu kişilerin 3 ay içerisinde itiraz edebileceğini anlattı.
Annan Planı'na ek olan 9 bin sayfalık eklerin yasalar olduğunu, bunları uzmanların incelediğini, kendisinin de hepsini okumadığını kaydeden Talat, önemli olanın Annan Planı'nın ve devletlerin anayasalarının olduğunu ifade etti.

İki tarafın ortak dili olmamasından dolayı anlaşma ve anayasalar için esas kabul edilecek metnin İngilizce olacağına inandığını dile getiren Başbakan Talat, Kıbrıs Türk Devleti Anayasası'nın önce İngilizce'ye çevrildiğini, şimdi yeniden Türkçe'ye çevrilmekte olduğunu aktardı.

Bugünlere gelişte herkesin katkısı olduğunu, çözüme sıcak bakmayanların dahi katkılarda bulunduğunu anlatan Talat, başta DP ve Genel Başkanı Serdar Denktaş olmak üzere sürece katkı koyan herkese teşekkür etti.

Mehmet Ali Talat, her şeyin bitmediğine, anlaşmanın hayata geçirilmesi için yapılacak daha çok iş bulunduğuna dikkat çekerek, birlik olunması gerektiği üzerinde durdu. Talat, önümüzdeki dönem için katkı koymayanların daha sonra hayıflanacaklarını, bu nedenle olumlu katkı koymamanın yanlış olacağını söyledi.

Referandum kampanyası sırasında farklılıklar yaşanabileceğini dile getiren Başbakan Talat, "Kampanyalarda nasıl davranılırsa davranılsın, ardından birbirimizin yüzüne bakacağız. Bir arada olacağız. 24 Nisan'dan sonra birbirimize girmemeliyiz. Birbirimize saygı duyarak, katkılarda bulunarak, süreci yaşamalıyız" şeklinde konuştu.

"YER DEĞİŞTİRME VE REHABİLİTASYONA YOĞUNLAŞTIK" Başbakan Mehmet Ali Talat, bugünlerde Annan Planı'na göre yer değiştirecek insanların yeniden yerleştirilmesi ve rehabilitasyonu konularına yoğunlaştıklarını belirterek, bu konudaki projelerin Ağustos ayına kadar tamamlanması gerektiğini söyledi.
Yer değiştirecekler için yapılacak konutlarla ilgili bu kişilerden de görüş alınacağını açıklayan Başbakan Talat, 15 Nisan'da Brüksel'de ön toplantısı yapılacak bağış konferansına kendisinin de katılmasının söz konusu olabileceğini bildirdi.
Başbakan Talat, referandumda Rum tarafından da "Evet" çıkması için katkı yapılması gerektiğini belirterek, bu amaçla Güney Kıbrıs'ı ziyaret etmeyi düşündüğünü açıkladı.

Talat, hükümet ortağı Demokrat Parti'nin (DP) referandumda takınacağı tavrın olumlu olması dileğinde bulunarak, "Elbette ki DP kendi iradesiyle karar verecek ama bu plana her kademede çok büyük katkılarda bulundu. Olumsuz yaklaşmayacaklarını tahmin ediyorum. Herhalde kendi yaptığı katkıları da düşünerek bizi ve Kıbrıs Türk halkını üzmeyecektir" dedi.
Talat, bu sabah düzenlediği basın toplantısında gazetecilerin sorularını da yanıtladı.

"DE SOTO'YLA BUGÜN GÖRÜŞECEM" BM Genel Sekreteri Kofi Annan'ın Kıbrıs Özel Danışmanı Alvaro De Soto'yla onun talebiyle bugün saat 16.30'da CTP Genel Merkezi'nde görüşeceğini kaydeden Talat, ancak görüşme saatinin değişebileceğini söyledi.

Ara bölgede çeşitli konularda komitelerin çalışmalarını sürdürdüğünü kaydeden Başbakan Talat, çıkan pürüzlerin ve anlaşmazlıkların da De Soto'yla görüşmesinde gündeme geleceğini bildirdi.

Kıbrıs Türk Çiftçiler Birliği'nin bugün eylem yaptığına işaret eden bir gazetecinin hayvanlar ve tarlalar için nasıl bir düzenleme yapıldığını sorması üzerine Başbakan Talat, hazırlıkların yeni aşamasında insanların yeniden yerleşimi ve rehabilitasyonu konusuna yoğunlaştıklarını kaydetti.

Başbakan Mehmet Ali Talat, iade edilecek toprakların iade süresinin 3.5 yıla çıkarıldığını, safhalar söz konusu olduğunu anlatarak, Uluslararası Bağış Konferansı'nın ön toplantısının 15 Nisan'da Brüksel'de yapılacağını ve yer değiştirme ile rehabilitasyon konusunda kaynak elde etmeye yönelik bir çalışma olacağını bildirdi.

Harita Dairesi, İskan Dairesi, Jeoloji ve Maden Dairesi yetkililerinin dün kendisine ve Başbakan Yardımcısı Serdar Denktaş'a brifing verdiğini açıklayan Başbakan Talat, dairelerin envanter çalışmasının sürdüğünü, yer değiştirecek bölgelerdeki tarımsal arazi, hayvan popülasyonu, evler, işyerleri konusunda çalışmalar yapıldığını ifade etti.

"AĞUSTOSA KADAR PROJELER TAMAMLANMALI" Talat, Ağustos ayına kadar yer değiştirecek insanların gideceği yerlerlerle ilgili projelerin hazırlanması ve gerekli istimlakların yapılması gerektiğini vurgulayarak, 1 Mayıs'tan sonra da çok iş olduğunu ama bunların halen yapıldığını anlattı.

Başbakan Mehmet Ali Talat, yer değiştirecek bölgeler için insanlara da sorulup görüş alınacağına işaret ederek, "Bunların tümü bir sonuca götürülecek. O yüzden eylem yapmak Çiftçiler Birliği'nin demokratik hakkıdır ama 'Söyle bu nereye gidecek?' sorusu doğru değil. Bunu beraber karşılaştıracağız. Biz ne yetkisi sınırsız bir dikta rejimiyiz ne de kimseye birşey sormadan hareket edecek ve (yaptım oldu) diyebilecek hükümetiz. Bütün bunları beraber yapacağız" diye konuştu.

"SORUNLARIN FARKINDAYIZ AMA DEĞİŞİM KAÇINILMAZ" Çiftçilerin ve diğer insanların sorunlarının farkında olduklarını belirten Talat, şöyle konuştu:

"Ama sonuçta yeni bir yapılanmaya gidiyoruz. Bakir doğumla yeni bir devlet ortaya çıkarıyoruz. Bu yeni devlette el ele, gönül gönüle vereceğiz ve birlikte hareket edeceğiz. Çiftçilerin sorunu da bizim sorunumuzdur ama bir şey yanlıştır, o da 'hiçbir şey değişmesin, bugünkü durum devam etsin' Elimizde değil. O imkan artık yoktur. Böyle birşey mümkün değildir. Değişim başlamıştır. Değişimin sancısız, kolay ve güzel olması için hepimiz katkı yapmalıyız. Karşı olabiliriz, taraftar olabiliriz, katkı yapmalıyız. Çünkü değişecek. Değişmek zorundadır. Bunu durdurmamız mümkün değil. 'Hayır' desek de, 'Evet' desek de değişecek. Ama 'Evet' dersek güzel değişecek, 'Hayır' dersek başımıza yıkılarak değişecek. Fark burada"

Başbakan Mehmet Ali Talat, BM'ye sunulan Kıbrıs Türk Devleti Anayasası'yla ilgili soru üzerine, meclis komitesinde hazırlanan taslağın İsviçre'de BM'ye verilmediğini ama tüm basında yayımlandığını, esas anayasanın BM tarafından buna dayanılarak hazırlandığını, BM'nin kendi hayalinde bir anayasa oluşturamayacağını anlattı.

Gelecekte, hukukta İngilizce'sinin esas alınması gerekeceğini sandığını kaydeden Talat, "Biz hazırlayıp vermiş olsaydık, belki de esas Türkçe'si olurdu ama şimdi herhalde esas o sayılır. İnceledik, mecliste hazırlanan anayasadan pek farkı yok. Bazı değişiklikler yapmışlar kendilerine göre. Bir şeyler de eklettik İsviçre'de. İnceledik, tartıştık orada. Biz 'Hayır vermiyoruz anayasayı' dedik ama anayasasız olmadığına göre ve BM hazırlayıp bize sunmakla karşı karşıya kaldığına göre onu tartıştık. Kıbrıs Türk halkının lehine değişiklikler getirdik" dedi.

Başbakan Talat, bir soru üzerine anayasanın BM tarafından hazırlanmasının sorumlusunun Cumhurbaşkanı olduğunu da söyledi.
Talat, basından Annan Planı hakkında halkı bilgilendirmeleri konusunda ricada bulunarak, tarafsız ve tüm görüşlere yer veren yayınlar yapılmasını istedi. Başbakan Talat, şu anda kamplaşma ve cepheleşmeler yaşandığına işaret ederek, "Bu cepheleşmeden bir an önce çıkılması gerekir. Değişik görüşlerin seslendirilmesi şarttır" diye konuştu.

"Planı tümüyle okuyup fikir edineceğim sonra oy kullanacağım" yaklaşımının gerçekçi olmadığını belirten; İrlanda'da reddedilen Nice Anlaşması'nın ve AB'ye katılım anlaşmalarının da binlerce sayfadan oluştuğuna işaret eden Başbakan Talat, her vatandaşın bunları satır satır okuyarak değil, genel bilgi edinerek, bazı bölümleri okuyarak, akademisyenleri, politikacıları dinleyerek tercihini kullandığını, Kıbrıs'ta da böyle olacağını anlattı.

Başbakan Mehmet Ali Talat, "Rumlar 'Hayır' derse ne olacak" sorusuna karşılık şunları söyledi:

"O senaryoyu şimdi düşünmesek daha iyi olur. Rumlar'ın da 'Evet' demesi için uğraşıyoruz. Bizim de yükümlülüklerimiz var. Basınımız bunu da düşünsün. Rumlar'dan da 'Evet' oyu çıkması, katkı yapmamız gereken bir husustur. Ben ve partim bu hususta üzerimize düşeni yapacağız. Belki ilk defa olacak ama Başbakan olarak, Parti Başkanı kapasitemle, Güney Kıbrıs'a ziyarette bulunmayı düşünüyorum. Bu anlaşmanın iyi bir anlaşma olduğunu, sadece Kıbrıslı Türkler'in değil, Rumlar'ın da önem verdiği hususlara cevap verdiğini; onlara ağzımla, gözlerimle anlatmaya çalışacağım. Umarım ki yararlı ve etkili olur"
Başbakan Talat, Brüksel'deki bağış konferansından ne beklediği sorusuna, konferanstan dönüşte cevap verebileceğini kaydederek, ön konferans toplanmadan kimsenin rakam telaffuz etmediğini belirtti.

Yer değiştirecekler için birkaç çalışma yapıldığını, rehabilitasyonu kapsayan çalışmanın 3.8 milyar dolar öngördüğünü ifade eden Başbakan Talat, yer değiştirecekler için 25 bin hanenin fazla olduğunu, 17 bin hanenin yeterli olacağının tahmin edildiğini anlattı.
Talat, Dünya Bankası ve IMF'nin maliyetin daha aşağıya çekilebileceğini söylediğini, AB'nin de bir çalışma yaptığını ve Brüksel'deki ön konferansa bunun sunulacağını belirterek, bugün AB yetkilileriyle bir görüşmesi olacağını bildirdi. Talat, bağış konferansına davet edilme ihtimali de bulunduğunu kaydederek, orada bulunursa gelişmeleri daha yakından takip edeceğini söyledi.

"DP İNŞALLAH ÜZMEZ" DP'nin henüz tutum belirlememesiyle ilgili soruya karşılık Talat, "İnşallah belirler. Elbette ki DP kendi iradesiyle karar verecek ama bu plana her kademede çok büyük katkılarda bulundu. Olumsuz yaklaşmayacağını tahmin ediyorum: Herhalde kendi yaptığı katkıları da düşünerek bizi ve Kıbrıs Türk halkını üzmeyecektir" ifadelerini kullandı.

Başbakan Talat, İstanbul Ticaret Odası'nın oda meclisi toplantısında konuşmak üzere yarın günübirlik İstanbul'a gideceğini açıkladı.