BİZE ULAŞIN
Regaip Kandili'nde Allah'ın rahmet, bağış ve yardım dağıtır. Müslümanlar, bugünü ibadet ederek değerlendirir ve dua edip, tevbe ve istiğfarda bulunurlar. Regaip Kandiliğ dolayısıyla vatandaşlar araştırmalarına hız verdi. Bu kapsamda Regaip kandili nedir? Regaip Kandilinin anlamı ve önemi nedir? Fazileti ne? Bu gece ne oldu? soru ve konu başlıkları merak konusu oldu. Regaip Kandili anlamı ve önemine haberimizde yer verdik.
Regaip “kendisine rağbet edilen şey, bol ve değerli bağış” anlamındaki ragībenin çoğulu olan bir kelimedir.
hadis ve fıkıh literatüründe “bol sevap ve mükâfat, faziletli amel”, özellikle Mâlikî fıkıh kaynaklarında sünnetin mukabili olarak “müstehap, nâfile ibadet” mânalarında kullanıldığı gibi (İbn Ebû Şeybe, II, 49; İbn Abdülber en-Nemerî, I, 127; Hattâb, II, 79) hicrî takvime göre yedinci ay olan recebin ilk perşembesini cumaya bağlayan geceye ad olmuştur.
Kandiller zincirinin ilk halkası olan Regaip Kandilindeki “Regâip” kelimesi, Arapça bir kelime olan "re-ğa-be" kökünden gelmektedir. "re-ğabe", kelime olarak, elde edilmesi arzu edilen değerler, herhangi bir şeyi istemek, arzulamak, ona karşı meyletmek ve onu elde etmek için çaba sarf etmek demektir. "Reğîb" kelimesi ise, "reğabe"den türemiş olan bir isimdir ve kendisine rağbet edilen, arzulanan, talep edilen şey demektir. Müennesi, " reğîbe"dir. "Reğîbe"nin çoğulu da "reğâib" dir.
Regâip Kandili müzlümanlar için önemlidir. Bu gecede dua etmek, tevbe ve istiğfarda bulunmak, bu geceyi kutsal kabul ederek çeşitli ibâdetlerle geçirmek, genel olarak alimler arasında kabul görmüştür. Regaibin diğer kandillerden farklı oluşu hem Recep ayında bulunması hem de Cuma gecesi oluşudur. Ayrıca Recep ayının hususiyetlerinden birisi de Regaib Kandili ve Mirac Kandili olarak bilinen iki kandilin bu ayda bulunmasındandır. Bu günler ve geceler, kendimizi denetleme ve değerlendirme bakımından önemlidir. Regâib kelimesi Kur'an'da “Regaib” şeklinde geçmemektedir. Ancak "reğabe"den türemiş olan çeşitli kelimeler, Kur'ân'da sekiz yerde geçmekte ve "reğabe"nin ifâde ettiği mana için kullanılmaktadır. Terim olarak Regâib, Türkçe’de kandil dediğimiz mübârek gecelerden biridir.
Hazreti Muhammed ‘Beş gece vardır ki onlarda yapılan dualar geriye çevrilmez. Recebin ilk (Cuma) gecesi, Şabanın ortasında bulunan gece, cuma gecesi, Ramazan Bayramı ve Kurban Bayramı geceleridir.’ Bu sebeple Müslümanlar bu geceyi hep ihya etmişlerdir. Hadislerin sıhhati tartışmalı olmakla beraber rivayetlerden anlaşıldığına göre Resul-i Ekrem (sav)’in recep ayına ayrı bir değer verdiği anlaşılmaktadır.
Regaib kandilinin, Rasulullah Efendimizin babası Hz. Abdullah'ın evlendiği gece olduğu iddia edilir.
İslam Ansiklopedisinde yer alan bilgilere göre; Regaib gecesi, Kur'an'da saygı gösterilmesi istenen ve hadislerde; gün belirtilmeden oruç tutulması tavsiye edilen haram aylardan (el-Bakara 2/217; el-Maide 5/2, 97; Ebu Davud, "Ṣavm", 55; İbn Mâce, "Ṣıyam", 43) receb ayında bulunmakla birlikte özellikle tasavvufî eserlerde yer alan, Hz. Peygamber'in Regaib gecesinde ana rahmine düştüğü, receb ayının ilk perşembe günü oruç tutup gecesinde Regaib namazı adıyla bir namaz kılmanın sevap olduğu ve bu gecenin birçok faziletinin bulunduğu yönündeki rivayetlerin asılsız olduğu hadis alimlerince belirtilmiştir.
Şüphesiz Allah’ın gökleri ve yeri yarattığı günkü yazısında, Allah katında ayların sayısı on ikidir. Bunlardan dördü haram aylardır. İşte bu Allah’ın dosdoğru kanunudur. Öyleyse o aylarda kendinize zulmetmeyin.
Fakat Allah’a ortak koşanlar sizinle nasıl topyekün savaşıyorlarsa, siz de onlarla topyekün savaşın. Bilin ki Allah, kendine karşı gelmekten sakınanlarla beraberdir.
Hazreti Muhammed (S.A.V.) Recep ayı girdiği zaman;
"Allahım Recep ve Şaban'ı bize mübarek eyle ve bizi Ramazan ayını bize mübarek eyle (Ramazan'a kavuştur) " diye dua etmişlerdir.
Said İbn Cübeyr’den (r.a.) nakledildiğine göre: “Recep ayındaki oruçtan sordum. Bana şu cevabı verdi: İbn Abbas (r.a.)’yı dinledim şöyle demişti: “Rasulullah (s.a.v) Recep ayında bazı yıllarda öyle oruç tutardı ki biz; galiba hiç yemeyecek (ayın her gününde oruç tutacak) derdik. (Bazı yıllarda da öyle) yerdi (ki biz galiba hiç oruç) tutmayacak derdik.
"Beş gece vardır ki onlarda yapılan dualar geriye çevrilmez. Recebin ilk (Cuma) gecesi, Şabanın ortasında bulunan gece, Cuma gecesi, Ramazan Bayramı ve Kurban Bayramı geceleridir.8 Bu sebeple Müslümanlar bu geceyi hep ihya etmişlerdir. Hadislerin sıhhati tartışmalı olmakla beraber rivayetlerden anlaşıldığına göre Resul-i Ekrem (sav)’in recep ayına ayrı bir değer verdiği anlaşılmaktadır. Regaib namazıyla ilgili rivayet de hicri 5. asra dayanmaktadır.9 5 Tevbe, 9/36 6 Ahmed b. Hanbel, Müsned, I/259 (Çağrı Yay. İst.-1992) 7 Ebu Davud, Sünen, K. Savm 56, (II, 811) Hadis No: 2430 8 Beyhaki, Sünen, Şuabül-İman, 3/342 (Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 1990) 9 Bozkurt, a.g.e., XXIV/301
Enes b. Malik (r.a.) Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’i şöyle buyururken dinledim dedi: “Allah Teâlâ şöyle buyurdu: Ey Âdemoğlu! Sen bana dua ettiğin ve benden affını umduğun sürece, işlediğin günahlar ne kadar çok olursa olsun, onların büyüklüğüne bakmadan seni bağışlarım. Ey Âdemoğlu! Günahların gökyüzünü kaplayacak kadar çok olsa, sonra da benden affını dilesen, seni affederim. Ey Âdemoğlu! Sen yeryüzünü dolduracak kadar günahla karşıma gelsen; fakat bana hiçbir şeyi ortak koşmamış olsan, şüphesiz ben de seni yeryüzü dolusu bağışla karşılarım.10 Recep ayında idrak ettiğimiz ilk kandil olan Regaip Kandilinde işlediğimiz güzel amellere kandil sonrasında da devam etmeliyiz. Zira bu konuda Mesrûk (r.a.)’nın anlattığına göre:
Hz. Aişe (radıyallahu anhâ) 'ye sordum: "Resullullah (aleyhissalâtu vesselâm) 'a göre hangi amel efdaldi ? '' Bana: "Devamlı olan !"diye cevap verdi.1
Regaip Kandili'nde kılınacak namaz nedir? sorusunu Din İşleri Yüksek Kurulu Başkanlığı şu şekilde yanıtlıyor:
"Hz. Peygamber (s.a.s.), bazı mübarek gün ve gecelerin değerlendirilmesini tavsiye etmiştir (Tirmizi, Savm, 39). Ancak bu gün ve gecelere ait özel bir namaz veya ibadet şeklinden bahsetmemiştir. Bu bağlamda mübarek gün ve geceleri, bağışlanma ve hayatımıza çekidüzen vermek için fırsat anı olarak görmemiz gerekmektedir. Dolayısıyla müminler kandil gecelerinde, hayatlarının gidişatını gözden geçirmeli; hata ve günahları için tövbe etmeli, dua ederek, Kur’an-ı Kerim okuyup anlamaya çalışarak, kaza veya nafile namaz kılarak bu fırsatları değerlendirmelidirler. Kandil gecelerinin gündüzlerinde yani geceyi takip eden ertesi günde oruç tutmak müstehaptır. Zira Hz. Peygamber (s.a.s.), “Şaban’ın ortasında (yani berat gecesinde) ibadet ediniz, gündüz oruç tutunuz. Allah o gece güneşin batmasıyla dünya semasında tecelli eder ve fecir doğana kadar, ‘Yok mu benden af isteyen onu affedeyim, yok mu benden rızık isteyen ona rızık vereyim, yok mu bir musibete uğrayan ona afiyet vereyim, yok mu isteyen…’ der.” (İbn Mace, İkametü’s-Salat, 191) buyurmuştur."
Din İşleri Yüksek Kurulu Başkanlığı'nın açıklamasına göre; İŞbadetlerini idrak edecek olan Müslümanlar kandil gecelerinde tesbih namazı, kaza namazı kılınabilir.
Regaip Kandili namazına ilişkin Diyanet İşleri Başkanlığı'nın yayımladığı resmi bir bilgi yer almamaktadır. Ancak, Hz. Muhammed S.A.V'in amcasına tavsiye ettiği tesbih namazı, bugün kılınabilecek namazlar arasında yer alıyor. Bu gecede tesbih namazının kılınması, alimler tarafından yapılan bir öneri olarak yer alıyor.
Tesbih namazı günahların affını sağlayan 4 rek'atlı bir namazdır. Tesbih namazını kılabilmek için aşağıdaki tesbihi ezbere bilmek gerekir.
"Sübhânallâhi vel-hamdü lillâhi ve lâ ilâhe illallâhü vallâhü ekber. Ve lâ havle ve lâ kuvvete illâ billâhil-aliyyil-aziym"
TESBİH NAMAZI 1. REKAT
Kalben tesbih namazı kılmaya niyet edilir.
Allâhü Ekber" diyerek namaza başlanır.
Sübhâneke'den sonra
15 kere tesbih
Fatiha ve sure'den sonra
10 kere tesbih
Rüku tesbihinden sonra
10 kere tesbih
Rükûdan doğrulunca
10 kere tesbih
Secde tesbihinden sonra
10 kere tesbih
Secdeden doğrulunca
10 kere tesbih
2.secde tesbihinden sonra
10 kere tesbih okunur.
İkinci rek'ate kalkılır.
TESBİH NAMAZI 2.REKAT
İkinci rek'atte oturulduğunda, Et-tehiyyâtü, Allâhümme salli ve Allâhümme bârik duaları okunur.
Fatiha'dan önce
15 kere tesbih
Fatiha ve sure'den sonra 10 kere tesbih
Rüku tesbihinden sonra
10 kere tesbih
Rükûdan doğrulunca
10 kere tesbih
Secde tesbihinden sonra
10 kere tesbih
Secdeden doğrulunca
10 kere tesbih
2.secde tesbihinden sonra
10 kere tesbih okunur.
Üçüncü rekata kalkılır.
TESBİH NAMAZI 3.REKAT
Dördüncü rek'ate kalkılır.
Sübhâneke'den sonra
15 kere tesbih
Fatiha ve sure'den sonra
10 kere tesbih
Rüku tesbihinden sonra
10 kere tesbih
Rükûdan doğrulunca
10 kere tesbih
Secde tesbihinden sonra
10 kere tesbih
Secdeden doğrulunca
10 kere tesbih
2.secde tesbihinden sonra
10 kere tesbih okunur.
TESBİH NAMAZI 4. REKAT
Dördüncü rek'atte oturulduğunda, Et-tehiyyâtü, Allâhümme salli, Allâhümme bârik, Rabbena Atina ve Rabbenağfirli duaları okunur.
Fatiha'dan önce
15 kere tesbih
Fatiha ve sure'den sonra 10 kere tesbih
Rüku tesbihinden sonra
10 kere tesbih
Rükûdan doğrulunca
10 kere tesbih
Secde tesbihinden sonra
10 kere tesbih
Secdeden doğrulunca
10 kere tesbih
2.secde tesbihinden sonra
10 kere tesbih okunur.
Önce sağa, sonra sola dönülerek; Es-selamü aleyküm ve rahmetüllah denir. Namaz tamamlanır.
Tesbih namazında her bir rek'atte okunan tesbih adedi 75'dir. Dört rek'atte 300 tesbih okunmuş olur.
Dua edilir.
