Rakamlar kimlere göre uğursuz?

Helen Soteriou

BBC Ekonomi muhabiri

"13. Cuma benim en sevdiğim gün" diyor Dan Gold, Londra'nın Hampstead bölgesindeki dövme stüdyosundan.

Vücudunda 13 adet "13" yazılı dövme var ve Cuma günü bu dövmelere bir tane daha eklemeyi düşünüyor.

13. Cuma günü "13" rakamının ya da batıl inançlarla ilgili bir sembolün dövmesini yaptırmak, bir isyan sembolü olarak görünüyor.

Şimdilerde bu gelenek devam ediyor.

ABD'deki dövmeciler 13. Cuma günü dövme yaptıran müşterilerinden için sadece 13 dolar ücret alıyor.

Ancak bu batıl inanç sadece dövmecileri etkilemiyor.

Konut piyasası, araç sanayi, havayolları şirketleri ve film endüstrisi de bu batıl inançtan oldukça etkileniyor.

Kontrolü ele almak

Victor Miller'ın da dövmesi var.

Miller, "Sağ bileğimde 13 rakamı olan bir dövme var. Bu, 13 rakamının ben, eşim ve iki oğlumuz için ne kadar uğurlu bir rakam olduğunu gösteriyor" diyor.

Miller, en başarılı korku filmlerinden biri olan 13. Cuma'nın senaryo yazarı.

Korku filmleri endüstrisi bu tarihle ilişkilendirilen korkuları kullanmayı çok seviyor.

Macau Üniversitesi'nde pazarlama uzmanı Yardımcı Profesör Desmond Lam, "batıl inançlar, insanlarda kontrolün kendilerinde olduğu yanılgısını yaratıyor, bu da onlara umut veriyor" diyor.

Batıl inançlar bir kültürün parçası ya da nesilden nesile aktarılan bir değer ya da davranış kalıbı olabiliyor.

Lam, "insanlar genellikle olaylar ve yaşamları üzerinde kontrol kurmak isterler, ancak bunu yapamıyorlar" diyor.

"Bu nedenle hayatları üzerinde yeniden bir tür kontrol kurmak için batıl inançları kullanıyorlar".

Uğursuz koltuklar

Bazı şirketler, 13 rakamını kullanmamaya çalışıyor. Örneğin havayolu şirketleri.

Bazı havayolu şirketleri 13 rakamından olabildiğince kaçınıyor.

Örneğin Brüksel Havayolları, 2007 yılında "b" logosunu oluşturan top sayısını 13'ten 14' e çıkardı.

Bazıları ise uçaklardaki koltuk sıralarından 13'ü çıkarıyor.

Hostes Bobby Laurie, "AirTran ve Comair'in yanısıra United uçaklarında da 13. koltuk sırası bulunmadığını" belirtiyor.

Laurie, "Birçok kişi uçmaktan korkuyor ya da uçuş sırasında kontrolün kendilerinde olmamasından korkuyorlar" diyor.

"Havayolu şirketlerine göre, 13. koltuğun bulunması, yaraya tuz basmak. Bu koltuklara oturmak istemeyen yolcularla herhangi bir sorun yaşamamak için bunları kaldırdılar".

ABD ve Amerika Havayolları gibi diğer havayolu şirketleri ise 13. koltuk sırasını tuttular ancak hostes Laurie "oraya oturmak istemeyen kimseyle karşılaşmadığını" söylüyor.

Laurie, "Belki bu koltuk sırasını kaldırmanın modası geçmiştir artık" diyor.

Aslında insanların 13. Cuma günü uçmadıkları fikri bir mit.

Bu sene 13 Nisan Cuma günü Londra Heathrow havaalanından uçan insan sayısında bir azalma olmadı.

Independent gazetesinin seyahat editörü Simon Calder, "insanların 13. Cuma günü uçmak istememeleri güzel olurdu çünkü bu sayede bizim gibi inanmayanlar için uçak biletleri çok ucuz olurdu. Ancak bu tarihlerde uçak bileti fiyatlarında bir düşüş söz konusu değil" diyor.

Daha ucuz evler

İrlanda Otomobil Sanayi Derneği de 13 rakamını pek sevmiyor.

Bazı müşterilerin hoşuna gitmez diye yeni araçların plakalarında 13 rakamı kullanılmıyor.

13 rakamının inşaat ve konut piyasasında da kötü şans getirdiği düşünülüyor.

Findaproperty.com'dan alınan tapu idaresinin 1999 ve 2011 yılları arası verilerine göre, ayın 13. günü satılan ev oranı yüzde 32% daha az.

13 numaralı evlerini satmak isteyen kişiler, diğer numaralarda yaşayan kişiler ile karşılaştırıldığında, yaklaşık 6,511 sterlin ya da yüzde 3 daha az kazanıyor.

Satılan 13 numaralı konut sayısı 1-12 arası ve 14-30 arası numaralı konutlar ile karşılaştırıldığında yüzde 34 daha az.

Gerçekten inananlar

Tüketicilerin ya da şirketlerin 13 rakamının gerçekten uğursuz olduğuna inanıp inanmadıkları ya da inançlarının aksine mi hareket ettikleri çok net değil.

Profesör Lam "Bence hem inananlar hem de inanmayanlar var. Bunun yanısıra şüphe duymalarına ya da emin olmamalarına rağmen inanıyormuş gibi hareket etmeyi seçenler de var" diyor.

"Çinli birçok kişi üçüncü sınıfa giriyor. Kimse kaybetmek istemiyor."

"Dünyanın bu tarafındaki birçok insanın batıl inançlara şüpheyle yaklaştıklarını düşünüyorum. Batıl inançları yok ama inanıyormuş gibi davranmayı tercih ediyorlar. Kaybedecekleri bir şey varsa inanmayı tercih ediyorlar".

Şans ve cazibe

13 rakamının insanlar ve şirketler için uğursuz olduğu gibi, bazı diğer rakamların da uğur getirdiği düşünülüyor.

Batı'da 7, Uzak Doğu'da ise 8 uğurlu rakamlar olarak görülüyor.

Londra'da Jet Business şirketinin başkanı Steve Varsano da buna inananlardan.

Varsano, ağırlıklı olarak sekiz rakamının oluşturduğu bir cep telefonu numarasını almak için 8,888 sterlin ödedi.

Varsano'ya göre 8 rakamının olumlu çağrışımları olduğuna inanmak ve uğur getirdiğini düşünmek, insanlar onun numarasını daha çevirmeden olumlu bir hava yaratıyor.

7 rakamının da çarpıcı bir etkisi var.

Las Vegas'ta en fazla nikah, 7/7/7 yani 7 Temmuz 2007 günü yapıldı.

7 Temmuz 2007 günü 4,489 nikah yapılan Nevada'da Clark Country bölgesinde katip olan Robin Delaney "çiftler genellikle yıldönümlerinde hatırlanması kolay tarihlerde evlenmek istiyor" diyor.

Karşılaştırıldığında, bu sene 14 Şubat Sevgililer günü sadece 933 nikah yapıldı.

Ancak muhtemelen rakamlara ilişkin en tuhaf iş, California'da bir giyim firması olan Betabrand tarafından yapıldı.

Geçen sene, 11/11/11 - 11 Kasım 2011 - günü şirket üzerinde dikey çizgiler olan fitilli pantolon tasarlamıştı.