BİZE ULAŞIN
Günümüzde rektum kanseri teşhisleri, teknolojik gelişmelerin ve modern tıbbın ilerlemesiyle hızlı ve kolay şekilde yapılmaktadır. Dünya genelinde bir yılda ortalama bir milyon kişiye rektum kanseri teşhisi konulduğu bilinir. Bu oran ülkemizde yaklaşık otuz bin civarındadır. Her hastalıkta olduğu gibi rektum kanseri için de erken teşhis oldukça önemlidir. Rektum kanseri belirtilerini iyice bilmeniz diğer hastalıklardan ayırabilmenizi ve fark etmenizi sağlar.
Rektum bağırsağın son kısmında anüs ile arasında bulunan ara bir bölgedir. Uzunluğu 12 ile 15 cm arasında değişir. Konumu açısından pek çok iç organa yakındır. Karaciğer, dalak, pankreas, üreme organları ve idrar kesesi rektum ile iç içe haldedir. Sindirilemeyen atık maddeler sindirim sisteminin son noktası olan rektumda toplanır. Dışkı vücuttan atılmak için burada tutulur ve anüs ile dışarı atılır. Rektum kanseri işe bu parçada oluşan kötü huylu tümörlerdir.
Rektum kanseri belirtilerini sıralayacak olursak karşımıza şöyle bir liste çıkar:
· Rektum kanserinin en yaygın belirtisi anüsten kan gelmesidir. Dışkılama esnasında da kan gelebilir. Pek çok hastada görülen bir belirtidir.
· İkinci oluşan en bilindik belirti dışkılamada meydana gelen sorunlardır. Bir türlü boşaltımın yapılamaması, tuvalete gittikten sonra rahatlayamama hissidir.
· Dışkının incelmesi belirtiler arasındadır. Tümörün büyümesi ve dolayısıyla rektum içerisindeki alanın küçülmesi buna sebep olur.
· Kabızlık, ishal, sürekli gaz çıkarma ihtiyacı ortaya çıkan ilk belirtilerden bazılarıdır.
· İştahsızlık, yorgunluk gibi durumların oluşması. Kilo kaybı ve anemi rahatsızlığının baş göstermesi. Makattan gelen kanın fark edilmemesi bu durumlara yol açabilir.
· Karın ağrısı, karında yumru hissi, mide bulantısı ve kusma, sancılanma oluşabilir. Tümörün fark edilmemesi sonucu büyüyüp çıkış kanalını kapatması bağırsak tıkanmasına yol açar. Bu durum şiddetli sancılara sebep olur.
Tüm bu saydıklarımız kanserin belirtileri arasındadır. Ancak en sık görülen makattan kan gelmesi ve bağırsak hareketlerindeki anormalliklerdir. Bu durum farklı hastalıklar ile de benzerlik gösterdiğinden ayırt etmek zor olabilir. Hemoroid (Basur) hastalığı benzer özellikler gösterdiğinden hastaların bir kısmı bu sebeple belirtilerin üzerine düşmez. Bu yanlış bir davranış olmakla birlikte teşhis süresini geciktirir. Belirtiler görüldüğü ve şüphelenmeye başlandığı andan itibaren doktora başvurulması gerekir.
Bilimsel olarak rektum kanserini doğrudan etkileyen bir sebep tespit edilmemiştir. Ancak bazı şeyler bu kanserin ortaya çıkmasıyla ilişkilendirilmiştir. Şimdi sırasıyla bunları inceleyelim:
· Yaş: Rektum kanseri hastalarının büyük çoğunluğu ileri yaştaki kişilerdir. 40 yaşından sonra yakalanma riski giderek artar. Sindirim sisteminde meydana gelen bir hastalık olduğundan özellikle bu yaşlarda beslenme ve sağlığa dikkat edilmelidir. Hastaların büyük bölümü 70 yaş ve üzeridir. Teşhis konulan hastaların yüzde doksana yakın kısmı 50 yaş üzeridir.
· Kalıtım: Genetik yolla birtakım hastalıkların ebeveynlerden çocuğa geçtiği bilinir. Rektum kanseri de bu şekilde geçebilen bir hastalıktır. Birinci derece aile üyelerinde bu hastalığın görülmesi kişinin yakalanma riskini yükseltir.
· Polip: Kalın bağırsakta polip saptanması rektum kanseri riskini yükseltir.
· Radyoterapi: Çeşitli tıbbi tedavilerde karın bölgesine uygulanan radyoaktif ışınlar rektum veya kolon kanserine sebep olabilir.
· Beslenme: Aşırı kırmızı et tüketimi ve yağlı yiyeceklerin rektum kanseri riskini yükselttiği bilinir. Beslenmede yağ oranına dikkat edilmesi ve lif açısından zengin besinler tüketilmesi bu riski azaltır.
· Obezite: Sağlıksız beslenme, hareketsiz durma ve obezite kanserle ilişkili olan konulardan bazılarıdır.
· Kötü alışkanlıklar: Alkol ve sigara
Hastalık belirtilerini gösterdiğinizi düşünüyorsanız vakit kaybetmeden bir doktora başvurmanız gerekir. Rektum kanseri için genel cerrahi, gastroenteroloji ve onkoloji doktorlarına gidebilirsiniz. Rektum tedavisi pek çok farklı tıp dalının bir araya gelmesiyle yürütülen bir süreçtir.
Teşhis sürecinde doktorunuz tarafından çeşitli tıbbi teknikler, röntgenler ve testler yapılır. Bunlar:
· Muayene
· Anoskopi, kolonoskopi
· Tomografi
· Endorectal Ultrason
· Testler
Genel tanı tekniklerini sizlere sıraladık. Ancak bu aşama doktorunuza bağlı olduğundan farklı yöntemler veya ek teknikler uygulanabilir.
Rektum kanseri evreleme sürecini 4 kısımda değerlendirebiliriz:
Rektum kanserinin tedavisi cerrahi müdahale ile yapılır. Ameliyat ile ortamdaki tümörlü doku temizlenir. Ancak ileriki evrelerde bazı organların alınması söz konusu olabilir. Bu nedenle erken tanı çok önemlidir.
Elde edilen verilere göre rektum kanseri yaşama süresi hastaların %83’ünde bir yıldan uzundur. %65’i ise beş yıldan fazla yaşama süresine sahiptir. Erken teşhis konulan hastalarda bu oran %90’a çıkar.
Rektum kanserinde beslenme kanser riskini azaltan yöntemlerden biridir. Kırmızı et tüketiminin dengeli ve doğru yapılması gerekir. Yüksek oranda tüketim yukarıda da belirtildiği gibi kansere yakalanma riskini doğurur. Aynı zamanda yağlı yiyeceklerden uzak durulmalı, lif açısından zengin besinler tercih edilmelidir. Zeytinyağı yemeklerde kullanılmalı ve düzenli spor yapılmalıdır.
