BİZE ULAŞIN
Havanın akciğerlerden dışarı çıkması sırasında, ses telleri arasından geçmesi sonucu ses oluşur. Sesin az, çatallı ve boğuk çıkması ise ses kısıklığıdır. Bazı durumlarda ses neredeyse hiç çıkmaz. Önemsenmeyen bir durum olsa da uzmanlar, sürekli devam eden ses kısıklıklarının önemli hastalıkların habercisi olabileceğini vurgulamakta.
Ses kısıklığı çeşitli nedenlerden dolayı oluşabilir. Uzun süren ses kısıklıkları ciddi hastalıklara işaret edebilir. Ses kısıklığının ardında basit ve kendiliğinden düzelecek bir neden olabileceği gibi, kısıklığın sürmesi başka hastalıkların da habercisi olacağından bir uzman doktora görünmek önemlidir.
Laranjit, faranjit, bademcik iltihabı, grip, nezle, üşütme gibi üst solunum yollarını doğrudan etkileyen enfeksiyonlar ses kısıklığına neden olabilir. Bu hastalıklar ses kısıklığıyla başlayabileceği gibi, hastalık süresince sesin fonksiyonlarını kaybetme durumu söz konusu olabilir. Hastalığın sona ermesiyle birlikte ses kısıklığı da düzelir.
Daha çok öğretmenler, ses sanatçıları, tiyatro oyuncuları gibi sürekli konuşmak zorunda olan insanlarda görülür. Bunlar dışında bir süre bağırmak ve yüksek sesli konuşmak da ses tellerinin zorlanmasına neden olur. Örneğin bir maç boyunca tezahürat yapan kişinin sesinin kısılması olası bir durumdur. Birkaç gün boyunca normalden daha az konuşulduğu takdirde genellikle kendiliğinden geçer.
Reflü, mide asidinin yukarı doğru kaçarak boğaza ulaşmasıdır. Mide asidi ses tellerine de zarar vererek kısıklığa yol açar. Yatmadan önce yemek yemek, asitli içeceklerin aşırı tüketimi, sağlıksız beslenme reflünün ana nedenleri arasındadır. Reflü kaynaklı ses kısıklıklarının tedavisinde, öncelikle mide ile ilgili sorunun giderilmesi gerekir. Yatış pozisyonu da mide asidinin yukarı çıkmasını engelleyecek şekilde ayarlanır.
Ses tellerinde veya civarında oluşan tümörler ses kısıklığının nedenlerinden biridir. İki haftadan uzun süren ses kısıklıklarının mutlaka incelenmesi gerekir. Tümörler iyi ya da kötü huylu olabilir. Sigara kullananların riski daha fazladır. Ses tellerinde oluşan tümörler aynı zamanda yutkunma zorluğu, takılma hissi gibi belirtiler de gösterir.
Ses tellerinde oluşan polipler, sürekli sesini kullanan insanlarda ya da zorlama sonucu oluşur. Ses tellerinde oluşan kanamalar zamanında müdahale edilmedikleri takdirde şişerek polipe dönüşürler. İlerlemiş vakalarda cerrahi müdahale şarttır.
Nodüller de kısıklık yapan başka bir nedendir. Ses telleri üzerinde oluşan ve nasıra benzeyen oluşumlardır. Ses tellerinde zorlanma olan bölgelerde ortaya çıkar. Ses tellerinin dinlendirilmesi ana tedavidir. Son aşamada cerrahi tedavi seçeneği vardır.
Vücudun diğer organları gibi ses tellerinde de felç görülebilir. Ses teli felci birçok hastalık sonucunda ortaya çıkabilir. Konuşma terapisi ile başlayan tedavi, gerekli görüldüğü durumlarda cerrahi müdahale ile devam edebilir.
Yoğun anksiyete, depresyon ses tellerinde kısıklık sorunu yaşanmasına neden olabilir. Bu tip ruhsal bozukluklarda ses kısıklığı, dikkat çekmek için kullanılan yöntemlerden biri de olabilir. Ayrıntılı bir psikiyatri incelemesi gerekir.
Ses teli sorunları çözümü olan rahatsızlıklar arasındadır. Ancak önemsenmeyip tedavinin aksatılması sorunun kalıcı olmasına hatta sesin kaybedilmesine yol açabilir. Sesi kısık olan kişi, ses tellerini güçlendirmek için tüketilebileceği bazı besinler mevcuttur. Ses tellerinde meydana gelen bozukluklar ciddi bir hastalık nedeniyle oluşmamışsa, uygulanacak basit yöntemler sorunun giderilmesinde etkili olabilir. Ses kısıklığına ne iyi gelir?
Zerdeçal, üst solunum yollarında meydana gelen enfeksiyonların giderilmesinde önemli bir yer tutar. Antibakteriyel etki gösteren bitki, aynı zamanda fazla kullanıldığı için yorulan ses tellerini de rahatlatır.
Zedeçal, süte ya da suya karıştırılarak içilebilir. Ilık süt veya ılık su ile içildiği takdirde, boğazda oluşan bakteriyel sorunların giderilmesine destek verir. Enfeksiyon durumunda sıcak içilmesi sakıncalıdır.
Papatya çayının dinlendirici ve sakinleştirici etkisi vardır. Ses kısıklıklarında ve bu duruma yol açan soğuk algınlığı gibi hastalıklarda rahatlıkla kullanılabilir.
Doğada onlarca çeşit papatya vardır ve bunların çok azı tedavi amaçlı kullanılabilir. Bu nedenle papatya çayı alırken güvenilir bir markanın tercih edilmesi önemlidir. Bir bardak ılık suya atılacak birkaç parça papatya demlendikten sonra süzülerek içilir.
Ses teli nodülüne iyi gelen bitkiler arasında bulunan çörek otu, yemeklere tat vermesi için kullanılan bir baharattır. İçeriğinde bulunan timokinon adlı madde hasar önleyici özellik gösterir. Aynı zamanda iltihap giderici etkisi de vardır.
Çörek otunun öğütülmemiş haliyle doğrudan kullanımı yaygındır. Ancak öğütülmemiş çörek otunun midede parçalanması zordur. Bu nedenle çörek otu toz haline getirildikten sonra zeytinyağı ve bal ile karıştırılarak elde edilecek macun kıvamında bir karışım halinde tüketilmesi tavsiye edilir. Bu şekilde her sabah bir çay kaşığı kadar tüketilebilir. Bir diğer tüketim şekli ise yağıdır. Hem çörek otu hem de çörek otundan elde edilmiş yağ ses tellerine etkilidir. Çörek otu yağı günde bir tatlı kaşığı kadar tüketilebilir.
Doğanın en büyük mucizelerinden biri olan bal, ses tellerini açmak için ne yapmalı sorusunun da cevaplarından biri. Balın içeriğinde insan vücuduna fayda sağlayan birçok madde vardır. Aynı zamanda bal, boğazlar için yatıştırıcı etki gösterir.
Bal bu kadar önemli bir gıda maddesi olunca, taklitleri de oldukça fazla satılan gıdalardan biri haline geldi. Kullanılacak balın etkisini görebilmek için doğal olmasına dikkat etmek gerekir. Bal bitki çaylarına karıştırılabileceği gibi, doğrudan da tüketilebilir.
Çatallı sese ne iyi gelir sorusu için bitkisel yöntemler arayanlar meyan kökünden yararlanabilir. Meyan kökü boğaz enfeksiyonlarını iyileştirici etki gösterir. Aynı zamanda zorlama nedeniyle oluşan tahrişlerde de yatıştırıcı özelliği vardır. Mideyi güçlendiren bitkilerden biridir. Reflü kaynaklı ses sorunlarının giderilmesinde etkili olur.
Meyan kökü aktarlarda kurutulmuş olarak satılır. Kuru köklerden koparılacak bir tutam sıcak su ile kaynatılır. Ardından süzülerek içime hazır hale getirilir. Dilendiği takdirde bal ile karıştırılarak etkisi güçlendirilir. Meyan kökü ile gargara da yapılabilir.
Mikrop gideren, bakterilerle savaşan adaçayı, ses kısıklığı nasıl geçer konusunda da yardımcı olur. Özellikle boğaz bölgesinde yaşanan enfeksiyonların giderilmesi için adaçayından faydalanılabilir.
Adaçayı çay olarak içilebilir. Bir başka kullanım şekli ise gargara yapmaktır. Adaçayı hazırlanırken kaynatılmamasına dikkat etmek gerekir. Sadece bir bardak sıcak suya birkaç dal adaçayı atmak yeterlidir. Beş dakika içinde çay hazır olur. İçmek için hazırlanan adaçayı bal ile birlikte tüketilebilir. Adaçayını hamile ve emziren kadınların kullanması sakıncalıdır.
Vitamin ve mineraller yönünden kuvvetli zencefil soğuk algınlıklarından, mide sorunlarına kadar geniş bir alanda etki gösterir. Ses tellerinde oluşan sorunlarda da zencefil kullanılabilir. Boğaz bölgesinde oluşan iltihapların giderilmesine yardımcı olan zencefil, ses tellerini de yumuşatır.
Zencefil hem kuru hem taze olarak satılır. Taze zencefil rendelenip elma gibi meyvelerle karıştırılarak tüketilebilir. Kuru zencefil kökünden yapılan çay da etkilidir. Bu çay içilebileceği gibi gargara olarak da kullanılabilir. Zencefilin suya etken maddelerini vermesi için bir süre kaynatılması gerekir. Ayrıca zencefil diğer bitki çaylarının içine de eklenebilir.
Elma sirkesi mikroplarla savaşma konusunda etkili doğal bir kaynaktır. Özellikle boğaz enfeksiyonlarının yatıştırılmasında kullanılır. Elma sirkesi ne kadar doğal olursa o kadar etkili olur.
Elma sirkesi diğer sirkelere göre daha yumuşaktır. İçimi daha kolay olan elma sirkesi doğrudan kullanılabilir. Sirkenin asitli bir madde olması dolayısıyla sirke içmek midede sıkıntı yaratıyorsa, gargara da yapılabilir. Bunun için bire bir ölçüde elma sirkesi ve su karıştırılır. Her gün düzenli olarak bu karışım ile gargara yapılır.
Ses iletişimin temellerinden biridir. Bazı insanlar seslerini kullanarak iş yaparlar. Bu nedenle ses tellerinin korunması önemlidir. Günlük yaşamda yaptığımız birkaç hareket ve önemsemediğimiz durumlar ses tellerine zarar verir. Ses tellerine zarar veren şeyler nelerdir?
Sigaranın içerisinde bulunan zararlı maddeler ses tellerine yapışarak kanser yaşamı tehdit edici hastalıkların meydana gelmesini sağlayabilir. Ses tellerinin kalınlaşmasına, bozulmasına neden olan sigara, gırtlak kanserinin de temel nedenleri arasında bulunur. Pasif içicilerin aynı sorunu yaşaması muhtemeldir.
Ses tellerine zarar veren içecekler arasında asitli ve alkollü içecekler de bulunur. Alkol hücrelerde deformasyona neden olur. Asitli içecekler ise geçtiği yerlerde tahriş yaratır.
Sürekli yüksek sesle konuşmak, bağırmak ses tellerinde çatlama ve kanamalara neden olur. Bu nedenle sesin bir tonda kullanılması önemlidir. Özellikle gürültülü alanlarda sesi duyurmak için daha yüksek sesle konuşma ihtiyacı olduğu için, sürekli böyle yerlerde bulunmak kaçınmak gerekir.
Stres birçok hastalıkta olduğu gibi ses tellerinde de olumsuz etki yaratır. Kaslarda gerginlik yapan stres, ses tellerinin zorlanmasına neden olur. Stresle ilgili durumlarda tedavi için öncelikle sakin davranmayı öğrenmek gerekir. Stresle başa çıkmayı sağlayacak sporlar ve sakinleştirici etki gösteren bitki çayları rahatlamak için kullanılabilir.
Oksijen ses telleri için de önemlidir. Konuşurken nefes almak, içinde bulunulan ortamın doğru bir şekilde havalanmasını sağlamak ses tellerini korumak açısından önemlidir.
Ortam nemi de ses tellerinin korunması açısından önemlidir. Eğer hava çok kuru ise buhar makinesi kullanılabilir ya da ısıtıcıların üzerine bir kap su konularak havanın nemlendirilmesi sağlanabilir.
Ses telleri nemi sever. Nemsiz kaldıklarında ise ses sorunları ortaya çıkmaya başlar. Günde en az sekiz bardak su içmek, boğazın nemini korumak için önemlidir. Burada dikkatli edilmesi gereken sıvı tüketimi konusunda tercihin su olmasıdır. Çay, kahve, meyve suyu gibi içecekler su ile aynı etkiyi göstermezler.
Sürekli yapılan boğaz temizleme hareketi ses tellerinin zarar görmesine neden olur. Sürekli olarak boğaz temizleme hareketi yapmak bölgenin tahriş olmasına neden olur. Öksürük de boğazı tahriş eden unsurlardan biridir. Her iki durumda da tedavi amaçlı çözümlerin üretilmesi, ses tellerinin korunması açısından önemlidir.
