BİZE ULAŞIN
Çalışma hayatında olan ve etkin olarak çalışan ya da kendi işinin sahibi olan her kişinin hakkı sigorta prim ödemesidir. Ülkemizde bu sistem Sosyal Güvenlik Kurumu sorumluluğu ve yetkisi altındadır. Sosyal Güvenlik Kurumu’na ödenen primlerde işçi payı ve işveren payı vardır. Bu ikisi dışında İşsizlik Sigortası Fonu için de ödenen bazı paylar bulunur. Bu payların içinden yalnızca çalışandan kesilmiş olan prim ödemelerinin iadesi yapılır. SGK prim iadesi bazı şartlara bağlı olarak yapılır ve belli formüllerle hesaplanır.
SGK prim iadesi başvurusu yapabilmek için bazı şartların yerine getirilmiş olması gerekir. Örnek olarak emeklilik yaşını doldurmuş olan ya da emeklilik için gerekli olan yaşı geçmiş olan çalışan kişiler, emeklilik için gerekli tutulan çalışma yılını, süresini, prim ödeme gün sayısını dolduramayıp emekli maaşı bağlanma hakkı alamıyorsa ödenen primler SGK aracılığı ile toplu olarak alınabilir.
Çalışanların SGK prim iadesi hesaplaması yapmak için brüt ücretleri üzerinden hesap yapılır. Bu hesaba göre SGK’ye yatırılacak olan prim miktarı brüt maaşın yaklaşık olarak % 34,5’i oranındadır. Emeklilik için sigortalı olan çalışan adına yatırılan prim miktarı SSK (Sosyal Sigortalar Kurumu) çalışanlarında % 14, BAĞ-KUR’a (Esnaf ve Sanatkârlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalılar Kurumu) bağlı olanlar ise yüzde %20 oran üzerinden hesaplanır.
SGK prim iadesi hesaplaması brüt maaş tutarı üzerinden yapılır. Ne kadar SGK prim iadesi ödeneceği güncelleme kat sayısı ile güncellendikten sonra prim iadesi işlemi gerçekleştirilir. Prim iadesi alabilmek için başvuru yapılmalıdır. Başvurular ilgili kurumlara şahsen yapılabileceği gibi e-Devlet üzerinden de yapılabilir.
SGK prim iadesi yapılırken brüt ücret üzerinden yalnızca sigortalı hissesi baz alınır. Oran brüt ücretin % 9’udur. Güncelleme kat sayısı ile güncelleme yapıldıktan sonra kişiye iade işlemi yapılır. emekli olamayan ya da emeklilik işin gerekli olan yaş koşulunu sağlayan kişiler isteklerine göre isimlerine yatan sigorta hisselerinin iadelerini alabilirler.
Sigorta primi iadesi alabilmek için kişilerin ilgili makama dilekçe yazarak Sosyal güvenlik Merkezi’ne şahsen başvurması gerekir. Ancak başvurular e-Devlet üzerinden de yapılabilir. Sağlık konusunda kesilen primlerle beraber işverenin ismine yatırılan primler iade edilemez. Yalnızca sigortalı olan çalışanın kendi için emeklilik adına ödenmiş olan primlerin iadesi gerçekleştirilebilir. Emeklilik için sigortalının adına yatırılmış prim miktarı da 4B’ye bağlı olarak çalışanlarda % 20, 4A kapsamında çalışanlarda % 14 oranına göre yatırılır. Çalışanlar emekli olabilmek için ödenen prim miktarlarının güncel değerleri hesaplanarak iade yapılır.
SGK prim iadesi alabilmek için kişilerin bazı şartları yerine getirmiş olması gerekir. Kadınlarda 58 erkeklerde ise 60 emeklilik yaş sınırını doldurmuş olduğu halde emekli aylığı alma hakkı kazanamayan kişiler geçen süre içinde ödemiş oldukları primleri “yaşlılık toptan ödemesi” ismi altında iade alabilir. İadenin gerçekleşebilmesi için belirtilen yaş sınırlarına ulaşılmış olması gerekliliği bulunur. Bunlar dışında toptan ödeme alabildikten sonra herhangi bir nedene bağlı olarak sigorta süresi tespit edilen kişilerin doğum, yurt dışı borçlanma durumu ya da askerlik hakkı olanların da iade almış oldukları primler sigortalılık süresinden sayılır. Bu kişiler de emekli maaşı almaya hak kazanır.
