Rusya'daki yüksek ölüm oranının 'sorumlusu vodka'

Tulip Mazumdar

BBC Sağlık muhabiri

Araştırmalar, Rusya'da artan erken ölüm oranının esas olarak başta votka olmak üzere aşırı alkol tüketiminden kaynaklandığını gösteriyor.

Lancet dergisinde yayımlanan araştırma, Rusya'da erkeklerin yüzde 25'inin 55 yaşından önce öldüğünü ve bunun büyük çoğunluğunun alkol bağlantılı olduğunu ortaya koyuyor. Kıyaslama amacıyla, İngiltere'de bu oranın yüzde 7 olduğu ifade ediliyor.

Ölüm nedenlerini ise karaciğer hastalıkları ve alkol zehirlenmesinin yanı sıra kaza ve kavgalar oluşturuyor.

Bu araştırmanın Rusya'daki en kapsamlı araştırma olduğu kaydedildi.

Rusya Kanser Merkezi, Oxford Üniversitesi ve Fransa'dan Dünya Sağlık Örgütü Uluslararası Kanser Araştırmaları Kuruluşu Rusya'nın üç kentinden 151 bin yetişkinin alkol kullanma alışkanlığını 10 yıl boyunca takip etti.

Bu süre içinde bunların 8 bini öldü. Bu çalışmaya ek olarak, daha önce ölmüş 49 bin kişinin ailesine ölen kişinin alkol alma alışkanlıklarına dair sorular sorularak bilgi toplandı.

Oxford Üniversitesi'nden araştırmayı kaleme alan Prof Sir Richard Peto, "Son 30 yılda Rusya'daki ölüm oranları aşırı dalgalanma gösterdi; çünkü Gorbaçov, Yeltsin ve Putin yönetimleri sırasında alkol kısıtlamalarına dair uygulama ve sosyal istikrar farklılıkları yaşandı ve bu dalgalanmaları yaratan en büyük etken votkaya bağlı ölümlerdir." dedi.

Aşırı alkol tüketimi1985'te dönemin Sovyet lideri Mihail Gorbaçov votka üretiminde büyük bir kısıtlamaya giderek öğleden önce votka satışını yasaklamıştı.

Araştırmacılar alkol tüketiminin bu dönem yüzde 25 oranında azaldığını, birkaç yıl sonra Sovyetler Birliği dağıldığında halkın yeniden çok alkol tüketmeye başladığını ve ölüm oranlarının arttığını gösteriyor.

Prof Peto, "Yeltsin devlet başkanlığını Gorbaçov'dan devraldığında genç erkeklerin ölüm oranı iki katından fazla artış gösterdi. Bunda toplumun çöküşü ve votkanın serbest hale gelmesi etkendi." diyor.

Siyasal olaylara bağlı olarak kadınlar arasında da alkol tüketim oranları dalgalanma göstermekle birlikte, kadınlar daha az içtiği için alkole bağlı ölüm oranı da daha düşüktü.

Araştırmacılar, alkol alanların çoğunun sigara da içmesinin ölüm oranlarını arttırdığını vurguluyor.

2006'da alkole uygulanan verginin arttırılması ve satışların sınırlanması sonucu alkol tüketimi üçte bir oranında azaldı ve 55 yaşına varmadan önce ölen erkeklerin oranı yüzde 37'den 25'e düştü.

2011'de Rusya'da yetişkin başına alkol tüketimi yılda 13 litreyi buluyor, bunun 8 litresini votka oluşturuyordu.

Aynı yıl İngiltere'deki yetişkin başına 10 litre alkol tüketiliyor, fakat bununs adece 2 litresini sert içkiler oluşturuyordu.

Uzmanlar Rusya'da alkole bağlı erken ölümlerde, tüketilen alkol miktarından ziyade bir defada alınan alkol miktarının fazlalığının etkili olduğuna inanıyor.

Rus halkının yaşam tarzının değişmesi, sosyo-ekonomik konumunun ve eğitimin gelişmesi, alkole sınırlama ve yüksek verginin devam etmesi öneriliyor.